Suriname en de bosbranden in het Amazonegebied

door

Suriname is één van de acht Amazonelanden, samen met Bolivia, Brazilië, Colombia, Ecuador, Guyana, Peru en Venezuela. Alles wat zich nu afspeelt in deze landen kan ook in Suriname gebeuren, of gebeurt al. We hebben dezelfde bodemgesteldheid, grondstoffen, natuur en biodiversiteit. De doorsnee-Surinamer denkt dat alleen het binnenland van Suriname deel uitmaakt van het Amazonegebied, omdat men het woord Amazone linkt aan bos, oerwoud en niet met de kustvlakte, omdat daar geen bos meer is. Deze opvatting zorgt ervoor dat we ons niet identificeren met de regio en daarom kijken we nauwelijks naar wat er in de regio gebeurt.
Tekst Rudi van Els

Beeld dWT en Carl de Souza/ Getty Images
We zouden veel kunnen leren en voorkomen als we kijken naar wat er nu in de buurlanden gebeurt en ook naar hun geschiedenis. Vooral als we kijken naar de natuur en de natuurlijke hulpbronnen. De verschillende economische groeiperiodes in de recente geschiedenis gebaseerd op de exploitatie en export van rubber, bauxiet, hout, goud en grootschalige landbouw zijn allemaal terug te vinden in de landen van de regio.

“De kans is groot dat de impact van klimaatverandering onze droge tijd, droger zal maken”

En we kunnen ook leren van de verschillende uitdagingen, voordelen en gevaren die de landen in het Amazonegebied hebben doorstaan. De laatste keer dat Suriname heeft gekeken naar de ervaringen van wat er in de regio was gebeurd, was tijdens de kwestie van de mennonieten die bezig waren grote lappen te zoeken voor hun roofzuchtige monocultuur landbouwtechnieken omdat ze veel milieuproblemen hebben veroorzaakt in de landen waar ze nu actief zijn in het Amazonegebied. Gelukkig hebben de verschillende groene NGO’s samen met de tribale en inheemse volken door snelle mobilisatie en informatie verspreiding kunnen voorkomen dat deze groep vaste voet aan wal kon zetten.
Garimpeiros
Als we hadden gekeken naar wat er gaande was in het gebied van de Yanomami-inheemsen van Brazilië aan de grens met Venezuela en de humanitaire ramp, dan zouden we nu niet verbaasd zijn over de verruwing van de misdaad die zich in onze hooglanden afspeelt. Dit is het gevolg van de invasie van twintigduizend garimpeiros [1] die de afgelopen zes jaar de rivieren en kreken hebben vervuild en het regenwoud hebben ontbost.
Toen de regering van Lula in januari 2023 het stuur overnam in Brazilië, was één van zijn eerste daden het opzetten van een federale taskforce om humanitaire hulp te verlenen aan de inheemse bevolking en om de illegale garimpeiros uit het inheemse gebied te verdrijven. Dit resulteerde in het onklaar maken van meer dan dertig illegale landingsbanen en de vernietiging of inbeslagname van meer dan dertig vliegtuigen, dertig veerboten, 87 generatoren, 48.000 liter brandstof en veel telecommunicatieapparatuur [2].
Dit geeft aan dat de illegale infrastructuur voor de garimpeiros in dat gebied niet het werk was van een paar porknokkers, maar een netwerk dat was opgezet door de georganiseerde grensoverschrijdende misdaad met connecties in de staatsorganen van dat gebied. Met de verdrijving van deze twintigduizend “gangsters” uit dat gebied, was het voorspelbaar dat dit zeker invloed zou hebben in Suriname, want ze zouden uitwijken naar gebieden in de regio waar ze hun illegale activiteiten voort kunnen zetten. Wat er nu gebeurt met de veiligheid in ons binnenland is daar een direct gevolg van.
Bosbranden
Maar ik wil de aandacht vestigen op een ander fenomeen dat nu gaande is in het Amazonegebied. De afgelopen weken staan de verschillende deelstaten van Brazilië in het Amazonegebied alert voor het grote aantal bosbranden dat het gebied verwoesten. Hetzelfde is het geval in het Boliviaanse Amazonegebied.
De gouverneur van de deelstaat Pará heeft op 27 augustus de noodtoestand uitgeroepen als gevolg van de bosbranden. Dit betekent onder meer dat het verboden is om vuur te gebruiken om agrarisch land schoon te maken en te onderhouden.
De deelstaat Pará met Belém als hoofdstad heeft een oppervlakte van 7,6 keer Suriname en grenst aan ons land. Het besluit was gebaseerd op technische aantekeningen van het Nationaal Centrum voor Monitoring en Alarmering van Natuurrampen en het Staatssecretariaat voor Milieu en Duurzaamheid van Pará.
Deze instanties waarschuwden voor het gebrek aan regen in Pará en de gevolgen van het fenomeen La Niña dit jaar, dat bosbranden in de hand heeft gewerkt [3]. De Braziliaanse deelstaat Amapá, die ook grenst aan Frans-Guyana en Suriname, is sinds 1 augustus begonnen met een speciale operatie van de brandweer, vrijwilligers en andere lokale overheidsinstanties om bosbranden te voorkomen.
Als gevolg van de klimaatverandering zullen er dit jaar naar verwachting meer bosbranden uitbreken dan vorig jaar, toen er meer dan tweeduizend bosbranden werden geregistreerd. De piek wordt verwacht in de droogste maanden september en oktober [4]. De deelstaat Amapá heeft ongeveer dezelfde oppervlakte als Suriname.

“De ervaring leert dat alles wat …