Uruguayaanse oud president José Mujica overleden

Jose ‘Pepe’ Mujica , een voormalig linkse rebel die van 2010 tot 2015 president van Uruguay was, is op 89-jarige leeftijd overleden. De Uruguayaanse president Yamandu Orsi maakte dinsdag zijn overlijden bekend in een bericht op sociale media. Mujica had in 2024 de diagnose keelkanker gekregen.”Met diep verdriet maken we het overlijden van onze kameraad Pepe Mujica bekend”, schreef Orsi. “Dank u voor alles wat u ons gegeven hebt en voor uw diepe liefde voor uw volk.”Mujica groeide zelfs buiten de grenzen van Uruguay uit tot een icoon, omdat hij zijn land hielp bij het doorvoeren van hervormingen op milieugebied, het legaliseren van het homohuwelijk en het versoepelen van de beperkingen op marihuana.Hij werd ook geprezen om zijn eenvoudige levensstijl, zelfs tijdens zijn presidentschap. Hij vermeed het presidentiële paleis ten gunste van de boerderij waar hij bloemen kweekte. Hij vertelde Al Jazeera in 2022 dat zulke weelde presidenten van hun volk kan “scheiden”.”Ik geloof dat politici moeten leven zoals de meerderheid van hun bevolking, niet zoals de bevoorrechte minderheid leeft”, legde Mujica uit.Het nieuws over Mujica’s dood werd met diep respect ontvangen vanuit de hele wereld, vooral door figuren uit linkse bewegingen in Latijns-Amerika.”We betreuren ten zeerste het overlijden van onze geliefde Pepe Mujica, een voorbeeld voor Latijns-Amerika en de hele wereld vanwege zijn wijsheid, vooruitziende blik en eenvoud”, schreef de president van Mexico, Claudia Sheinbaum, op sociale media.De president van Chili, Gabriel Boric, herinnerde zich in een eigen bericht het optimisme van Mujica.”Als u ons iets heeft nagelaten, dan is het de onblusbare hoop dat de dingen beter kunnen worden gedaan”, schreef hij .De Colombiaanse president Gustavo Petro bracht op zijn beurt een eerbetoon aan Mujica, waarin hij tevens opriep tot meer samenwerking en integratie in Latijns-Amerika.”Tot ziens, vriend,” schreef Petro na Mujica’s overlijden, terwijl hij zich een meer verenigde regio voorstelde. “Ik hoop dat Latijns-Amerika ooit een volkslied zal hebben.”Mujica werd een symbool voor een generatie politieke leiders die in de tweede helft van de 20e eeuw hun landen uit militaire dictaturen hielpen. Net als Petro was Mujica een voormalige rebellenstrijder.Als jongeman leidde hij in de jaren zestig gewapende strijders als onderdeel van de uiterst linkse Tupamaros-beweging, die bekendstond om het beroven van banken, het overnemen van steden en zelfs het uitwisselen van schoten met de lokale politie.Mujica werd meerdere malen gearresteerd en bracht bijna tien jaar in eenzame opsluiting door in een gevangenis waar hij gemarteld werd.Een hardhandige aanpak door de regering van linkse strijders maakte de weg vrij voor een staatsgreep in 1973, gevolgd door een wrede militaire dictatuur die mensenrechtenschendingen zoals gedwongen verdwijningen pleegde. Maar in 1985 begon Uruguay met de overgang naar een democratie en werden Mujica en andere rebellen vrijgelaten op grond van een amnestiewet.Hij begon een belangrijke rol te spelen in de politiek van Uruguay toen hij zich aansloot bij het Frente Amplio (Brede Front), een centrumlinkse coalitie met andere voormalige strijders.Nadat hij op 74-jarige leeftijd tot president was verkozen, nam Mujica progressieve standpunten in over burgerlijke vrijheden en sociale kwesties, waaronder abortus en het homohuwelijk, en drong hij zelfs aan op de legalisering van marihuana. Hij benadrukte ook de ontwikkeling van groene energie, waarmee hij Uruguay een voortrekkersrol gaf in de aanpak van de klimaatcrisis.Zijn langdurige partner Lucia Topolansky, die hij ontmoette tijdens zijn tijd bij de Tupamaros, was ook politiek actief en zij diende als zijn vicepresident nadat ze in 2005 trouwden.Tijdens zijn presidentschap vermeed Mujica de presidentiële residentie en verbleef hij in zijn bloemenkwekerij aan de rand van de hoofdstad Montevideo. Hij reed ook in een verweerde blauwe Volkswagen Kever, een van zijn handelsmerken. Zijn bescheiden levensstijl leidde ertoe dat sommigen hem de “armste president ter wereld” noemden.”We kiezen een president, en het is alsof ze een kandidaat zijn om koning te worden, iemand met een hofhouding, een rode loper, die in een chique paleis moet wonen”, vertelde hij Al Jazeera in 2022, voordat hij er met karakteristieke botheid aan toevoegde: “Geef niet de schuld aan het varken, maar aan degenen die zijn rug krabben.”Mujica bleef ook nadat hij het presidentschap had verlaten een prominente figuur. Hij was aanwezig bij de inauguraties van politieke leiders in heel Latijns-Amerika en steunde kandidaten in Uruguay, waaronder Orsi, die in 2024 werd verkozen .”Het probleem is dat de wereld wordt geregeerd door oude mensen, die vergeten hoe ze waren toen ze jong waren”, zei Mujica in 2024 in een interview met persbureau Reuters.Mujica kreeg in september 2024 te horen dat de bestralingsbehandeling effectief was gebleken tegen slokdarmkanker, maar een arts meldde in januari 2025 dat de kanker was teruggekeerd en was uitgezaaid naar zijn lever.De voormalige rebel en president leek zich er niet al te veel zorgen over te maken.”Eerlijk gezegd, ik ga dood”, vertelde Mujica aan het weekblad Busqueda in wat volgens hem zijn laatste interview zou zijn. “Een krijger heeft recht op rust.”

...