Zelensky krabbelt terug en wil ruzie met Trump bijleggen

door

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky is bereid een grondstoffendeal met de Verenigde Staten te ondertekenen. Dat verklaarde de Amerikaanse president Donald Trump in een bijna twee uur durende toespraak tot het Congres. The New York Times noemde het “de langste presidentiële toespraak tot het Congres ooit”.
Volgens Trump ontving hij eerder op de dag een belangrijke brief van Zelensky. Over de concrete vervolgstappen bleef de Amerikaanse president echter op de vlakte.
In de brief zou volgens Trump staan dat Oekraïne zo snel mogelijk om de onderhandelingstafel wil. “Niemand verlangt sterker naar vrede dan de Oekraïners”, citeerde Trump uit de brief. Hij benadrukte dat hij Zelensky’s boodschap waardeerde en riep op tot het einde van het conflict. “Deze waanzin en het bloedvergieten moeten stoppen. Wie vrede wil, moet met beide partijen spreken.”
Afgelopen vrijdag mislukte een ontmoeting tussen Trump en Zelensky in het Witte Huis, waardoor de onderhandelingen over de grondstoffendeal spaak liepen. Een dag later kondigde Trump aan dat de militaire steun aan Oekraïne werd stopgezet. Tijdens zijn toespraak ging hij daar verder niet op in.
Persbureau Reuters meldde gisteren, op basis van vier anonieme bronnen, dat Oekraïne en de VS desondanks een akkoord over grondstoffen nastreefden. Trump bevestigde dit bericht niet en liet onduidelijkheid bestaan over de Amerikaanse plannen en de mogelijke invulling van de deal.
In zijn speech benadrukte Trump dat hij zich inzet om een einde te maken aan de oorlog tussen Rusland en Oekraïne. “Miljoenen Oekraïners en Russen zijn onnodig gedood of verwond in dit verschrikkelijke conflict, waarvan het einde nog niet in zicht is. Ik wil dat het stopt.” Tevens bekritiseerde hij Europa, dat volgens hem “helaas veel meer geld heeft besteed aan Russische olie en gas dan aan de verdediging van Oekraïne.”
Vrijdag vond een mislukte ontmoeting plaats tussen Trump, Zelensky en vicepresident JD Vance in het Witte Huis. De sfeer verslechterde toen Trump en Vance de Oekraïense leider publiekelijk de maat namen en hem beschuldigden van ondankbaarheid. De geplande ondertekening van de deal werd afgeblazen en Zelensky werd verzocht het Witte Huis te verlaten. Kort daarna vloog hij naar Londen voor een Oekraïne-top met Europese leiders.
Nog geen 48 uur later schortte de VS de militaire hulp aan Oekraïne op. Als reactie zocht Zelensky opnieuw toenadering tot Trump en sprak hij lovend over diens “sterke leiderschap”.
Oekraïne beschikt over aanzienlijke voorraden waardevolle grondstoffen. Volgens een VN-rapport bevat het land vijf procent van de wereldwijde reserves van zogeheten kritieke grondstoffen, die onder andere door de Europese Commissie als essentieel worden beschouwd voor economie en energietransitie. Een groot deel van deze grondstoffen bevindt zich echter in door Rusland bezet gebied, wat volgens The New York Times ongeveer 66 procent van de potentiële inkomsten uit deze sector vertegenwoordigt.