VS stopt beschermstatus Haïtianen per september

door

Politieagenten en een lid van de buurtwacht lopen op 24 juni buiten een politiebureau in Furcy, Haïti. (Foto: Reuters)

De Amerikaanse regering heeft aangekondigd dat de tijdelijke beschermstatus (Temporary Protected Status, TPS) voor Haïtiaanse immigranten op 2 september zal worden beëindigd. Dit betekent dat tienduizenden Haïtianen hun legale verblijfs- en werkrechten in de VS verliezen, tenzij zij overstappen op een ander immigratiestatuut of terugkeren naar Haïti.Het besluit werd vrijdag bekendgemaakt door het Amerikaanse ministerie van Binnenlandse Veiligheid (DHS). Volgens het ministerie is de maatregel bedoeld om de “integriteit van het immigratiesysteem te herstellen” en om ervoor te zorgen dat TPS daadwerkelijk tijdelijk blijft.TPS biedt bescherming aan mensen uit landen die getroffen zijn door oorlog, natuurrampen of andere buitengewone omstandigheden. Haïti kreeg die status voor het eerst in 2010, na een verwoestende aardbeving die meer dan 200.000 doden en 1,5 miljoen daklozen veroorzaakte. Sindsdien is de beschermstatus regelmatig verlengd, mede vanwege escalerend bendegeweld, politieke instabiliteit en een verslechterende humanitaire situatie.Toch stelt DHS-secretaris Kristi Noem nu dat “de algemene situatie in Haïti is verbeterd tot een niveau waarop terugkeer in veiligheid mogelijk is” en dat het “niet in het nationaal belang van de Verenigde Staten” is om de bescherming te handhaven.Groeiende onrust en kritiekIn werkelijkheid blijft Haïti kampen met extreme instabiliteit. Volgens de Verenigde Naties werden in 2024 meer dan 5.600 mensen gedood door bendes en raakten 1,3 miljoen ontheemd. In hoofdstad Port-au-Prince hebben gewapende groepen naar schatting 90 procent van het grondgebied in handen. Basisvoorzieningen zoals voedsel, water en medische hulp zijn amper beschikbaar.De Amerikaanse overheid zelf waarschuwt via een reisadvies op niveau 4 – het hoogste – om niet naar Haïti te reizen vanwege ontvoeringen, geweld, maatschappelijke onrust en een falend gezondheidssysteem.Het besluit om TPS in te trekken komt dan ook onder vuur te liggen van mensenrechtenorganisaties en migratieadvocaten, die de maatregel omschrijven als “onmenselijk” gezien de situatie ter plaatse. Naar schatting 260.000 Haïtianen worden door het besluit getroffen.Breder beleid onder TrumpDe beëindiging van TPS voor Haïtianen past binnen een bredere koerswijziging onder president Donald Trump, die sinds zijn terugkeer in het Witte Huis opnieuw striktere immigratiebeleid voert. De Amerikaanse Hoge Raad gaf eerder groen licht aan de beëindiging van TPS voor 350.000 Venezolanen, en stond ook het stopzetten toe van een tijdelijk humanitair verblijf (parole) voor onder meer Cubanen, Nicaraguanen, Haïtianen en opnieuw Venezolanen.Daarnaast wil de Trump-regering TPS intrekken voor 7.600 Kameroenezen en 14.600 Afghanen – ondanks aanhoudend geweld in beide landen.Volgens critici brengt dit beleid tienduizenden mensen in levensgevaar. “De Amerikaanse regering lijkt de realiteit in deze landen te negeren,” aldus een woordvoerder van Human Rights Watch. “Voor velen is terugkeer geen optie.”