SEOB over kansen, uitdagingen en beleidskeuzen

BBP-groei (links). Wisselkoers en inflatie (rechts).

Suriname Economic Outlook Board (SEOB) behandelt in het zaterdag uitgegeven bulletin de economische situatie, met nadruk op langetermijntrends, inflatie, economische groei en overheidsfinanciën. Benadrukt wordt de fluctuerende economische ontwikkeling: periodes van groei worden vaak gevolgd door scherpe neergangen. Dit komt vooral door explosieve overheidsuitgaven, gevolgd door binnenlandse financiering, wat leidt tot wisselkoersontwaarding en hoge inflatie. SEOB adviseert beleidsmakers om lessen te trekken uit het verleden om herhaling van deze cycli te voorkomen.De economie kende een gemiddelde groei van 4% per jaar tussen 2000 en 2013, maar deze daalde door het sluiten van Suralco en de Covid-pandemie, wat leidde tot een inflatie van meer dan 50% per jaar. Van 2020 tot 2023 steeg de inflatie cumulatief met meer dan 340%, mede door hervormingen onder het IMF-programma. Voorkomen moet worden dat de inflatie die nu beperkt is gebleven, weer de lucht ingaat. De overheidsfinanciën is bijzonder fragiel, met structurele tekorten sinds 2012. Vooral in verkiezingsjaren nemen de uitgaven toe, voornamelijk door operationele kosten. Dit patroon is ook in 2025 zorgwekkend. Door inefficiënte belastinginning en corruptie mist Suriname jaarlijks ongeveer 5 tot 7% van het BBP aan belastinginkomsten (US$ 175 tot 200 miljoen).De staatsschuld groeide exponentieel sinds 2013, mede door binnenlandse en buitenlandse financiering. De schuldquote steeg van onder 35% (2005-2013) naar bijna 150% in 2020-2021. Hoewel het IMF-programma hielp om de schuldenlast te verminderen, blijven de rentelasten een grote druk op de begroting uitoefenen. Zonder verdere hervormingen verwacht SEOB dat de rentedruk nog enkele jaren aanhoudt, zeker tot de olie-inkomsten rond 2028 stabiliseren.Het bulletin beschrijft economisch herstel eind 2024 en begin 2025, gedreven door sectoren als transport, constructie en horeca. Toch blijft het herstel kwetsbaar door depreciatie van de SRD en inflatie door excessieve overheidsuitgaven. De afhankelijkheid van import maakt Suriname extra gevoelig voor wisselkoersschommelingen, wat de koopkracht verder onder druk zet.De Centrale Bank van Suriname probeert inflatie te beheersen via kasreserveverhogingen en valutainterventies, maar deze maatregelen zijn beperkt effectief zolang de overheidsuitgaven niet worden afgestemd op de monetaire doelstellingen.IMF-programma: vooruitgang en aandachtspuntenHet Extended Fund Facility-programma van het IMF (2021-2025) werd recent afgerond. Het programma bereikte belangrijke doelen, zoals economische groei van 3%, lagere inflatie, afnemende staatsschuld en versterking van de Centrale Bank. Hervormingen omvatten onder andere:- Afschaffen van brandstofsubsidies- Invoering van de BTW-wet- Versterking van anti-witwasmaatregelenOndanks deze vooruitgang blijven good governance kwesties een knelpunt, vooral rondom transparantie en het openbaar maken van vermogens van prominente politici. SEOB pleit voor een vervolgprogramma om verdere institutionele versterking te garanderen.Aanbevelingen van SEOB- Versterking van instituties:- Modernisering van beleid en capaciteitsopbouw van overheidsinstellingen, zoals de Centrale Bank en het ministerie van Financiën & Planning.- Verzelfstandiging van de Belastingdienst om inkomsten te verhogen.Goed bestuur en integriteit:- Transparante herstructurering van verlieslatende staatsbedrijven.- Volledige uitvoering van anti-corruptiewetten.- Oprichting van een nationaal instituut voor anti-witwasmaatregelen (AML/CFT). Verbetering overheidsfinanciën:- Verbreed de belastinggrondslag.- Rationaliseer het ambtenarenapparaat.- Verminder de staatsschuld en operationaliseer het Spaar- en Stabilisatiefonds.Monetair beleid en kapitaalmarkt:- Overgang naar inflatiegericht monetair beleid.- Ontwikkeling van een stabiele kapitaalmarkt.Sociale stabiliteit en inclusie:- Hervorm sociaal beleid voor meer effectiviteit.- Gerichte steun aan kwetsbare groepen om sociale cohesie te behouden.De SEOB benadrukt dat de offers van de samenleving tijdens het IMF-programma niet verloren mogen gaan. Een vervolgprogramma is noodzakelijk om institutionele hervormingen te consolideren en economische stabiliteit te waarborgen. Een duurzame economische toekomst vereist sterk leiderschap, goed bestuur en samenwerking tussen politieke partijen.Meer informatie en gedetailleerde statistieken zijn te vinden op de website van SEOB: www.seob.sr

...