SEOB waarschuwt voor druk op SRD en overheidsbegroting

door

De economie vertoont tekenen van stabilisatie, maar wordt nog altijd bedreigd door structurele zwakheden. In het 22e bulletin van de Suriname Economic Oversight Board (SEOB) wordt gewaarschuwd voor de verzwakking van de SRD, hoge overheidsuitgaven en een blijvend begrotingstekort. Hoewel inflatie is gedaald en de bankensector er beter voorstaat, blijft duurzaam herstel onzeker zonder strakker beleid en hervormingen.De wisselkoers van de SRD is in de eerste helft van 2025 verder onder druk komen te staan. Deze ontwikkeling wordt toegeschreven aan een forse toename van de SRD-geldhoeveelheid, veroorzaakt door oplopende overheidsuitgaven en het omzetten van buitenlandse leningen naar SRD. Tegelijkertijd blijft het vertrouwen in het economisch beleid laag, mede door de politieke onzekerheid rond de verkiezingen.Ondanks de verzwakkende munt is de inflatie gedaald naar 6,0% in mei – het laagste niveau in jaren. Volgens de SEOB biedt dit enige verlichting voor huishoudens, maar de stijgende importprijzen (voedsel, brandstof, medicijnen) blijven de koopkracht aantasten.Beperkte economische groeiDe economische groei blijft mager. Eind 2024 lag het bruto binnenlands product (BBP) slechts 0,5% hoger dan een jaar eerder. De beperkte groei concentreert zich in de transport- en handelssector. Door het ontbreken van brede groei blijven nieuwe banen en inkomensverbetering uit. De SEOB spreekt van een kwetsbaar herstel dat snel kan omslaan bij externe of interne schokken.Overheidsfinanciën uit balansDe overheidsuitgaven liggen structureel hoger dan de inkomsten. In januari 2025 gaf de overheid SRD 14,4 miljard uit tegenover SRD 3,6 miljard aan inkomsten. De belangrijkste uitgavenpost was een kapitaalinjectie van SRD 9,4 miljard aan de Centrale Bank van Suriname. Dit leidde tot een uitzonderlijk tekort van SRD 10,8 miljard. Ook in februari en maart bleef het tekort op de overheidsrekening voortduren.De totale staatsschuld is gestegen tot 108,6% van het BBP, mede door de verzwakkende wisselkoers. Deze schuld drukt zwaar op de begroting en beperkt de ruimte voor investeringen in ontwikkeling.Monetaire situatie onder drukDe basisgeldhoeveelheid (M0) in SRD is sterk gestegen, vooral door overheidstransacties. Dit zorgt voor overliquiditeit en zet de SRD verder onder druk. De Centrale Bank probeert via valuta- en openmarktoperaties de geldhoeveelheid te beheersen, maar de impact daarvan blijft beperkt zolang de overheidstekorten aanhouden.De internationale reserves bedroegen in mei nog USD 1,6 miljard, goed voor een importdekking van 7,6 maanden. Deze buffer is stabiel, maar kan snel onder druk komen te staan bij aanhoudende tekorten en valutavlucht.Bankensector versterktDe bankensector laat herstel zien. Het percentage niet-renderende leningen daalde tot 4,1% in mei 2025. De gemiddelde solvabiliteit ligt boven 20%, wat wijst op voldoende buffers tegen financiële tegenvallers. Toch blijven de leenrentes met 14,6% hoog, wat kredietverlening en economische dynamiek belemmert.Aanbevelingen SEOBDe SEOB dringt aan op een reeks structurele hervormingen en beleidsmaatregelen, waaronder:- Het structureel terugbrengen van het begrotingstekort via besparingen en verbeterde belastinginning.- Verzelfstandiging en versterking van de belastingdienst, inclusief digitalisering en verbreding van de belastinggrondslag.- Implementatie van de Aanbestedingswet om transparantie en efficiëntie bij overheidsbestedingen te vergroten.- Betere afstemming tussen monetair en begrotingsbeleid, om wisselkoersdruk en inflatie te beperken.- Stimulering van kredietverlening aan productieve sectoren die werkgelegenheid en deviezenopbrengsten genereren.- Bevordering van exportgroei en economische diversificatie, met name in de dienstensector en het toerisme.- Hervatting van het IMF-programma om de ingezette hervormingen te consolideren en internationale steun te behouden.De SEOB concludeert dat zonder geloofwaardig en consistent beleid de behaalde stabilisatie snel verloren kan gaan. Alleen met financiële discipline en brede institutionele hervormingen is duurzaam economisch herstel mogelijk.