SEOB voorstander begrotingsregels en versterking instituten

door

PARAMARIBO — “Het huidige IMF-programma loopt begin 2025 af. Dit programma heeft bijgedragen aan macro-economische stabiliteit en verbeterde begrotingsdiscipline. Echter blijft deze vooruitgang kwetsbaar zonder een vervolgstrategie. Om de weg naar economische stabiliteit en groei voort te zetten, is een toekomstgericht vervolg IMF-programma nodig”, schrijft de Suriname Economic Oversight Board (SEOB) in hun recent uitgegeven bulletin.
Belangrijke aandachtspunten voor het vervolgen van het programma zijn het versterken van instituten, verbeteren van governance, en het waarborgen van een verantwoord begrotingsbeleid. Benadrukt dient te worden dat een vervolg IMF-programma geen directe maatregelen zal hebben voor de samenleving, in tegenstelling tot het huidige programma. Een vervolg IMF-programma dient, in tegenstelling tot het huidige, gericht te zijn op sleutelinstituten.

“Fiscal rules, ofwel begrotingsregels, kunnen ertoe bijdragen dat overheden verantwoord omgaan met hun inkomsten en uitgaven”

Noodzaak voor begrotingsregels
Fiscal rules, ofwel begrotingsregels, kunnen ertoe bijdragen dat overheden verantwoord omgaan met hun inkomsten en uitgaven. Deze regels bevorderen financieel-economische stabiliteit door overheidsuitgaven in toom te houden en de staatsschuld te beheersen.
Begrotingsdiscipline zal ervoor zorgen dat de economische groei op lange termijn worden ondersteund en er minder disrupties plaatsvinden. Dit is van eminent belang in landen rijk aan natuurlijke hulpbronnen, zoals Suriname, vanwege de volatiliteit in internationale olie- en goudprijzen. Ook de noodzaak van de minimale allocatie van middelen voor bijvoorbeeld onderwijs, gezondheidszorg en veiligheid dienen te worden opgenomen in de fiscal rules.
De SEOB beveelt het invoeren van fiscal rules sterk aan. Voorts tonen de verwachte inkomsten uit de offshore olieproductie vanaf 2028 de urgentie aan voor zulke regels. Historisch gezien laten de overheidsfinanciën veel te wensen over.
De overheidssaldi in procenten van het bruto binnenlands product (BBP) uitgedrukt tussen 2012 en 2023, valt op te merken dat de uitgaven structureel hoger lagen dan de inkomsten. Dit had als gevolg een stijging in de staatsschuld om de tekorten te dichten.
(Lees verder onder de )

[: Bureau voor de Staatsschuld en ministerie van Financiën en Planning]Spaar- en Stabilisatiefonds
De verwachte inkomsten uit olie- en gasproductie benadrukken de noodzaak voor het operationeel maken van een goed beheerd spaar- en stabilisatiefonds. Bij wet is het Spaar- en Stabilisatiefonds Suriname (SSFS) reeds in 2017 aangenomen. Dit fonds zal belast zijn met het beheren van de inkomsten uit de mijnbouwsectoren.
Dit voorkomt economische instabiliteit door prijsschommelingen en ondersteunt het overheidsbudget in jaren van lage wereldmarktprijzen voor mijnbouwproducten. Daarnaast kunnen middelen in het fonds ook belegd worden volgens een beleggingsrichtlijn. Voor het succesvol opereren van het SSFS, zijn een helder wetgevingskader en een transparante bestuursstructuur essentieel. De SEOB raadt aan lering te nemen uit spaar- en stabilisatiefondsen in soortgelijke landen zoals Noorwegen en het SSFS zo spoedig mogelijk te operationaliseren.
De SEOB raadt aan sleutelinstituten verder te versterken. Sterke en goed functionerende instituten zijn essentieel voor effectief realiseren van het overheidsbeleid. Hieronder vallen onder andere:

[: SEOB]De SEOB beveelt aan om te kijken naar internationale best practices bij het versterken van deze instituten. Hiervoor zijn zowel investeringen in human capital (trainingen, uitwisselingsprogramma’s, technische assistentie) alsook in systemen (IT-systemen, software, hardware, projectmanagement) noodzakelijk. De SEOB is zich ervan bewust dat er financiële beperkingen zijn en dat er keuzes gemaakt zullen worden over de volgorde van deinstitutionele versterking.
Lange-termijn visie
Suriname zal gebaat zijn bij een landelijke lange-termijn visie die bekend is en gedragen wordt door alle lagen heen van de samenleving. Het is ook noodzakelijk dat Suriname een stabiel en voorspelbaar beleid voert om de economische stabiliteit te garanderen alsook om buitenlandse investeerders aan te trekken. Hierbij zijn hervormingen nodig (m.n. een vervolg IMF-programma) die transparantie en vertrouwen vergroten.
Door het versterken van overheidsinstellingen en het verbeteren van governance, kan Suriname de uitvoeringscapaciteit van zo een programma vergroten. De overheid kan een voornamere rol spelen door middelen in te zetten voor sectoren zoals infrastructuur (zowel fysiek als digitaal), onderwijs en gezondheidszorg.
Nu dient er reeds aandacht besteed te worden aan de energietransitie en het land bestendig te maken tegen de gevolgen van klimaatsverandering. Er dient ook meer aandacht besteed te worden aan het indammen van cyberrisico’s en het bevorderen van digitalisering – met name ook binnen betalingssystemen – om de efficiëntie en uiteindelijk de productiviteit te verbeteren.