Van minister naar manipulator: de lange arm van Bronto Somohardjo

door

Bronto Somohardjo’s zogenoemde principiële terugtrekking uit het nieuwe kabinet klinkt nobel. In zijn verklaring stelt hij dat hij het volk beter vanuit De Nationale Assemblee kan dienen. Maar achter deze façade schuilt een andere, veel bekendere realiteit: machtsbehoud vermomd als moraal.
Niets wees erop dat Bronto afstand zou doen van de uitvoerende macht. Integendeel, de voorbereidingen voor zijn hernieuwde toetreding tot de regering waren in volle gang. Zijn inner circle zette alles op alles: familieleden uit Nederland troffen reeds voorbereidingen om de verwachte beëdiging persoonlijk mee te maken. Maar toen het ministerie van Financiën besloot het eerdere CLAD-rapport over zijn bewind opnieuw door te geleiden naar de procureur-generaal, veranderde het plan. Het verzoek tot (strafrechtelijk) onderzoek legde een nieuwe druk op zijn kandidatuur.
Bronto’s terugtocht was geen daad van principes – het was een berekende zet om buiten schot te blijven.
En hoewel hij zich terugtrok uit de voorgrond, blijft hij aanwezig op het toneel. Zijn invloed is veiliggesteld via een van zijn overgebleven vertrouwelingen – een geestelijke zonder de nodige en aantoonbare inhoudelijke deskundigheid – die als marionet wordt gepositioneerd binnen het kabinet. Deze benoeming is geen toeval; het is een strategische zet. Bronto fluistert vanachter de schermen, terwijl zijn pion het beleid uitvoert. Geen bestuur, maar beïnvloeding. Geen transparantie, maar sturing in de schaduw.
Het gevaar van deze constructie ligt niet alleen in de persoon Bronto Somohardjo. Het is een voorbeeld van een dieper probleem: de normalisering van politieke stromanconstructies, waarin formele functies worden misbruikt om informele macht te behouden. Zo blijven de oude netwerken intact, terwijl het volk denkt dat er sprake is van vernieuwing.
Als deze cultuur niet wordt doorbroken, zullen publieke functies steeds verder worden uitgehold. Dan blijft de prijs van politieke bescherming hoger dan die van bekwaam bestuur. En dan zullen principes steeds vaker als schaamlap dienen voor persoonlijke belangen.
Bronto mag dan fysiek niet in het kabinet zitten, zijn invloed is voelbaarder dan ooit. De lange arm van Somohardjo reikt verder dan zijn zetel in het parlement. En zolang dit stilzwijgend wordt geaccepteerd, zal de schijn van vernieuwing blijven overheersen – terwijl de oude machten achter de schermen het land blijven aansturen.
F.Z. Zeldenrust