WORLD WAR III

door

De recente uitbarsting van geweld tussen Israël en Iran vormt een sluimerend conflict dat steeds meer internationale trekken krijgt. Wat begon als een wederzijdse provocatie tussen twee aartsvijanden in het Midden-Oosten, is inmiddels uitgegroeid tot een explosieve confrontatie waarin ook de Verenigde Staten en Europa niet meer langs de zijlijn staan.
Na de Israëlische operatie ‘Rising Lion’, die gericht was op het saboteren van het Iraanse nucleaire programma, heeft Teheran fel gereageerd met een ongekende barrage van raketten en drones. Volgens Amerikaanse bronnen zijn al meer dan 370 ballistische raketten op Israël afgevuurd. Ondanks de inzet van geavanceerde luchtverdedigingssystemen zoals Arrow, Patriot en THAAD, is de fysieke en menselijke schade aanzienlijk. Israël op zijn beurt heeft luchtaanvallen uitgevoerd op Iraanse nucleaire installaties, militaire infrastructuur en wetenschappers; een direct signaal dat het niet schroomt om diep in Iran in te grijpen.
Wat opvalt in deze cyclus van geweld, is de groeiende militaire aanwezigheid en activiteit van de Verenigde Staten. Destroyers patrouilleren in de Middellandse Zee en de Rode Zee, en vliegdekschepen worden strategisch gepositioneerd. Hoewel Washington beweert zich uitsluitend defensief op te stellen, is het verschil tussen afweer en betrokkenheid in deze context flinterdun. De VS voorzien Israël niet alleen van materieel, maar bieden feitelijk een schild waarmee het land zijn offensieven kan voortzetten zonder al te grote repercussies te vrezen. Dit roept de vraag op of Amerika, ondanks zijn officiële neutraliteit, indirect betrokken is bij een proxy-oorlog tegen Iran, zeker tegen de achtergrond van de proxy-oorlog in Oekraïne.
Ook Europa blijft niet onberoerd. Hoewel minder zichtbaar dan de VS, zijn NAVO-bondgenoten betrokken via inlichtingenuitwisseling, diplomatieke rugdekking en wapenleveranties. De stilzwijgende steun aan Israël komt echter op gespannen voet te staan met het Europese pleidooi voor vrede en stabiliteit in de regio. De geloofwaardigheid van Europa als neutrale bemiddelaar wordt ondermijnd, zeker wanneer het nalaat Israël ter verantwoording te roepen voor buitensporige vergeldingsacties of het negeren van internationaal recht.
De escalatie heeft gevolgen die verder reiken dan het Midden-Oosten. Ten eerste wordt de wereldwijde energievoorziening bedreigd. Iran heeft eerder gedreigd de Straat van Hormuz, goed voor bijna een derde van alle olie-export via zee, af te sluiten. Daarnaast groeit de druk op internationale markten, met stijgende olieprijzen, zenuwachtige aandelenbeurzen en een toenemende kans op cyberaanvallen in het Westen. Ten tweede neemt het risico toe op bredere conflicten waarbij bondgenoten van Iran zoals Hezbollah, Houthi-rebellen of zelfs Rusland actiever kunnen worden. Wat nu een regionaal conflict lijkt, kan dus snel ontaarden in een internationale veiligheidscrisis. De kroonprins van Saoedi-Arabië, Mohammed Bin Salman (MBS) heeft namens het huis Saud, bovendien een eigen agenda als het om de eigen rivaliteit met de Shia-leiders van Iran gaat.
Wat nu een regionaal conflict lijkt, kan dus snel ontaarden in een internationale veiligheidscrisis. De huidige dynamiek is het resultaat van decennia geopolitieke instrumentalisering, waarbij grootmachten zich bedienen van kleinere staten als schaakstukken. Wat ontbreekt is niet militaire macht, maar politieke moed: de bereidheid om beide partijen te confronteren met hun verantwoordelijkheid en oprecht te bemiddelen. Zolang die moed uitblijft, blijven we gevangen in een vicieuze cirkel van aanval en vergelding, die uiteindelijk niet alleen Tel Aviv en Teheran raakt, maar ons allemaal. Het gemis van het moreel leiderschap van de overleden oud-president Jimmy Carter is voelbaar.
De ingrediënten voor een mondiale oorlog liggen inmiddels op tafel: nucleaire dreiging, religieus fanatisme, internationale allianties met wederzijdse verdedigingsverplichtingen, en wereldmachten die zich steeds actiever met het conflict bemoeien. Mocht Israël zijn aanvallen op Iraanse kerninstallaties voortzetten met Amerikaanse steun, dan is de kans groot dat Iran een beroep doet op zijn bondgenoten, waaronder Rusland en China, wat een kettingreactie kan veroorzaken. Een directe confrontatie tussen NAVO-lidstaten en door Iran gesteunde krachten zou dan geen abstract scenario meer zijn, maar een realistisch vooruitzicht. De wereld bevindt zich op een gevaarlijk kruispunt. Of we kiezen voor de-escalatie en diplomatie, of we bewegen ons richting een allesverslindende oorlog die generaties zal tekenen.
The post WORLD WAR III ..