‘Surinamers te laag geschoold om medische informatie in dossier te begrijpen’

Tekst en beeld Edwien Bodjie

PARAMARIBO — “Het is niet meer van deze tijd dat patiënten hun rechten niet kennen. Daarom hebben we ervoor gekozen deze lezing getiteld ‘Wat kunnen burgers van de wet WGBO verwachten’ te organiseren””, zegt Patricia Baumgart, penningmeester van het Patiënten Platform Suriname.

Op uitnodiging van de stichting hield jurist Felicia Filé donderdag een inleiding over de voorbereide Wet Geneeskundige Behandelingsovereenkomst. “Artsen moeten er zijn, maar de patiënt verdient wel een eerlijke behandeling en heeft ook rechten”, zei Filé, docent gezondheidsrecht aan de Anton de Kom universiteit.

“Het is hoog tijd dat de overheid werk maakt van deze wet, zodat iedere patiënt in Suriname verzekerd is van eerlijke, veilige en hoogwaardige medische zorg” Patricia Baumgart

Basisrechten

Filé stelde ook dat er nog geen wet is die de rechten van patiënten regelt. Dit zorgt ervoor dat bij medische problemen, zoals misverstanden met een specialist of nalatigheid in een ziekenhuis, patiënten vaak niet weten waar ze juridisch aan toe zijn. Een wet die de rechten van patiënten officieel vastlegt, zou hierin verandering moeten brengen, vertelde ze in haar presentatie.

Filé stelde dat ondanks een specifieke wet ontbreekt, patiënten wel bepaalde basisrechten mogen opeisen, die zijn afgeleid van medische ethiek, internationale verdragen en juridische principes. Een van die rechten is medische zorg. “Iedere patiënt heeft recht op toegang tot goede en tijdige zorg en ziekenhuizen mogen patiënten niet weigeren, vooral niet in spoedeisende gevallen”, zegt ze.

Daarnaast hebben patiënten recht op informatie. Zij moeten volledig en begrijpelijk geïnformeerd worden over hun gezondheidstoestand, diagnose en mogelijke behandelingen. Artsen moeten uitleggen wat de risico’s en alternatieven zijn voor een behandeling.

Medisch dossier

Ook belangrijk is het recht op toestemming. Voordat een medische handeling wordt uitgevoerd, moet een patiënt toestemming geven. Een uitzondering is wanneer het gaat om een levensbedreigende situatie. Dit laatste is tijdens de lezing kritisch besproken door de medisch specialist Fitzgerald Gopie van het Academisch Ziekenhuis Paramaribo (AZP).

Hij stelde dat de Surinaamse samenleving hier nog niet klaar voor is, omdat familierelaties vaak complex zijn. Soms is het moeilijk om een contactpersoon te vinden en duurt het lang voordat een patiënt toestemming geeft, omdat binnen de familie overleg moet worden gepleegd. Een andere arts was het met hem eens en stelde dat patiënten hierdoor soms te laat terugkeren naar het ziekenhuis, waardoor de ziekte al in een vergevorderd stadium zijn.

Ook het recht op inzage in het medisch dossier werd besproken. Patiënten moeten hun eigen medisch dossier kunnen inzien en fouten mogen laten corrigeren. Een specialist, was het hiermee niet eens omdat volgens hem veel Surinamers laag opgeleid zijn en daardoor moeite kunnen hebben met het begrijpen van de medische informatie in het dossier.

Hulp bij klachten

Baumgart sprak over het belang dat patiënten zich bewust worden van hun rechten. “De afgelopen periode hebben we veel gevallen gehad waarin patiënten geen raad wisten nadat ze het niet eens waren met een behandelend specialist. “Als patiënt moet u in eerste instantie uw klachten in het ziekenhuis melden bij de ombudsman. Mocht u er niet uitkomen, dan zijn wij degenen bij wie u terechtkunt. Wij treden op als bemiddelaar om samen naar een oplossing te werken”, zei Baumgart.

Omdat de rechten niet in een specifieke wet zijn vastgelegd, is het voor patiënten vaak moeilijk om hun gelijk te halen wanneer er iets misgaat. Er zijn gevallen bekend van medische fouten maar dat de patiënt de juridische wegen niet kende om compensatie of gerechtigheid af te dwingen. Baumgart zei ook dat een wet die deze rechten regelt niet alleen noodzakelijk is voor bescherming van patiënten, maar ook bijdraagt aan een kwalitatief betere gezondheidszorg. “Het is hoog tijd dat de overheid werk maakt van deze wet, zodat iedere patiënt in Suriname verzekerd is van eerlijke, veilige en hoogwaardige medische zorg”, aldus Baumgart.

Aansprakelijkheid

De WGBO moet ervoor zorgen dat medische instellingen en zorgverleners zich houden aan regels over zorgkwaliteit, privacy en aansprakelijkheid. In veel landen is het mogelijk dat als een specialist een verkeerde diagnose stelt met ernstige gevolgen voor de patiënt deze via een Patiëntenrechtenwet compensatie kan eisen.

In Suriname moet een patiënt echter uitwijken naar algemene wetgeving, wat ingewikkeld en tijdrovend kan zijn. Daarnaast is er geen nationaal meldpunt waar patiënten eenvoudig hun klachten kunnen registreren.

In andere landen zijn er onafhankelijke instanties die klachten beoordelen en bemiddelen tussen patiënt en zorgverlener. In Suriname ligt deze verantwoordelijkheid bij het Medische Tuchtcollege, maar dat heeft geen wettelijke basis specifiek voor patiënten rechten.

Op de lezing in het auditorium van het …

...