VES-debat 2025: Partijen eensgezind, maar verschillend over aanpak staatsuitgaven

door

De politieke partijen OPTSU, NPS, ABOP, PVC, BEP, DNL en A20 hebben op 14 mei 2025 de mogelijkheid gekregen om tijdens het VES Economisch Debat 2025 het financieel economisch paragraaf van hun verkiezingsprogramma te presenteren. De partijen verschillen in aanpak, maar zijn het ermee eens dat de staatsuitgaven geminimaliseerd moeten worden. Het debat vond plaats in het Assuria Event Center.

ADVERTENTIE

Het Economisch Debat wordt elk verkiezingsjaar door de VES georganiseerd, omdat het belangrijk is dat de samenleving zo goed mogelijk geïnformeerd wordt zodat ze straks weloverwogen keuzes kan maken. De focus van het debat was gericht op thema’s die essentieel zijn voor de ontwikkeling van Suriname, namelijk financieel-economisch beleid, goed bestuur en sociaal beleid.
De BEP pleit voor sociale rechtvaardigheid en duurzame macro-economische ontwikkeling. Aan de vooravond van 50 jaar onafhankelijkheid wil de partij inzetten op radicale hervormingen, waaronder fiscale, bestuurlijke en financiële decentralisatie.
Voorzitter Ronny Asabina zei dat dit niet alleen een bestuursvorm moet zijn, maar ook een verdienmodel. Daarnaast wil de BEP het ondernemersklimaat versterken, belastingontduiking aanpakken en investeren in versterking van kennis- en kerninstituten.
Volgens Glen Lont van A20 is er sprake van een onhoudbare situatie door hoge overheidsuitgaven en achterblijvende inkomsten. Het verlagen van de uitgaven, vooral van de kabinetten van de president en vicepresident, heeft prioriteit.
Daarnaast moet de belastinginning sterk worden verbeterd. Subsidies moeten efficiënter en gericht worden ingezet. De partij benadrukt dat het beheersbaar maken van staatsuitgaven de kern is om economische stabiliteit te bereiken.
Silvano Tjon Ahin (NPS) gaf aan dat er niet alleen sprake is van overbesteding, maar vooral van misallocatie van middelen. Er moet meer aandacht komen voor niet-belastingopbrengsten, die momenteel inefficiënt worden beheerd. Verder moet Suriname een nieuwe schuldstrategie ontwikkelen, gericht op het vervangen van dure leningen door goedkopere, en consumptieve leningen vermijden.
Harish Manorath erkende namens de ABOP de voordelen van het flexibele wisselkoerssysteem en pleit voor voortzetting hiervan totdat voldoende reserves zijn opgebouwd om te kunnen overstappen naar een vaste koers. Het fiscaal beleid moet worden aangescherpt, de relatie tussen CBvS en het ministerie van Financiën en Planning moet worden geoptimaliseerd, en de private sector moet worden gestimuleerd, onder meer door ordening van de goudsector.
DNL zet in op strikte budgetdiscipline en transparantie, onder meer via een geldwebsite om corruptie te bestrijden. Het ambtenarenapparaat moet worden gesaneerd en gekoppeld aan investeringen in de private sector. Volgens Dharm Mungra moeten de inkomsten worden verhoogd via exportbevordering, belastingherziening en sanering van staatsbedrijven. Verder wordt gepleit voor verhoging van royalties op goud, en doorlichting van monopolies als Staatsolie en EBS.
Henk Ramnandanlal (OPTSU) wil concrete doelen stellen, waaronder 6 procent economische groei tot 2028 en daarna doorgroeien naar 10 procent. Dit moet bereikt worden via bezuinigingen, inkrimping van het ambtenarenapparaat, decentralisatie en herziening van overheidsuitgaven. Er moet meer belasting worden geheven op goud- en houtsectoren. Tevens wil de partij een beleggingsfonds opzetten dat jaarlijks 10 procent rendement genereert, gericht op toerisme en hoogwaardige agrarische industrie.
Francious Abionie (PVC) kiest voor een radicaal andere aanpak waarbij de overheid alle natuurlijke rijkdommen zelf exploiteert. Concessies zullen niet meer worden uitgegeven en alle opbrengsten uit goud, hout, zand en grind zullen via de staat verlopen.
De partij wil bezuinigen aan de top, met het afschaffen van privileges zoals dure auto’s en gratis voorzieningen voor functionarissen. Financieel beleid en benoemingen moeten onder een onafhankelijke autoriteit komen.