Stienstra: ‘CASAS functioneert al jaren niet als onafhankelijk toezichthouder’

De Europese Unie heeft met onmiddellijke ingang alle luchtvaartmaatschappijen onder Surinaamse registratie, verboden in haar luchtruim. Daarmee zijn vluchten van onder andere de Surinaamse Luchtvaart Maatschappij (SLM) richting Europa, per direct van de baan. Ook het naburige Frans-Guyana valt onder dit verbod. De maatregel komt als een mokerslag voor de luchtvaartsector en legt volgens kenners de vinger op jarenlang wanbeheer, politieke inmenging en een falend toezichtapparaat.
Romeo Stienstra, vicecoördinator van het Wetenschappelijk Bureau van Democratisch Alternatief ’91 (DA’91), noemt het besluit “onvermijdelijk en hard, maar noodzakelijk”. In een uitgebreid opiniestuk stelt hij dat de Civil Aviation Safety Authority Suriname (CASAS) al jaren niet functioneert als onafhankelijke toezichthouder, maar opereert als een verlengstuk van politieke belangen.
Politieke druk en passief toezicht
Volgens Stienstra zijn herhaalde pogingen om wanbeleid binnen CASAS aan te kaarten, doelbewust tegengewerkt vanuit de top van de regering.
“Dossiers verdwenen in laden, waarschuwingen werden genegeerd, vooral wanneer het ging om nationale trots SLM en Fly Always”, stelt hij. Bronnen binnen het ministerie van Transport, Communicatie en Toerisme (TCT), dat tot voor kort onder leiding stond van coalitiepartij ABOP, bevestigen dat interventies zijn gesaboteerd op direct presidentieel bevel.
Ook het publieke optreden van de CASAS-directeur roept vragen op. Zo stelt deze dat men “middenin een driefasen-traject” zat en de eerste twee fases naar tevredenheid waren afgerond. Stienstra noemt die uitleg ongeloofwaardig. “Als dat werkelijk zo was, had de EU geen drastische ingreep hoeven doen. De Europese Commissie handelt niet op basis van geruchten of onderbuikgevoelens, maar op basis van aantoonbare tekortkomingen.”
SLM onder vuur
De rol van de SLM in deze crisis is volgens Stienstra even cruciaal als problematisch. De nationale luchtvaartmaatschappij maakt al geruime tijd gebruik van zogeheten wet lease-constructies, waarbij buitenlandse vliegtuigen en bemanning worden ingezet onder Surinaamse vluchtnummers. Wat ooit bedoeld was als tijdelijke oplossing bij uitval van eigen toestellen, is inmiddels een structureel bedrijfsmodel geworden.
“Dat is in directe strijd met de voorwaarden voor een geldige AOC (Air Operator Certificate)”, aldus Stienstra. “Zonder eigen operationele controle is er geen sprake van een volwaardige luchtvaartmaatschappij.” Toch greep CASAS niet in, vermoedelijk opnieuw onder politieke druk.
Dreigend domino-effect
De zorgen beperken zich niet tot de Europese markt. Deskundigen vrezen dat ook de Amerikaanse luchtvaartautoriteit FAA in navolging van de EU, stappen zal ondernemen. Indien Suriname zijn zogeheten CAT 1-status verliest, worden directe vluchten naar de VS opgeschort – een situatie die eerder in de jaren 2000 leidde tot jarenlange isolatie van de Surinaamse luchtvaart.
“SLM zit nu gevangen in een onhoudbaar en duur web van permanente leasecontracten. Er is geen duurzaam verdienmodel meer, en zonder herstel van toezicht en vertrouwen is er ook geen toekomstperspectief”, stelt Stienstra.
Diepgewortelde crisis
Hoewel de kritiek zich op dit moment vooral richt op de huidige machthebbers, benadrukt Stienstra, dat de problemen al veel langer bestaan. “De wortels van deze crisis liggen ook in het verleden. Tijdens het NDP-bewind werden fundamenten gelegd voor de institutionele verzwakking die we nu zien exploderen.”
De centrale vraag is nu: hoe verder? Volgens Stienstra is een machtswissel op zichzelf geen oplossing. ‘’Alleen een regering met ruggengraat en bereidheid tot structurele hervorming kan de geloofwaardigheid van de luchtvaartsector herstellen. De tijd van waarschuwen is voorbij. De klap is gevallen. En wie nu nog wegkijkt, maakt zich medeplichtig.”
The post Stienstra: ‘CASAS functioneert al jaren niet als onafhankelijk toezichthouder’ ..

...