Verkiezingen in Albina: ‘Niemand heeft ons gezegd dat het stemmen anders moet’

door

Aan de waterkant van Albina is het bijna altijd een drukte van jewelste. Maandagmiddag omstreeks vier uur is dat minder, omdat de meeste mensen hun boodschappen al hebben gedaan. Het is tijd om te chillen en een betere locatie dan eethuis Magnifique om dat te doen is er eigenlijk niet aan de waterkant. Hot topic: de verkiezingen. Volgens de passanten zijn vooral Abop en NDP de grote kanshebbers in Albina.

Tekst Euritha Tjan A WayADVERTISEMENT

Beeld Audry WajwakanaADVERTISEMENT

Eerst gaan de gesprekken stroef, maar dan komen de tongen los als Zyron Doemoeng, mede-eigenaar van het eethuis, een biertje erbij haalt met plastic bekertjes. Hij werkt al drie jaar bij het eethuis. “Maar daarvoor was ik er ook. Ik was van de militaire politie en meestal was ik dan in Albina.”

“NDP, Abop, NPS en BEP zijn allemaal hetzelfde”Samantha Pinas

Analyse

De zaken gaan extra goed bij het eethuis dat ook dienstdoet als kantine voor het commissariaat dat er net naast staat. “Er zijn in verband met de verkiezingen veel activiteiten op het commissariaat en ook alle politieke partijen stoppen hier op hun tocht naar verder de rivier op of naar de overkant. Niet iedereen koopt iets”, nuanceert Doemoeng tegenover de Ware Tijd. “Kenneth Amoksi altijd, maar toen Angelic del Castilho van DA’91 kwam, kocht ze niets”, zegt hij schouderophalend.

De analyse van Doemoeng is dat Abop, NDP en misschien NPS wat volgers hebben in Albina. “De rest zal er wel zijn en misschien halen ze ook wat, maar ik heb het dan niet gezien”, zegt hij met de blik gericht op de Marowijnerivier die het uitzicht vormt voor wie in of voor het eethuis zit.

Hij illustreert met een voorbeeld hoe belangrijk sponsoring is. “Het kan een partij maken of breken. Een paar verkiezingen terug kreeg Pertjajah Luhur voor het eerst hier voet aan wal door de mobilisatie van een lokale ondernemer. En toen PL eenmaal zat, kregen bepaalde hoge politici percelen aan de waterkant in Albina. Nu is die meneer er niet meer en ik zie PL hier ook niet meer komen”, zegt hij opmerkzaam.

Problemen

Patrick Pierre is bootsman. Met zijn drie boten vaart hij meer op de route Albina-Saint Laurent vice versa. Hij ziet wel een toegenomen activiteit wanneer er bijeenkomsten zijn van politieke partijen en hij verwacht een drukte op de verkiezingsdag. “De partij die veel propaganda maakt in Frans-Guyana is Abop. Daar is een groot deel van haar aanhang”, zegt hij. “Veel mensen daar hebben een dubbele nationaliteit dus dan komen ze hier stemmen. Anderen hebben de Surinaamse nationaliteit, maar wonen daar.”

De drukte zal welkom zijn, omdat transport over de rivier is afgenomen. “Het leven in Albina is duur geworden. Veel mensen kwamen vroeger hierheen om met euro’s goedkoper in te kopen. Nu is het andersom: Surinamers gaan aan de Franse kant inkopen doen.”

Waar Pierre en Doemoeng merken dat er een bepaalde hype is om te gaan stemmen, zijn Mariska Lijkwan en Samantha Pinas sceptisch. “Want ik weet niet op wie ik moet stemmen. NDP, Abop, NPS en BEP zijn allemaal hetzelfde. Kijk zoveel problemen er in Marowijne zijn, maar niets wordt opgelost”, klaagt Pinas.

Ze verwijst naar de slechte staat van de wegen, de afwatering die maar niet wordt aangepakt, de vuilophaal die elke week stuk is en de openbare school waar de kinderen nauwelijks genoeg stoelen hebben om op te zitten. “En, er is een ziekenhuis, maar er zijn geen artsen. Er is alleen een vroedvrouw. Laatst had ik een aandoening en alleen zij was daar. Now a no baby wan ala sma musu kisi toch?” zegt ze geïrriteerd, maar wel genietend van het bier.

Nieuw kiesstelsel onbekend

Ook Lijkwan klaagt, maar die geeft toe dat de stroomvoorziening wat beter is geworden en het drinkwater niet meer zo vuil is als voorheen. “Stroom valt in de ochtend soms nog uit en het water is niet altijd helemaal schoon, maar a betre afu”, zegt ze. Zij weet wel op wie ze gaat stemmen, maar of die partij verandering gaat brengen weet ze niet.

Op de vraag of ze weten dat het stemmen nu anders moet kijken de vrouwen alsof ze het in Keulen horen donderen. “Nee, niemand heeft ons wat uitgelegd. Wat is anders en hoe moet het nu?”

Volgens Doemoeng is voorlichting over hoe te stemmen alleen via de media verspreid en niet iedereen houdt zich met (sociale) media bezig. Ook de taal speelt volgens hem een rol. “Politieke partijen springen in het gat en wijzen mensen hoe op hun te stemmen. Ze geven aanwijzingen in hun voordeel, maar geven geen algemene informatie. En dat is ook niet hun taak”, concludeert hij.

Volgens het gezelschap – …