Verontwaardiging over hernoemen plekken door buitenlanders

‘Het is onkan om de plekken nieuwe namen te geven’
De buitenlanders Ash Dykes, Matthew Wallace, Jacob Hudson en Dick Lock zijn al enkele weken bezig met hun Coppename-expeditie: het afleggen van de Coppenamerivier vanaf de rechteroever, van bron tot zee. Hun ‘ontdekkingen’ en vernoemen van plekken naar zichzelf zorgt voor de nodige verontwaardiging en commotie in Suriname.

Tekst Kevin Headley
Tijdens hun tocht maken ze filmpjes en ’s van hun ervaringen, die ze delen op sociale media. In een van de filmpjes vertelden ze euforisch dat ze de bron van de Coppenamerivier hadden gevonden, het startpunt van hun expeditie. Ook hebben ze twee watervallen vernoemd naar expeditieleden, omdat zij die – naar eigen zeggen – als eersten hadden gezien.

“De uitspraken zijn ongelukkig naar buiten gebracht, maar het is onkan om de plekken andere namen te geven”
Roy Ho Tsoi, hoofd Natuurbeheer
De buitenlandse media pikten dit op en brachten het groot in het nieuws. Dit zette kwaad bloed in de samenleving Veel mensen zijn verontwaardigd over hoe buitenlanders plekken in Suriname naar zichzelf kunnen vernoemen.
“Explorers discover uncharted Amazon river, waterfalls – while being stalked by jaguar, reptiles: ‘It is brutal in the jungle’.”, vrij vertaald: “Ontdekkingsreizigers ontdekken onbekende Amazonerivier, watervallen – terwijl ze worden achtervolgd door jaguars, reptielen: ‘Het is wreed in de jungle’.” Dit is de kop van een artikel in de New York Post, een gerenommeerde krant in de Verenigde Staten.
In de berichtgeving wordt vermeld: “They also named two undocumented waterfalls – ‘Dykes Falls’ and ‘Wallace Falls’ – named after the team members who first spotted them,” vrij vertaald: “Ze noemden ook twee watervallen zonder naam – ‘Dykes Falls’ en ‘Wallace Falls’ vernoemd naar de teamleden die ze voor het eerst zagen.” Hierdoor is verontwaardiging ontstaan in Suriname. Veel Surinamers zijn verbaasd dat buitenlanders in het land kunnen komen en plekken naar zichzelf kunnen vernoemen.
Omdat een officiële verklaring van de avonturiers of hun organisatie uitblijft waarin zij afstand nemen van de beweringen van buitenlandse media, of verduidelijken hoe de situatie precies in elkaar zit, neemt de consternatie in de samenleving toe. In Suriname is het de overheid die via officiële instanties zoals de ministeries, verantwoordelijk voor het toewijzen en vastleggen van namen van plaatsen, gebieden, en andere geografische locaties. Dit gebeurt meestal door middel van wet- en regelgeving.
Toestemming
“Het is onkan om de plekken nieuwe namen te geven omdat ze al een naam hebben”, zegt Roy Ho Tsoi, chef van de afdeling Beheer bij Natuurbeheer van de Dienst Lands Bosbeheer. “De Trio-gemeenschap heeft in het verleden het gebied al in kaart gebracht en de plekken namen gegeven. Deze namen zijn wellicht niet bekend bij grote delen van de samenleving, maar ze zijn wel te achterhalen bij Natuurbeheer en de inheemse gemeenschappen.”
Ho Tsoi legt uit dat touroperator en expeditielid Dick Lock een goede samenwerking heeft met Natuurbeheer. Hij heeft vaak vergunning aangevraagd om het gebied te bezoeken voor expedities en heeft zich steeds gehouden aan de voorwaarden.
Ho Tsoi geeft ook aan dat er op gezette tijden onderzoeksexpedities naar het binnenland zijn geweest, die informatie hebben verzameld over de plekken en de biodiversiteit. Ook deze informatie is beschikbaar bij Natuurbeheer.
“Het hele traject van de expeditie van Lock moest ook met ons worden overlegd voor toestemming. Dit is ook gebeurd. Voor het bezoek aan dit gebied is namelijk toestemming nodig van hoofd LBB. Bezoek zonder toestemming is strafbaar.”
Ho Tsoi ervaart de commotie als een moment van vreugde tijdens de expeditie die ongelukkig is overgekomen en door de buitenlandse pers is opgeblazen. “De uitspraken zijn ongelukkig naar buiten gebracht, maar het is onkan om de plekken andere namen te geven.” Ho Tsoi vindt de alertheid van de samenleving om ons bos te beschermen en ervoor op te komen bewonderenswaardig. Hij hoopt dat dit blijft aanhouden.

“Het zou hen sieren als ze wat onderzoek hadden gedaan naar de mensen die daar al veel eerder hebben gewoond en de plekken hebben bezocht. Dat zou een teken van respect zijn geweest”
Gina Griffith, Conservation International Suriname
Procedure naamgeving
Volgens Eliza Zschuschen, hoofd Nationaal Herbarium van Suriname, kunnen gebieden en dieren in het binnenland niet zomaar een naam krijgen. “Ten eerste moet de onderzoeker een onderzoeksvergunning aanvragen bij de afdeling Natuurbeheer. De plant of het dier wordt verzameld volgens protocol van Herbarium of National Zoological Collection of Suriname en als er voldoende bewijs is dat de plant of het dier nieuw is, volgt een proces van taxonomisch onderzoek en naamgeving.
Het kan ook voorkomen dat de plant of het dier niet nieuw is voor de wetenschap, maar niet eerder beschreven is in Suriname. Het wordt dan een nieuw record voor Suriname, maar niet nieuw voor de wetenschap.