Basisschool Botopasi kreeg 60 jaar geleden GLO-status

door

door Samuel Wens

BOVEN-SURINAME — Botopasi viert dit weekend ‘feest’. Het is namelijk zestig jaar geleden dat de basisschool van de Evangelische Broedergemeente in Suriname (EBGS) de status kreeg van ‘gewoon lager onderwijs’ (GLO). Vóór 1965 had de school er één van ‘bosland onderwijs’.

Het is dan wel feest, maar Lindon Ritfeld, onderwijsconsulent van de EBGS, merkt op dat er reden is voor zorg vanwege het aanhoudende tekort aan onderwijzers. “Leerkrachten vertrekken naar het buitenland, vooral Nederland en het Caribisch Gebied. Er kunnen geen vervangers worden aangesteld, omdat het ministerie van Onderwijs, Wetenschap en Cultuur hiervoor geen geld beschikbaar stelt”, stelt hij tegenover de Ware Tijd.

“Het openen van een GLO-school betekende toen “vooruitgang”, omdat de leerlingen voortaan een getuigschrift kregen en toelatingsexamen konden maken voor de mulo- of technische school”

Nieuwe mogelijkheden

Wijlen Sam Leidsman was het eerste schoolhoofd na de transformatie van de school tot GLO. Erwien Albitrouw (80) was daarvoor belast met de leiding. Hij trof alle voorbereidingen voor het nieuwe onderwijstype en schreef de leerlingen in.

Het openen van een GLO-school betekende toen “vooruitgang”, omdat de leerlingen voortaan een getuigschrift kregen en toelatingsexamen konden maken voor de mulo- of technische school. Kinderen die het bosland onderwijs volgden, kregen alleen een rapport van de zesde klas, maar daarmee kon er geen toets worden gemaakt.

Justus Eduards (70), gepensioneerd onderwijsinspecteur, herinnert zich dat hij als kind zowel het bosland onderwijs als de GLO-school van het dorp heeft bezocht. Volgens hem zijn veel dorpelingen goed terecht gekomen; ze werden leerkracht, verpleegkundige, dominee of technicus.

Missie en zending

Nog vóór de afschaffing van de slavernij waren de Europese zendelingen en missionarissen bezig om in het binnenland mensen te winnen voor het christendom. In 1848 verrees een EBG-kerk in Ganze en in 1850 kwam er een school.

Om Gods woord te begrijpen, moesten de mensen leren lezen en schrijven, vonden de Europeanen. In het zogenoemde bosland onderwijs waren lezen, schrijven en bijbelgeschiedenis de vakken die werden onderwezen. De hoofdonderwijzer was tevens de verspreider van het Woord en de ziekenverzorger van het dorp. De kerkgenootschappen EBG en RK brachten ook gezondheidszorg.

In de dorpen Pokigron, Abenaston, Jawjaw, Nieuw-Aurora, Botopasi, Semoisi en Ligorio in het Boven-Surinamegebied stichtten de missie en zending kerken en openden poliklinieken en scholen. Vanaf de jaren tachtig van de twintigste eeuw kwamen er ook openbare scholen in het gebied.