Verantwoordelijk leiderschap: een kompas voor de verkiezingen van 2025

door

INGEZONDEN

Op 25 mei 2025 trekken duizenden Surinamers weer naar de stembus. Voor sommigen een ritueel, voor anderen een kans op verandering. Maar hoe maak je, te midden van politieke beloften en partijprogramma’s, een keuze die écht toekomstbestendig is? Wat vaak ontbreekt in de publieke discussie is niet wíe er meedoet, maar wat voor soort leiderschap we willen zien. ADVERTISEMENT

Vooral voor jonge Surinamers, de stemmers van nu én morgen, is het van belang om verder te kijken dan de oppervlakte. Dit is hét moment om stil te staan bij de kwaliteit van leiderschap: leiderschap dat niet alleen slim of luid is, maar verantwoordelijk.  Niet alleen wie spreekt het hardst, maar vooral: wie belichaamt verantwoordelijk leiderschap.

“In een land waar politieke beloften vaak tijdelijk zijn, is het cruciaal om te kijken naar de waarden waarop leiderschap is gebouwd”

Wat is verantwoordelijk leiderschap?

Verantwoordelijk leiderschap (responsible leadership) is méér dan bestuurlijke bekwaamheid. Het is leiderschap dat wordt gedragen door ethiek, empathie, transparantie en een lange termijnvisie. De verantwoordelijke leider is geworteld in principes, stelt mensen centraal in beleid en handelt met het collectieve belang voor ogen – niet de eigen macht of korte termijngewin (Maak & Pless, 2006; Doh & Stumpf, 2023).

Een belangrijk aspect van verantwoordelijk leiderschap is empathie: het vermogen om zich in te leven in anderen, niet als zwakte, maar als moreel en bestuurlijk kompas (Goleman, Boyatzis & McKee, 2013). Zeker in een diverse samenleving als Suriname, is empathie essentieel om verbinding te creëren tussen bevolkingsgroepen, generaties en regio’s.

Kenmerken van verantwoordelijk leiderschap

Empathisch luisteren en erkennen van verschillende perspectieven.

Integriteit en ethiek als fundament van beleid en gedrag.

Mensgericht leiderschap dat welzijn, waardigheid en ontwikkeling van mensen vooropstelt.

Transparantie en aanspreekbaarheid, ook bij fouten.

Lange termijn denken: leiderschap dat verder kijkt dan de volgende verkiezing (Doh et al., 2023).

Wat het níet is – en wat we helaas kennen

In Suriname – en daarbuiten – hebben we vormen van leiderschap gezien die deze principes negeren. We kennen de leiders die:

Besluiten nemen zonder enige maatschappelijke dialoog.

Leiders die bij elke tegenslag anderen de schuld geven.

Macht gebruiken om zichzelf of een inner circle te verrijken.

In verkiezingstijd de jeugd aanspreken, maar daarna vergeten.

Geen verantwoordelijkheid nemen voor falend beleid.

Dergelijk leiderschap leidt tot stagnatie, onvrede en afhaken van jongeren. Ze vormen de tegenpool van wat Suriname nu nodig heeft.

Voorbeelden – dichtbij en in de regio

Gelukkig zijn er leiders die een ander pad tonen. Leiders die bewijzen dat empathie, visie en integriteit wél kunnen werken. Mia Mottley, premier van Barbados, heeft internationaal lof geoogst voor haar transparante, inclusieve en toekomstgerichte leiderschap. Tijdens de VN-klimaattop pleitte zij niet alleen voor haar land, maar voor alle kwetsbare naties – met kracht, menselijkheid én moreel leiderschap (UNGA, 2021).

Ze toont dat vrouwelijke, empathische en visionaire leiders een verschil maken. In Suriname zelf zijn er jonge, lokale bestuurders en sociale ondernemers die bij elk besluit hun gemeenschap betrekken – een stille, maar hoopgevende beweging.

Waarom dit alles belangrijk is

In een land waar politieke beloften vaak tijdelijk zijn, is het cruciaal om te kijken naar de waarden waarop leiderschap is gebouwd. Niet alleen naar het programma, maar naar het karakter. Niet alleen naar wat men zegt, maar naar wat men heeft gedaan – en hoe. Want leiderschap dat mensen centraal stelt, in generaties denkt en verantwoording draagt, zorgt voor:

Betere beleidsvorming, gedragen door de samenleving.

Meer vertrouwen in instituties, essentieel voor democratie.

Duurzame ontwikkeling, in plaats van politieke lapmiddelen.

Inclusiviteit van alle kennis en kader, ongeacht politieke kleur en komaf.

Aan jonge kiezers: een oproep tot reflectie

Jullie stem is meer dan een bolletje rood maken. Het is een keuze over de toekomst van je familie, je buurt, je land. Denk na, praat erover, stel jezelf vóór je stemt deze vragen:

Wat zegt het gedrag van deze leider over zijn of haar waarden?

Is deze persoon mensgericht of macht-gericht?

Wordt beleid onderbouwd met visie en data, of met emotie en slogans?

Kan ik deze leider vertrouwen met de toekomst van Suriname?

Is deze leider aanspreekbaar, ook buiten verkiezingstijd?

Tenslotte, verantwoordelijk leiderschap gaat niet over perfectie, maar over verantwoordelijkheid. Het is het soort leiderschap dat bruggen bouwt in plaats van brandjes blust. Suriname verdient zulke leiders. Maar vooral: Suriname verdient burgers die erom vragen. Laten we kiezen met ons hoofd én ons hart en vooral met het oog op de toekomst.

Michael H. Watson, MPA (Bestuurskundige en gepensioneerd departementsdirecteur)

De redactie van de Ware Tijd stelt lezers in de gelegenheid stukken in te zenden ter publicatie. In principe worden alle ingezonden artikelen opgenomen, tenzij de inhoud schadelijk, kwetsend of beledigend is voor derden. Stukken die worden geplaatst komen niet noodzakelijkerwijs overeen met de mening van de Ware Tijd. De redactie behoudt zich het …