Surinamers hebben Curaçaose herdenkingscultuur helpen vormen

door

WILLEMSTAD — Surinaamse migranten op Curaçao hebben een in belangrijke rol gespeeld bij het aanwakkeren van een emancipatoir bewustzijn en het vormgeven van de slavernijherdenkingscultuur. Dat blijkt uit een recentelijk verschenen artikel in het Tijdschrift voor Geschiedenis.

Auteur Rose Mary Allen heeft onderzocht hoe de tradities, perspectieven en ervaringen van de Surinaamse nieuwkomers de Curaçaose herinneringscultuur rond slavernij en emancipatie heeft verrijkt. Surinamers brachten volgens haar niet alleen een traditie mee, maar ook een sterk emancipatoir bewustzijn dat anderen inspireerde.

“De Surinaamse migranten organiseerden herdenkingen die niet alleen waren bedoeld om het verleden te herdenken, maar ook om gemeenschapsvorming en culturele trots te bevorderen”

In Suriname is de jaarlijkse herdenking van de afschaffing van slavernij op 1 juli een diepgewortelde traditie. Surinaamse migranten die zich vanaf de jaren twintig van de twintigste eeuw op Curaçao vestigden, namen deze tradities mee. Dit heeft een belangrijke impuls gegeven aan de ontwikkeling van slavernijherdenkingen op Curaçao, waar tot dan toe minder aandacht was voor deze geschiedenis.

Een opvallend voorbeeld van deze invloed is de verschuiving van de focus in de Curaçaose herdenkingscultuur. Aanvankelijk lag de nadruk op het herdenken van de afschaffing van slavernij in 1863, maar gaandeweg kreeg de herdenking van de slavenopstand van 1795 onder leiding van Tula meer prominentie. “De verhalen van verzet en veerkracht die Surinaamse migranten vertelden, hebben bijgedragen aan een bredere waardering voor de actieve rol van slaven in hun strijd voor vrijheid”, concludeert Allen.

Justitia Pietas Fides

De Surinaamse migranten organiseerden herdenkingen die niet alleen waren bedoeld om het verleden te herdenken, maar ook om gemeenschapsvorming en culturele trots te bevorderen. Zo richtten zij organisaties op, zoals de Justitia Pietas Fides (JPF), die jaarlijks Emancipatiedag op 1 juli gedenkt. Deze bijeenkomsten dienden als een platform voor culturele uitwisseling en discussie. De JPF speelde een cruciale rol in het overbrengen van Surinaamse tradities naar de lokale gemeenschap, waarbij ook ruimte werd geboden voor educatie en reflectie.

Echter, de bijdrage van Surinaamse migranten beperkte zich niet alleen tot culturele activiteiten. Hun kennis van de Nederlandse taal en onderwijsachtergrond zorgde ervoor dat zij een prominente rol speelden in de arbeidersbewegingen en de bredere emancipatiebeweging op Curaçao. Dit zorgde voor een versterking van het nationale bewustzijn rondom de erfenis van slavernij.

Surinaamse tradities hadden niet alleen invloed op de lokale herdenkingscultuur, maar verrijkten ook de Curaçaose samenleving door een gedeelde geschiedenis van slavernij en emancipatie te benadrukken, waardoor zij een verbindende kracht in het collectieve historisch bewustzijn vormen. En daardoor ook een platform voor gemeenschappelijke identiteit en solidariteit, dat een nieuwe dimensie aan de discussie over slavernijherdenking geeft, aldus het artikel.