Wat voor soort president heeft Suriname nodig?

INGEZONDEN

‘Wat voor soort president heeft Suriname nodig?’ Deze vraag wordt weleens gesteld, maar is eigenlijk een verkeerde vraag omdat Suriname geen presidentieel regime heeft, zoals de Verenigde Staten (VS), maar een parlementair regime. De ministers in de VS zijn medewerkers van de president, door de president benoemd en uitsluitend aan hem/haar verantwoording verschuldigd en kunnen ook door de president worden ontslagen.ADVERTISEMENT

Heel anders is het gesteld in Suriname, omdat Suriname een parlementair stelsel heeft. De president wordt gekozen door De Nationale Assemblee (DNA) en indien dat niet lukt door de Verenigde Volksvergadering. Sterker nog, in de Grondwet van 1987 kan men in artikel 55, lid 2, lezen dat DNA het hoogste orgaan van de staat is. Die kan de president ook afzetten. Dat is eens al gebeurd.

“Hoe kunnen politieke leiders van nu land en natie in wording leiden tot vooruitgang indien zij nog steeds achterover willen leunen en denken dat alles goed zal komen met de olie- en gasopbrengsten?”

Wij kunnen ons dus beter afvragen wat voor soort DNA en regering Suriname nodig heeft. De regering wordt gevormd, nadat partijen van in DNA gekozen kandidaten overeenstemming hebben bereikt om een coalitieregering te vormen op uitnodiging van de president. Dat is normaal in een meer partijen democratie.

Wat is dan niet normaal? Partijen nemen deel in de coalitieregering op basis van wat zij denken te halen op en in het ministerie dat hen wordt toebedeeld. Die partijen zijn betrekkelijk autonoom op het ministerie dat hen wordt toebedeeld. Zo kunnen zij hun eigen directeur benoemen en bij staatsbedrijven commissarissen.

Politieke partijen nemen dus niet deel in een regering op basis van een programma, waarover zij overeenstemming hebben bereikt. Van een centraal beleid, gericht op inclusieve groei, die sterk is gebaseerd op productiviteitsgroei, technologische vernieuwing en herallocatie van productiefactoren in relatie tot veranderende comparatieve voordelen is dus geen sprake.

Op dWT Online van zondag 27 april 2025 kunt u in ‘Ontwikkeling: misstappen en stappen (12)’ van Jack Menke verder lezen hoe politieke partijen tot nu toe zijn blijven steken in ‘Planning by Default’, plannen op basis van wat op je afkomt met gevestigde procedures van achterhaalde planinstellingen.

‘Planning by Design’ daarentegen, dat wil zeggen proactief met een duidelijke visie en richting, is ook volgens hem ver verwijderd van de heersende politieke cultuur. Zo kunnen wij als land nooit vooruitkomen en blijven wij draaien in het koloniale verdeel- en heerssysteem, gebaseerd op geloof en politieke partijen die hun mandaat ontlenen aan de etniciteit van hun kiezers.

Hoe kunnen politieke leiders van nu land en natie in wording leiden tot vooruitgang indien zij nog steeds achterover willen leunen en denken dat alles goed zal komen met de olie- en gasopbrengsten? Dat is ook niet gebeurd met suiker, bauxiet en goud. Er moet dus een verandering komen in mentaliteit.

Wij moeten ook niet denken dat wij de wijsheid in pacht hebben. Suriname heeft meer deskundigen nodig. Wij hebben meer mensen nodig met visie en kennis van zaken. Gelukkig dat ook Staatsolie aan het anticiperen is op de toekomst, maar ook onderwijsinstellingen doen dat.

Het zou leuk zijn indien wij een regering krijgen met toekomstvisie. Daarvoor zijn partijen nodig die niet alleen deze visie hebben, maar ook vooraf kunnen aangeven hoe zij vorm denken te geven aan ‘Planning by Design’ en vooral hoe dat kan en moet worden gefinancierd.

Er zal dus een zekere samenwerking moeten komen van politieke partijen om een president te kiezen, die niet partijgebonden is, maar boven partijen staat. Een president, die het landsbelang op de voorgrond stelt en niet het eigen, eng etnisch partijbelang, met hier en daar exponenten van de eigen of een andere politieke partijen als windowdressing, om de schijn op te houden, beloning, of omdat de president die partijen nodig heeft om aan de macht te blijven.

Wij hebben ook geen president nodig uit een partij die probeert multi-etnisch te zijn zonder dat de bestuursleden en parlementariërs van die partij een afspiegeling vormen van de bevolking. Wie goed had opgelet, kon zien dat politieke partijen de afgelopen decennia Suriname niet vooruit hebben gebracht. Dan wordt het tijd dat de politiek zich afvraagt hoe dat komt.

Een partij die dat niet doet, diskwalificeert zichzelf om het land vooruit te helpen. Mooie praatjes zijn niet voldoende en een mooi uiterlijk ook niet. Het gaat niet om hoe iemand er uitziet, maar wat hij of zij kan doen of tot nu toe heeft gedaan in het leven. Een moi boy fu dada hoeft dus nog geen juiste keus te zijn. Hetzelfde geldt uiteraard ook voor een moi misi.

Rinaldo van Rhemen

De redactie van de Ware Tijd stelt lezers in de gelegenheid stukken in te zenden ter publicatie. In principe …

...