Vals Paradijs: Het verborgen verleden van de Hindostanen

door

Leusden — In het AFAS-theater in Leusden vindt maandagavond om half acht de première plaats van de bijzondere documentaire ‘Vals Paradijs: Het verborgen verleden van de Hindostanen’. Het vertelt het verhaal van de zoektocht van de neven Feroz Amirkhan en Pavan Marhe naar hun roots. Niet alleen in Suriname maar ook in buurland Guyana en het nabijgelegen Trinidad.

Ze wilden daarmee het onbekende verhaal onder de aandacht brengen van de contractarbeiders (1873-1920), die na de afschaffing van de slavernij vanuit Noord-India werden verscheept om het werk op de plantages over te nemen van de slaven. Dat moesten zij doen onder zware arbeidsomstandigheden.

“Ooit vertrokken onze voorouders met een droom en ook voor ons zit er nog altijd een zoektocht naar identiteit, aangezien deze vanuit de dubbele migratieachtergrond volledig gemixt is”

De geschiedenis van de Hindostanen in Suriname is begonnen nadat hetzelfde systeem in Guyana en Trinidad ‘succesvol’ gestart was. In Guyana waar deze groep als ‘Indo-Guyanezen’ wordt aangeduid begon de contracttijd al in 1838 en in Trinidad(‘Indo-Trinidadianen’) in 1845.

In deze drie landen wonen vandaag de dag grote Hindostaanse gemeenschappen met een soortgelijke gemengde historie en cultuur. De in Nederland geboren en getogen Feroz en Pavan stapten in de voetsporen van hun overgrootvader Farkichand Rajvanshi, die als ‘contractarbeider L1129’ werd verscheept.

In de documentaire wordt hij tot leven gewekt als getuigenis van arbeid op de plantages. Ze bezoeken in de drie landen historisch relevante plekken, zoals de aankomstplekken van de schepen, monumenten en (suikerriet)plantages waar de Hindostaanse voorouders hebben gezwoegd en gezweet, en nemen een kijkje in oude suikerfabrieken en barakken.

Om een beter beeld te krijgen van het leven, gaan beide neven zelf op een suikerrietveld werken en met arbeiders daar in gesprek. Het grotere verhaal brengen ze ook dicht bij zichzelf door een deel van hun eigen familieverhaal erin te betrekken. Daarnaast nemen ze een kijkje in het dagelijks leven van de Hindostaanse bevolkingsgroep en komen ze culturele elementen tegen die de contractarbeiders uit India hebben meegenomen, zoals volksmuziek en dans.

Voorts bespreken ze identiteitsvraagstukken als gevolg van de dubbele migratie van Hindostanen: vanuit India naar Suriname en vervolgens naar Nederland. “Ooit vertrokken onze voorouders met een droom en ook voor ons zit er nog altijd een zoektocht naar identiteit, aangezien deze vanuit de dubbele migratieachtergrond volledig gemixt is”, zegt het duo.

“Met de documentaire willen we een verhaal laten zien van pijn en leed, en tegelijkertijd ook van vooruitgang, veerkracht en het leunen op sterke schouders, waarvoor wij onze voorouders dankbaar zijn.” Tanja Jadnanansing zal bij de première optreden als host.

Daarnaast zullen er diverse culturele elementen zijn, waaronder een voordracht van schrijfster Shantie Singh en muziek door Raj Mohan. En uiteraard zal er een gesprek zijn met de makers van de documentaire.