Surinaamse muziekschatten worden toegankelijk

door Steven Seedo

PARAMARIBO — “Met dit project zet Suriname een belangrijke stap in de documentatie en verspreiding van zijn muzikale erfgoed. De uitgaven zijn niet niet alleen van educatieve en artistieke waarde, maar dragen ook bij aan de internationale zichtbaarheid van Surinaamse toonkunst.” Dit zegt Liesbeth Peroti, artistiek directeur van Lisibeti Music Performing Arts.ADVERTISEMENT

Haar bedrijf is partner van Caribbean Sheet Music Publishing, gespecialiseerd in het noteren, transcriberen en digitaal publiceren van bladmuziek, inclusief transcripties uit het gehoor. Publicatie en distributie vinden hoofdzakelijk via internet plaats. Samen brengen ze, met ondersteuning van het Cultuurfonds en Staatsolie Foundation, vanaf juli elke maand een nieuw muziekboek uit. Dit gebeurt in het kader van het project ‘Muziekboeken voor Toonkunst’, dat in januari 2024 van start ging.

“Leraren en dirigenten schreven soms met potlood volksliedjes op papier en leerden die aan hun leerlingen. Digitale vastlegging bleef vaak achterwege”

De reeks bestaat uit vijf boeken: ‘Suriname Folk Songs for Piano’, ‘Caribbean Folk Songs’, ‘Classical Music by Surinamese Composers’, ‘Saamacan Folk Songs’ (voor zang met begeleiding) en ‘Majoie Hajary for Piano’. De publicaties zijn bedoeld voor duurzaam gebruik in het toonkunstonderwijs en bestrijken een breed muzikaal spectrum, van volksmuziek tot klassieke werken van Surinaamse componisten.

De boeken bieden bladmuziek van Afrikaanse, Caribische en Saramacaanse volksmelodieën, maar ook klassieke werken van Surinaamse componisten. Ze dragen bij aan een bredere culturele blik die het gangbare westerse repertoire overstijgt en zijn bruikbaar voor jong en oud, amateur- en professionele muziek. De muziek is geschikt voor beginnende, gevorderde en vergevorderde pianisten en andere instrumentalisten.

Opnieuw bewerkt

Peroti vertelt aan de Ware Tijd dat Surinaamse muziekeducatie vaak berustte op mondelinge overdracht en handgeschreven notities. “Leraren en dirigenten schreven soms met potlood volksliedjes op papier en leerden die aan hun leerlingen. Digitale vastlegging bleef vaak achterwege.” Ze noemt het een uitdaging om Surinaamse volksmelodieën duurzaam vast te leggen, digitaal te noteren en toegankelijk te maken voor onderwijs, compositie en uitvoering.

Het eerste boek ‘Suriname Folk Songs for Piano’, een heruitgave van een publicatie die ruim vijftien jaar geleden verscheen wordt op 26 juli in de Naks-schouwburg gepresenteerd. De presentatie zal worden opgeluisterd met een openbaar recital concert.

De bundel bevat vooral Afrikaans-Surinaamse volksliederen die teruggaan tot de achttiende en twintigste eeuw. Voor deze editie zijn de liederen deels opnieuw bewerkt en is het repertoire aangevuld met extra stukken. Peroti: “Een fysiek boek in handen hebben, bladmuziek downloaden, liederen online beluisteren – dat alles vergroot de toegankelijkheid van Surinaamse toonkunst, zowel nationaal als internationaal.”

Regionale melodieën

‘Caribbean Folk Songs’ is een herziene druk van een uitgave uit 2009. Deze nieuwe editie is uitgebreid met bekende volksmelodieën uit diverse Caribische landen. Ritmisch en melodisch materiaal uit volksdansstijlen zoals calypso, soca, kaseko, big drum, mento, tumba, merengue, zouk, cadence en kawina is gecomponeerd en gearrangeerd voor verschillende niveaus. Het voorwoord is geschreven door Roselyn Ward uit Trinidad en Tobago. De officiële presentatie van dit boek vindt plaats tijdens Carifesta XV op Barbados van 22 tot en met 31 augustus dit jaar.

Het boek ‘Classical Music by Surinamese Composers’ omvat componisten als Hajary, Vervuurt, Snijders, Saavedra, Lichtveld en Anijs. Ook dit boek is deels gebaseerd op eerder uitgegeven werk van ruim vijftien jaar geleden.

Bijzonder aan deze editie is de toevoeging van stukken voor het intermediaire niveau met name van Hajary. Pianist Rodrigo Robles de Medina, die het voorwoord heeft geschreven, werkt aan een concertproductie die later dit jaar in Suriname wordt uitgevoerd. Alle stukken zijn of worden ook als audio beschikbaar gesteld via YouTube.

Volksmuziek uit binnenland

‘Saamacan Folk Songs’ bevat volksliederen voor zang, eventueel met begeleiding van piano, keyboard, gitaar of melodische instrumenten zoals blokfluit, saxofoon en viool. Het repertoire omvat werk van seketi-zanger Lolanapai, die leefde tot halverwege de vorige eeuw en tien nieuwe composities van muziekdocent Ricardo Mateda uit Jaw-Jaw in district Sipaliwini. Het boek bevat ook achtergrondinformatie over de seketi-muziektraditie.

‘Majoie Hajary for Piano’ richt zich op het werk van een van Surinames grootste componisten van de twintigste eeuw. Ze verwerkte elementen uit haar Afrikaanse, Indiase en Europese roots in haar composities. De bundel is didactisch opgebouwd, waardoor ook pianisten op intermediair niveau haar werk kunnen spelen.

Volksmelodieën en ritmen zijn op unieke wijze verwerkt in klassieke structuren. ‘’Haar boek wordt in november, onafhankelijkheidsmaand, gepresenteerd, want ze is echte ‘alakondre’ klassieke componist’’, aldus Peroti.

...