Stemming en inhoud

Politiek is net een markt. Ook een politieke partij of een leider is een product van vraag en aanbod. Kiezers vragen om oplossingen voor hun problemen en partijen en politici bieden aan die problemen op te lossen. Politici beloven veel, maar leveren weinig. De Surinaamse bevolking vraagt al vijftig jaar om oplossingen voor dezelfde problemen. De politiek heeft tot nu toe gefaald in het brengen van duurzame groei.Maar liefst veertien politieke partijen doen mee aan de komende verkiezingen. De kleine Surinaamse markt is ontzettend gepolitiseerd en toch is er te weinig politiek. Het is een paradox. De politiek is meer plezier en vermaak of een middel om woede te uiten dan diepgang, kwaliteit en visie. Misschien omdat kiezers te simpel zijn om onderliggende principes te begrijpen of omdat politici het niet simpel kunnen uitleggen.Stemming domineert de inhoud. ‘Stemming’ wordt gemaakt door overdrijving, angstzaaierij, het tegen over elkaar opzetten van groepen. Op social media is een anti-pluralistische ‘wij-tegen-zij’ stemming waarneembaar. Het gaat om machtswinst.De VHP kan zeggen dat ze de economie nieuw leven heeft ingeblazen. De NPS en de VHP kunnen zeggen dat ze in het verleden samen hebben bijgedragen aan stabiliteit. De NDP gelooft dat ze vooruitgang heeft gebracht. De ABOP, de PL en de BEP lossen vooral de problemen van hun etnische achterban op. De overige partijen bestaan vooral uit voorzitters die het beste met het land voor hebben, maar hun wapenfeiten en hun achterban zijn onvoldoende bekend. Campagnes focussen vooral op friends and family. Maar geen enkele leider kan dit volledig voorkomen. Dat is onmogelijk.De Surinaamse gemeenschap is klein, er zijn weinig hoogopgeleiden beschikbaar en bijna iedereen kent elkaar. En elke winnende partij wil zijn eigen spelers in het veld hebben.Wat niet onmogelijk is, is dat politici open zijn over hun relaties, goed letten op belangenverstrengeling en zorgen voor onpartijdige sollicitatieprocedures.Armoede is ook een focus. Maar armoede valt mee (17.5%). De koopkracht is echter flink gedaald door verkeerde keuzes in de vorige regeerperiode en drastische bezuinigingen in deze regeerperiode. Maar blijven lenen en consumeren zou de crisis hebben verergerd en herstel heeft een prijs. Wie zijn billen brandt, moet op de blaren zitten.Het niet nakomen van beloftes is een ander veelbesproken onderwerp. Beloftes doen hoort bij verkiezingen. Het is goed als politici concreet beloven wat ze van plan zijn. Je kan ze later ter verantwoording roepen. Het niet nakomen van een belofte is geen probleem als er een goede verklaring voor is.Na de verkiezingen kan blijken dat er niet voldoende mandaat was om een belofte na te komen of dat er een onverwachte pandemie of oorlog is uitgebroken. Onrealistische of misleidende beloftes kunnen al direct voor de stemming worden doorgeprikt.De echte focus zou op de economie moeten liggen, maar dat wordt uit het oog verloren. Het gaat meer om sociale dingen. Eerst moet er geld verdiend worden om andere dingen te betalen. Pas als de staatsportemonnee gevuld is, kan ook de portemonnee van de gewone Surinamers gevuld worden. Het economische debat zou moeten gaan over hoe het land getransformeerd kan worden zodat het over vijftig jaar een economische power is. Als het andere landen is gelukt, kan Suriname dat ook.De toekomst zag er goed uit met bauxiet en goud, maar er was geen langetermijnplanning. Geld wordt verbrast, niet geïnvesteerd. Dat is de terugkerende politieke cultuur van de afgelopen decennia. Met de aankomende olieproductie ziet de toekomst er stralend uit, maar dan moeten instituten wel sterk zijn om die rijkdom te dragen. Instituten versterk je niet met hamer en spijker, maar met degelijke mensen, want elk instituut is zo zwak of sterk als de persoon die het leidt.Een recente ‘bloedtest’ toonde onomstotelijk aan dat Suriname gezonder is geworden: de economie groeit (naar verwachting 3,2%), de inflatie daalt (maar 9% blijft zorgelijk), het begrotingstekort is minder buitensporig, de schuldenlast is draaglijker, het buitenlands vertrouwen is toegenomen, de moederbank is weer gezond, de overige banken zijn stabieler geworden. De lichtknop die uit was, is weer aan.Het is de overgangsfase tussen ziekte en herstel. De patiënt is nog dun en wankel, maar staat weer op eigen benen. ‘Go doro nanga moro’, maar graag meer van wat echt hout snijdt: export, lokale productie en toerisme. En ook ‘moro’ transparantie en goede wetten zoals de aanbestedingswet. Suriname heeft geen buitenlandse vijanden, de vijand is binnen, in het elkaar neersabelen en verpletteren. Het gevecht dat gevoerd moet worden is tegen hebzucht, dwaasheid en misdaad. Er is maar één gezamenlijk project: de Surinaamse economie gezond maken en houden.D. Balraadjsing

...