Stilte na bezoek Santokhi aan Kaloti-raffinaderij in Dubai

door

In 2015 werden Surinaamse goudexporteurs verplicht om hun goud voor export bij Kaloti aan te bieden. Sindsdien verliest de staat miljoenen Amerikaanse dollars aan exportinkomsten, schreef Parbode vorige week. Direct na zijn aantreden in 2020 beloofde president Chan Santokhi hier verandering in te brengen. Hij stapte op het vliegtuig naar Dubai en bezocht daar de fabriek van Kaloti. Sindsdien is het stil.
Door: Zoë Deceuninck
“De vorige regering heeft voor de export van goud alleenrecht verleend aan één buitenlandse organisatie. Aan één organisatie,” zei president Santokhi in december 2020 verontwaardigd op een persconferentie. “Nooit heeft iemand vragen gesteld aan de vorige regering hierover. Maar onze juristen zijn ermee bezig. Indien nodig zullen de zaken worden doorgeleid naar de procureur-generaal.”
Santokhi heeft het over de overeenkomst die de regering van zijn voorganger Desi Bouterse in 2011 sloot met Kaloti Precious Metals DMCC, een grote goudraffinaderij uit Dubai. Onder een gezamenlijke naam werd in Para het Kaloti Suriname Mint House CV (KSMH) opgezet voor de verwerking van onbewerkt goud.
President Santokhi en first lady Mellisa Santokhi-Seenacherry tijdens het bezoek aan de Kaloti-raffinaderij in Dubai. Foto: Kabinet van de PresidentToen de fabriek in 2015 haar deuren opende, werden alle Surinaamse goudexporteurs verplicht hun goud voor export bij Kaloti aan te bieden. Uit onderzoek van Parbode bleek vorige week dat vooral Kaloti zelf en de Surinaams-Nederlandse goudhandelaar John Kok Foe Chee van het monopolie profiteren. De staat verliest miljoenen US-dollars.
GeheimToen president Chan Santokhi in juli 2020 het stokje overnam van zijn voorganger Desi Bouterse, had hij de kans om de overeenkomst met Kaloti open te breken. Daarin staat namelijk dat de Republiek Suriname het recht heeft om ‘bij een wisseling van beleid’ de samenwerking zonder opgave van redenen te wijzigen.
Surinaamse delegatie in de Kaloti-raffinaderij in Dubai. Foto: Kabinet van de PresidentNog geen jaar nadat Santokhi zijn misnoegen had geuit over de samenwerking met Kaloti, stapt hij zelf op het vliegtuig naar Dubai. Op 2 november 2021 bezoekt hij er de raffinaderij van Kaloti, waar hij wordt rondgeleid met zijn vrouw en enkele ministers en parlementariërs.
De Communicatiedienst Suriname (CDS) deelt foto’s op Facebook van het bezoek, maar lange tijd blijft geheim wat Santokhi en Munir Al-Kaloti, de voorzitter van de Kaloti Jewellery Group in Dubai, met elkaar hebben besproken.
Santokhi en Munir El-Kaloti tijdens het bezoek aan de Kaloti-rafinaderij in Dubai. Foto: Kabinet van de PresidentHeet hangijzer“Santokhi heeft in Dubai toezeggingen gedaan om de productie te verhogen,” zegt Ryan Tjon Poen Gie, directeur van Kaloti Suriname Mint House. Hij was aanwezig bij de gesprekken tussen Santokhi en Al-Kaloti in Dubai, al zat hij — “als rechterhand van Munir Al-Kaloti in Suriname” — aan de andere kant van de tafel, tegenover de president en zijn ministers.
Het hete hangijzer in het gesprek tussen Santokhi en Al-Kaloti is het volume van de goudleveringen. Volgens de directeur wil Santokhi de overeenkomst openbreken en het winstaandeel van de staat vergroten. Dat ligt nu op tien procent. “Dat kan,” zegt Tjon Poen Gie, “maar dan moet eerst de productie omhoog. Onze fabriek heeft een capaciteit van zestig ton, maar die wordt niet benut.”
VHP-parlementariërs Asis Gajadien en Riu Wang waren ook aanwezig tijdens het bezoek aan de Kaloti-raffinaderij in Dubai. Foto: Kabinet van de PresidentKSMH analyseert jaarlijks 11.000 kilo goud, maar volgens de overeenkomst moet Suriname ervoor zorgen dat het bedrijf ten minste 17.000 kilo goud per jaar kan analyseren. Dat lukt alleen als de Surinaamse regering ook de multinationals Newmont en Zijin Mining verplicht om hun goud door Kaloti te laten evalueren. “Dat was ook de afspraak in 2011, maar de staat heeft zich er niet aan gehouden. Tot op vandaag leveren we alleen diensten aan exporteurs uit de kleinschalige goudmijnbouw,” zegt Tjon Poen Gie.
President Santokhi was niet bereikbaar voor commentaar over deze kwestie. “We zijn nog bezig de case goed te bestuderen,” laat hij via zijn woordvoerder weten. Het onderzoek duurt nu al ruim vier jaar. Volgend jaar zijn er opnieuw verkiezingen in Suriname. De nieuwe regering heeft opnieuw een kans om de overeenkomst met Kaloti te wijzigen.
Ryan Tjon Poen Gie bij de balie van Kaloti Suriname Mint House. Foto: Zoë DeceuninckDit artikel is onderdeel van een journalistiek onderzoek naar Kaloti in Suriname. Lees het volledige onderzoek op Parbode. Deze publicatie is tot stand gekomen met steun van het Stimuleringsfonds Journalistiek Suriname.