Workshop benadrukt noodzaak behoud en bescherming steltlopers

Voortdurende jacht op steltlopers, ondanks het wettelijke verbod, verstoring van rustplaatsen door menselijke activiteiten en gebrek aan geld voor natuurbeheersactiviteiten zijn enkele bedreigingen voor steltlopers – trekvogels met lange poten – in Suriname. Educatie van en bewustwording onder de bevolking zijn daarom essentieel om deze problemen aan te pakken, zei Arne Lesterhuis tijdens een tweedaagse workshop vorige week in Suriname over de bescherming van deze trekkende vogelsoorten.
Tekst en beeld Ricky Wirjosentono

Lesterhuis is specialist op het gebied van steltlopers. Tijdens de workshop werd het unieke belang van Suriname in de Atlantische route van de trekvogels benadrukt. “Steltlopers zijn een graadmeter voor de gezondheid van onze kustgebieden. Als we voor hen zorgen, zorgen we ook voor onszelf”, klonk het veelzeggend.

“Steltlopers zijn een graadmeter voor de gezondheid van onze kustgebieden”
Arne Lesterhuis
Lesterhuis gaf een presentatie over de ecologie en het gedrag van de trekvogels. Hij legde uit dat elk jaar duizenden steltlopers uit Noord-Amerika naar de kust van Suriname trekken om te overwinteren. Ze verblijven er vaak acht tot tien maanden per jaar, wat van de Surinaamse kust hun ‘tweede thuis’ maakt.
De belangrijkste habitats voor deze vogels zijn de moddervlakten, mangrovebossen en beschermde natuurgebieden, zoals Bigi Pan Munma, de Coppenamemonding en het Wia Wia Natuurreservaat. “Deze kustgebieden bieden niet alleen voedsel en rustplaatsen, maar zijn ook essentieel voor hun overleving.”
Hij waarschuwde voor bedreigingen, zoals jacht, verstoring en mogelijke effecten van toekomstige infrastructurele en olieprojecten. Eén van de meest belangrijke uitdagingen die tijdens de workshop werd besproken, is de voortdurende jacht op steltlopers, ondanks het wettelijke verbod. Ook verstoring van rustplaatsen door menselijke activiteiten werd genoemd als bedreiging.
Lesterhuis benadrukte dat educatie en bewustwording onder de bevolking essentieel zijn om deze problemen aan te pakken. “Als mensen begrijpen hoe belangrijk de steltlopers zijn voor een gezond kustgebied, zullen ze ook beter begrijpen dat dit in hun eigen belang is,” zei hij.

Arne Lesterhuis tijdens zijn presentatie als onderdeel van de tweedaagse workshop over de steltlopers.Betrokkenheid lokale gemeenschappen
Een belangrijk thema tijdens de workshop was daarom ook het betrekken van lokale gemeenschappen bij natuurbehoud. Volgens Marijem Djosetro, senior wetenschapper en hoofd van de Environmental Science-afdeling van de Anton de Kom Universiteit, speelt hun participatie een cruciale rol in de duurzaamheid van beschermingsprojecten. “Gebruikers van het gebied, zoals vissers, bijenhouders en touroperators, zijn belangrijke actoren in het behoud van deze habitats”, zei ze.
Als voorbeeld van samenwerking tussen lokale gemeenschappen en natuurbeschermingsorganisaties verwees de wetenschapper naar het project van de Internationale Alliantie voor klimaatverandering, dat gemeenschapsbetrokkenheid integreerde. Het opbouwen van een sociaal-ecologisch evenwicht, waarbij rekening wordt gehouden met de behoeften van zowel de natuur als de mens, stond daarom ook centraal in de werkgroepen als deel van de workshop.
De deelnemers brainstormden over samenwerkingsmodellen en onderzochten hoe een breed draagvlak voor bescherming voor de steltlopers kan worden geschapen. “Het proces om samenwerkingsverbanden te smeden is niet iets wat je overhaast kunt doen; het vereist tijd en toewijding”, aldus Djosetro.
Basis voor beleid
Een ander centraal onderwerp was het belang van wetenschappelijke gegevens voor de bescherming van steltlopers. Monitoring van populaties en habitats is essentieel om de gezondheid van de kustgebieden te evalueren en knelpunten in de bescherming te identificeren. “Zonder data kunnen we niet effectief beschermen”, benadrukte Lesterhuis.
Hij pleitte voor meer onderzoek naar bijvoorbeeld de voedselbeschikbaarheid in de moddervlakten en de bewegingspatronen van steltlopers langs de kust. Om lokale expertise te versterken, werkt Manomet samen met de Anton de Kom Universiteit om studenten op te leiden in ecologisch onderzoek. “Het trainen van de volgende generatie wetenschappers is van cruciaal belang voor de toekomst van natuurbehoud in Suriname”, erkende Djosetro.

“Zonder data kunnen we niet effectief beschermen”
Arne Lesterhuis
Het seminar markeerde een belangrijke stap in het creëren van bewustzijn en het bevorderen van samenwerking rond deze bijzondere vogels en hun kritieke woongebieden. Op beide dagen participeerden Surinaamse en internationale belanghebbenden, onder wie vertegenwoordigers van gemeenschappen, onderzoekers, beleidsmakers en natuurbeschermingsorganisaties.
De organisatie lag in handen van stichting Fauna Conservation Suriname in samenwerking met Manomet, met ondersteuning van het ministerie van Grondbeleid en Bosbeheer. Duidelijk is gemaakt dat de overheid weinig geld beschikbaar stelt, waardoor natuurbeschermingsorganisaties afhankelijk zijn van externe donoren.
Djosetro pleitte voor het ontwikkelen van innovatieve financieringsmodellen en het benutten van internationale voorbeelden van succesvolle steltloperbescherming. Ze noemde daarbij de Amerikaanse natuurbeschermingsorganisatie Manomet en het Western Hemisphere Shorebird Reserve Network.
Toekomst lijkt rooskleuriger
De participanten hebben niet alleen waardevolle kennis opgedaan over de ecologie van steltlopers, maar ook actief bijgedragen aan de ontwikkeling van samenwerkingsmodellen. Dit kan in de toekomst leiden tot een breder draagvlak voor beschermingsprojecten, waarbij communicatie een sleutelrol speelt. Djosetro: “Samenwerking, kennisdeling en betrokkenheid van alle betrokkenen zijn de pijlers van duurzame steltloperbescherming.”
…

...