Trumps ingrijpende nieuwe tarieven uitgelegd

door

De Amerikaanse president Donald Trump houdt een ondertekend uitvoerend bevel over tarieven vast in de rozentuin van het Witte Huis in Washington, D.C., VS. (Foto: Reuters)

Na weken van verwachting en speculatie, heeft de Amerikaanse president Donald Trump woensdag zijn tariefdreigementen waargemaakt door een basisbelasting van 10 procent op importen uit alle landen en hogere tarieven voor landen die handelsoverschotten met de Verenigde Staten hebben, af te kondigen.Met de aankondiging van wat hij wederkerige tarieven noemt, vervulde Trump een belangrijke campagnebelofte: hij verhoogde de Amerikaanse belastingen op buitenlandse goederen om de kloof te dichten met de tarieven die andere landen volgens het Witte Huis oneerlijk opleggen aan Amerikaanse producten.Trumps hogere tarieven zullen buitenlandse entiteiten treffen die meer goederen aan de Verenigde Staten verkopen dan ze kopen. Maar economen delen Trumps enthousiasme voor tarieven niet, omdat het een belasting is voor importeurs die doorgaans wordt doorberekend aan consumenten. Het is echter mogelijk dat de wederkerige tarieven andere landen om de tafel krijgen en hen ertoe aanzetten hun eigen importbelastingen te verlagen.Bestemming geïnde tarieven Tarieven zijn belastingen op importen, die worden geïnd wanneer buitenlandse goederen de Amerikaanse grens passeren door de Customs and Border Protection Agency. Het geld – vorig jaar ongeveer 80 miljard dollar – gaat naar de Amerikaanse schatkist om de uitgaven van de federale overheid te helpen betalen. Het Congres heeft de bevoegdheid om te bepalen hoe het geld wordt besteed.Trump – grotendeels gesteund door Republikeinse wetgevers die de Amerikaanse Senaat en het Huis van Afgevaardigden controleren – wil de hogere tarieven gebruiken om belastingverlagingen te financieren waarvan analisten zeggen dat ze onevenredig veel voordelen zouden opleveren voor de rijken. Ze willen met name de belastingverlagingen verlengen die in Trumps eerste termijn zijn aangenomen en die grotendeels eind 2025 aflopen. De Tax Foundation, een onafhankelijke denktank in Washington, heeft ontdekt dat het verlengen van Trumps belastingverlagingen de federale inkomsten met $ 4,5 biljoen zou verlagen van 2025 tot 2034.Trump wil hogere tarieven om de lagere belastingopbrengsten te compenseren. Een andere denktank, het Tax Policy Center, heeft gezegd dat het verlengen van de belastingverlagingen van 2017 Amerikanen op alle inkomensniveaus blijvende belastingverlichting zou opleveren, “maar huishoudens met een hoger inkomen zouden een groter voordeel ontvangen”.Prijsstijging door nieuwe tarievenHet hangt ervan af hoe bedrijven in de Verenigde Staten en in het buitenland reageren, maar consumenten kunnen binnen een maand of twee na het opleggen van de tarieven een algehele prijsstijging zien. Voor sommige producten, zoals producten uit Mexico, kunnen de prijzen veel sneller stijgen nadat de tarieven van kracht worden.Sommige Amerikaanse retailers en andere importeurs kunnen een deel van de kosten van het tarief overzien, en buitenlandse exporteurs kunnen hun prijzen verlagen om de extra rechten te compenseren. Maar voor veel bedrijven zullen de tarieven die Trump woensdag aankondigde – zoals 20 procent op importen uit Europa – te groot zijn om op eigen houtje te slikken.Bedrijven kunnen de tarieven ook gebruiken als excuus om de prijzen te verhogen. Toen Trump in 2018 invoerrechten op wasmachines invoerde, lieten studies later zien dat retailers de prijzen van zowel wasmachines als drogers verhoogden, ook al waren er geen nieuwe invoerrechten op drogers.Een belangrijke vraag in de komende maanden is of er weer zoiets zal gebeuren. Economen maken zich zorgen dat consumenten, die net de grootste inflatiepiek in vier decennia hebben meegemaakt, meer gewend zijn aan stijgende prijzen dan vóór de pandemie.Toch zijn er ook tekenen dat Amerikanen, afgeschrikt door de stijging van de kosten van levensonderhoud, minder bereid zijn om prijsverhogingen te accepteren en simpelweg hun aankopen zullen beperken. Dat zou bedrijven ervan kunnen weerhouden om hun prijzen veel te verhogen.Welk overheidsorgaan is bevoegd om tarieven op te leggen?De Amerikaanse grondwet geeft het Congres de bevoegdheid om tarieven vast te stellen. Maar in de loop der jaren heeft het Congres die bevoegdheden via verschillende wetten gedelegeerd aan de president. Die wetten specificeren de omstandigheden waaronder het Witte Huis tarieven kan opleggen, die doorgaans beperkt zijn tot gevallen waarin import de nationale veiligheid bedreigt of een specifieke industrie ernstig schaadt.In het verleden legden presidenten doorgaans tarieven op nadat ze openbare hoorzittingen hadden gehouden om te bepalen of bepaalde importen aan die criteria voldeden. Trump volgde die stappen toen hij in zijn eerste termijn tarieven oplegde.In zijn tweede termijn heeft Trump echter geprobeerd om noodbevoegdheden te gebruiken die in een wet uit 1977 zijn vastgelegd om op een meer ad-hoc manier tarieven op te leggen. Trump heeft bijvoorbeeld gezegd dat fentanyl die uit Canada en Mexico binnenkomt een nationale noodsituatie vormt en heeft dat voorwendsel gebruikt om 25 procent invoerrechten op goederen uit beide landen op te leggen.Het Congres kan proberen een noodtoestand die een president uitroept, te annuleren, en senator Tim Kaine, een Democraat uit Virginia, heeft voorgesteld om dat te doen met betrekking tot Canada. Die wetgeving zou de Senaat kunnen passeren, maar zou waarschijnlijk sneuvelen in het Huis. Andere wetsvoorstellen in het Congres die ook de bevoegdheid van de president om tarieven vast te stellen zouden beperken, hebben ook grote kans om te stranden.Tarieven andere landen voor Amerikaanse goederenAmerikaanse tarieven zijn over het algemeen lager dan die van andere landen. Het gemiddelde Amerikaanse tarief, gewogen om goederen te weerspiegelen die daadwerkelijk worden verhandeld, is slechts 2,2 procent voor de Verenigde Staten, tegenover 2,7 …