SLAPELOZE KERSTNACHT TOEGEWENST

door

Tijdens de kerstnacht verspreidden geluiden zich over het heengaan van Desi Bouterse: militair, sportinstructeur, couppleger, dictator, politicus, oud-president, veroordeeld voor drugshandel en meervoudige moord en in recente maanden, voortvluchtige. Bouterse kwam een links-nationalistische beweging en een politiek onrustig Suriname aantreffen bij zijn terugkeer naar Suriname. Meteen na de staatsgreep begon hij een campagne van persoonlijke machtsconsolidatie, die hij door de jaren heen voortzette. Zijn persoonlijk vermogen nam toe en hij voedde een cultuur van angst en terreur.
Op bedenkelijke wijze wist hij altijd anderen de risico’s te laten nemen en op het juiste moment naar voren te stappen om de verantwoordelijkheid voor successen te nemen en bij ontevredenheid naar de achtergrond te verdwijnen.
Als hij de vrijheid had te reizen, zocht hij altijd het gezelschap en de associatie op met linkse figuren uit de regio, het liefst met een beetje dictatoriale inslag zoals hij zelf.
Hij wist een gevoelsmatige volgzaamheid op te bouwen onder laagopgeleide personen, vooral als zij in armoede leefden. Hij heeft met alle politieke invloed die hem in zijn jaren gegund is, niets van betekenis volbracht om die aanhang uit die armoede te verheffen. Zij vormden een menselijk schild dat hem vaak afgeschermde van consequenties.
Bouterse cultiveerde militarisme en de schijn van de militaire cultuur, ondanks het feit dat zijn staatsgreep het beginsel van rangorde en volgzaamheid, geweld aan deed. Wat hij effectief deed was profiteren van spanningen. Keer op keer, binnen het militair regime, binnen de NDP en binnen zijn eigen coalities wist hij een driehoek te vormen tussen rivaliserende fracties te komen als boven partijen staand en ov.
Militarisme was een belangrijk ingrediënt van Boutisme, net als oppervlakkig nationalisme. De symbolen van de Surinaamse natie waren zijn instrumenten.
Daarnaast cultiveerde hij een mythologie rond multiculturele barrières door te doorbreken, wederom slechts aan de oppervlakte. De NDP heeft nooit een Marron als lijsttrekker in Nickerie gekandideerd en evenmin een Chinees in Brokopondo.
De ironie is dat het Boutisme, ooit een merk van verjonging en van vernieuwing, geen erfgenaam heeft. De bejaarde linker- en rechterhand van Bouterse in zijn politiek avontuur, zelf zeventigers, vechten om het politiek erfgoed. Geen van beiden hebben het ongrijpbare wat de aandacht telkens op Bouterse leek te vestigen. En omdat het Boutisme geen ideologie was, maar de oppervlakkige volgzaamheid van een persoonscultus, is er weinig om over te dragen.
Niemand verwachtte van de NDP in 2025 grootse prestaties. Maar zonder het hoofdgerecht op het menu, wordt het een onmogelijke opgave voor de partij bij de stembus. De top van de partij bracht slapeloos de kerstnacht door, terwijl een droom verloren ging.
De tactieken van Bouterse, zoals grote lege beloften, vijanden de schuld in de schoenen schuiven, machtsvertoon op kosten van de Staat, zijn veel eerder overgenomen door zijn rivalen, Santokhi en Brunswijk, die hem zowel in politiekvoering als in beleid, nauwgezet nabootsen.
The post SLAPELOZE KERSTNACHT TOEGEWENST ..