Verkiezingen in Japan kunnen politieke aardverschuiving veroorzaken

door

De Japanse premier Shigeru Ishiba, leider van de Liberaal-Democratische Partij (LDP), steekt zijn vuist omhoog vanaf de campagnebus op de laatste dag van de campagne voor de verkiezingen voor het Hogerhuis op 20 juli, in Tokio, Japan. (Foto: Reuters)

Japanse kiezers trekken zondag naar de stembus voor verkiezingen voor het Hogerhuis die mogelijk leiden tot politieke instabiliteit. Stijgende kosten van levensonderhoud en zorgen over immigratie bedreigen de positie van premier Shigeru Ishiba en zijn regeringscoalitie.Volgens recente peilingen dreigen de Liberaal-Democratische Partij (LDP) van Ishiba en coalitiepartner Komeito hun meerderheid te verliezen in het 248 zetels tellende Hogerhuis, waar de helft van de zetels op het spel staat. Als de coalitie er niet in slaagt ten minste 50 zetels te winnen, verliest zij de controle over de Kamer.De verkiezing biedt kansen voor kleinere oppositiepartijen, waaronder rechtse groeperingen zoals Sanseito. Die partij pleit voor strengere immigratiebeperkingen, het afwijzen van buitenlands kapitaal en het terugdraaien van beleid rond gendergelijkheid. Andere oppositiepartijen profileren zich met plannen voor belastingverlaging en verhoogde overheidsuitgaven om de koopkracht te verbeteren.Een slecht resultaat voor de regeringspartijen zou niet alleen politieke gevolgen hebben, maar ook economische. Analisten waarschuwen dat een verlies aan stabiliteit het vertrouwen van investeerders in ’s werelds vierde economie kan aantasten en cruciale handelsonderhandelingen met de Verenigde Staten kan verstoren. Japan heeft tot 1 augustus om een handelsakkoord met Washington te sluiten. Lukt dat niet, dan dreigen hoge invoertarieven voor Japanse export – een klap voor een economie die al lijdt onder inflatie, zoals de verdubbeling van de rijstprijs sinds vorig jaar.Premier Ishiba’s kabinet houdt vooralsnog vast aan begrotingsdiscipline en verzet zich tegen de roep van de oppositie om grootschalige fiscale stimuleringsmaatregelen. Tegelijkertijd staat zijn regering onder toenemende druk van huishoudens die zuchten onder stijgende prijzen.”Als de LDP en Komeito hun meerderheid verliezen, heeft Ishiba twee opties: ofwel aftreden en ruimte maken voor een nieuwe partijleider, ofwel proberen via beleidsconcessies steun te verwerven bij delen van de oppositie,” zegt Rintaro Nishimura, analist bij Asia Group in Japan. “Beide scenario’s zijn ingewikkeld, omdat potentiële partners onderhandelingsmacht hebben.”De druk op Ishiba is extra groot sinds zijn regering in oktober vorig jaar de meerderheid verloor in het Lagerhuis. Het was het slechtste verkiezingsresultaat voor de LDP in vijftien jaar en leidde tot koersschommelingen op de financiële markten. Sindsdien is de premier kwetsbaar voor moties van wantrouwen die zijn positie kunnen ondermijnen en mogelijk leiden tot vervroegde verkiezingen.Japan, dat sinds de Tweede Wereldoorlog grotendeels door de LDP is geregeerd, heeft tot nu toe politieke fragmentatie zoals in andere geïndustrialiseerde landen grotendeels weten te vermijden. Maar deze verkiezingen zouden daarin wel eens een keerpunt kunnen vormen.De stembureaus sluiten zondag om 20.00 uur lokale tijd (11.00 uur GMT). Verwacht wordt dat Japanse media kort daarna met projecties komen op basis van exitpolls.