Vooral niets

door

MONSIEUR JEANETTE / Christio Wijnhard

Afgelopen week is Suriname weer bezocht door een buitenlandse expert. Deze keer was het een onafhankelijke expert van de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties (VN). Naast deze raad zijn het Internationale Gerechtshof, Unicef en vluchtelingenorganisatie UNHCR onderdeel van de VN. Deze organisatie is door 51 landen opgericht in 1946, na de Tweede Wereldoorlog. Inmiddels zijn dat er 193 geworden.

Gezamenlijk streven zij sinds de oprichting de volgende doelen na: een wereld zonder oorlog,  goede banden tussen de landen en samenwerken aan het verbeteren van het leven van arme mensen, het tegengaan van honger en ziektes en het waarborgen van vrijheid en mensenrechten. Zonder lang na te denken, kunnen we stellen dat geen van deze doelen is gehaald.

“We moeten dus met andere ogen kijken naar de wereld. Door onze eigen bril vooral”

Sinds de oprichting van deze ‘tijger zonder tanden’ zijn er tweehonderd gewapende conflicten geweest. In 2023 waren het er 46 (waarvan 28 in Afrika). Dat is het hoogste aantal sinds de oprichting.

De Verenigde Naties zijn een opvolger van de Volkenbond, die was opgericht in 1919, na de Eerste Wereldoorlog. Ook met als doel oorlogen te voorkomen. Failed! We kunnen stellen dat we nooit een wereld zonder oorlog zullen hebben. Het zit in onze aard.

Ook bij armoedebestrijding heeft men gefaald. Onze broeders en zusters arm houden, zit ook in onze aard. Wereldwijd leven er nog meer dan zevenhonderd miljoen mensen in armoede. Wat kinderen betreft leven er wereldwijd zo een 350 miljoen in extreme armoede.

Volgens cijfers van de Wereldbank leefde 17,5 procent van de Surinaamse bevolking onder de armoedegrens. Andere rapporten spreken van bijna 50 procent. Onder de marrons en inheemsen is het percentage van mensen in armoede nog hoger. Van de marrons ervaart 53 procent armoede. Bij de inheemsen is dat 38 procent.

Volgens internationale organisaties is het extreme armoede wanneer men minder dan één US dollar (SRD 35) per dag heeft te besteden. Je bent ‘gewoon arm’ als je minder dan 1,90 US dollar hebt te besteden. Ik vraag me af volgens welke levensstandaard deze norm is gesteld.

Kijkend naar ons land kun je met twee US dollar (SRD 70) per dag niet veel. Wij hebben zelf een armoedegrens gesteld op 135 euro per maand. Dat is ongeveer 4,50 US dollar per dag. Dat is al erg uitdagend. Of je dan ‘gewoon arm’ of ‘extreem arm’ bent, maakt niet veel uit.

Hebben de rijke landen dit bedacht? Ik denk bijna van wel. Juist daarom denk ik dat het nooit zal veranderen. Het aantal mensen dat in deze categorie valt, is wereldwijd wel gedaald sinds de jaren negentig. Mooi nieuws? Niet echt. De aantallen die ik eerder noemde, zijn wat ze zijn. Belachelijk hoog. Elk mens die in armoede leeft, is er één teveel!

Deze lagere levensstandaard in landen als Suriname is de motor achter de rijkdom van de eerste wereld. Het is nu zelfs zo dat ‘de wereld’ rijker is dan ooit. Die rijkdom is geconcentreerd rondom een kleine groep rijke mannen. Voor het eerst maakt deze groep openlijk aanspraak op zeggenschap in overheidszaken. Dat zien we in de Verenigde Staten en ik vraag me af wat dat voor ons zal betekenen.

Die geconcentreerde rijkdom zal niet worden ingezet om voornoemde problemen op te lossen. Hij zal worden ingezet, ten koste van ons, om meer rijkdom te vergaren. Gevaarlijk! Erg gevaarlijk zelfs. We zijn praktisch overgelaten aan de grillen van deze groep.

We zien waartoe dat leidt. Genocides die worden goedgepraat. Gemeenschappen die tegen elkaar worden uitgespeeld. Armoede die in stand wordt gehouden. Het is altijd een kleine elitegroep die lokaal wordt ingepalmd. Deze kleine groep slaapt rustig. Hoewel dankzij hen hun landgenoten in armoe blijven. Bekend verhaal. Helaas.

Denken wij echt dat de VN of welke ‘eerste wereld’-organisatie dan ook, echt iets zal betekenen voor bijvoorbeeld de inheemsen en de grondenrechten? Het zou me niet verbazen als zij hun afgezanten sturen om te kijken of we allemaal niet gewoon dood zijn. Zodat ze vrij spel hebben.

Wat de Lokono (Arowakken) betreft, is het ‘ze’ praktisch gelukt. Deze stam, waar ik ook roots in heb, bestaat tegenwoordig uit maar drieduizend mensen. Volgens sommigen zelfs duizend. Een groot deel van hen is Christen en heeft de tradities afgeworpen. Het is bijna zelfgenocide te noemen wat betreft taal, cultuur en tradities.

Nu denken we afhankelijk te zijn. Braaf wachten we op de witte man voor hulp. Of die nou uit Nederland, Amerika of de hemel komt. Maakt niet uit. Eerst begreep ik niet waarom we steeds aankloppen bij onze uitbuiters. Toch is het logisch. Het is altijd de persoon geweest die ons martelde die ons ook onze ‘vrijheid’ ‘schonk’.

We moeten dus met andere ogen kijken naar de wereld. Door onze eigen bril vooral. Patronen …