Verbazing, afschuw en woede om ingrijpend gewijzigd wetsontwerp grondenrechten

door Samuel WensSIPALIWINI — “Wij verwerpen de aanpassingen van het wetvoorstel, omdat ze niet in samenspraak met ons zijn opgesteld. De aanpassingen maken van ons buitenstaanders in ons eigen gebied.

De gronden die onze voorouders op de koloniale machten hebben veroverd, waarop wij al eeuwen wonen, moeten wij anno 2025 volgens het nieuwe wetsvoorstel laten registreren bij KKF. Dit voorstel ontneemt ons, ons zelfbeschikkingsrecht, wat een internationaal recht is”, zegt een verbolgen kapitein Johan Zandveld van Abenaston in gesprek met de Ware Tijd.

“De regering heeft zonder ons medeweten die wijzigingen aangebracht en voor behandeling bij de Nationale Assemblee ingediend” Kapiteins Johan Zandveld en Godfried Adjakko

Zijn collega Godfried Adjakko van Kaaja Paati aan de Boven Surinamerivier is het met hem eens. De regering heeft de raamwet Collectieve Rechten Inheemsen en Marronvolken die ze eerder terug had gehaald bij De Nationale Assemblee ingrijpend gewijzigd om het nieuwe concept afgelopen week vervolgens weer in te dienen.

Breed overleg

De stam der Saamaka in de districten Sipaliwini en Brokopondo is niet te spreken over deze handelwijze. “De regering heeft zonder ons medeweten die wijzigingen aangebracht en voor behandeling bij de Nationale Assemblee ingediend,” zeggen de twee kapiteins die behoren tot het kabinet van granman Albert Aboikoni.

Zij vertellen de krant dat de zes marrons granmans van de Matawai, Kwinti, Saamaka, Okanisi, Paamaka en Aluku samen met de besturen van de Para Plantages, over dit onderwerp zullen vergaderen. Zandveld: “Er komt een gezamenlijk standpunt. Het gaat mijn verstand te boven dat de regering waarvan de tweede man (vicepresident Ronnie Brunswijk, red.) een marron is met zo’n slecht wetsvoorstel komt. Het voorstel toont geen respect voor de Inheemsen en Marrons. Het zou beter zijn als de president en vicepresident hun wetsvoorstel onmiddellijk intrekken en gaan praten met de granman.”’

Rol Brunswijk

De krant sprak ook met granman Simeon Glunder van de Aluku en hij zegt dat – vooruitlopend op het brede overleg – de zes granmans het voorstel inderdaad hebben afgewezen. “Het is niet mogelijk om wetten voor gemeenschappen te maken zonder hen erbij te betrekken.”

Remon Clemens stamhoofd van de Kwinti aan de Coppename stelt dat door toedoen van vicepresident Brunswijk het wetvoorstel bij De Nationale Assemblee is ingediend. “Ik heb een sterk vertrouwen dat de assembleeleden uit het binnenland hun uiterste best zullen doen en zich verplicht zullen voelen om een goede wet conform onze traditie te maken”, meent Clemens.

Hij voegt toe dat het nooit zo mag zijn dat de assemblee een nieuwe wet maakt die tegen het uitgesproken Saamakavonnis vonnis van het gerechtshof in Costa Rica kan zijn. “Dit zal schaamteloos zijn voor de leden.” De granman zegt dat voor hem nog steeds heilig is dat bedrijven in overleg moeten treden met de lokale bewoners voor hun operaties in het achterland. “Let wel: Ik praat niet over registratie om kostgronden open te kappen.”

Andere organisaties

Ook de Vereniging Saramaccaanse Gemeenschappen (VSG) en de NGO Amazon Conservation Team hebben zich verbolgen geuit over de aanpassingen in de wet die al sinds 2021 is teruggenomen door de regering. ‘Eerder overeengekomen en breed gedragen artikelen zijn zonder duidelijke rechtvaardiging verwijderd, zoals de bepaling dat inheemse volken de oorspronkelijke bewoners van Suriname zijn. Daarnaast is volledig voorbijgegaan aan internationale verdragen en rechterlijke uitspraken waarin de Staat Suriname is verplicht om collectieve rechten te erkennen. Waar collectief eigendom eerder een fundamenteel uitgangspunt was, is dit nu gereduceerd tot een systeem waarin gemeenschappen enkel domeingrond kunnen aanvragen via een entiteit die hen zou moeten vertegenwoordigen. Deze ingrijpende wijzigingen lijken in besloten kring te zijn doorgevoerd, wat in strijd is met de FPIC-procedure (Free, Prior and Informed Consent)”, aldus ACT verbolgen.

...