Schrijfwedstrijd voor behoud Surinaams erfgoed

door

Tekst en beeld Audry Wajwakana

PARAMARIBO — Afgebrande en verwaarloosde historische panden ontsieren het stadsbeeld van Paramaribo. “Een teken dat het Surinaamse gebouwd erfgoed wordt bedreigd”, stelt Rachel Deekman van Stichting Gebouwd Erfgoed Suriname (SGES) in gesprek met de Ware Tijd.ADVERTISEMENT

De organisatie zet zich in dat deze gebouwen, een erfenis uit het verleden, behouden blijven voor komende generaties. Om jongeren te stimuleren hierover na te denken, organiseert SGES ter gelegenheid van de Internationale Werelderfgoeddag, 18 april, samen met de Nederlandse ambassade een schrijfwedstrijd. “Wij hopen hiermee jongeren te inspireren om op een vernieuwende manier erfgoed te ontdekken en vast te leggen”, verklaart Deekman.

“Ons erfgoed helpt ons te begrijpen wie we zijn, waar we vandaan komen en waar we naartoe willen”

Natuurlijk en cultureel erfgoed

Het jaarthema van Internationale Werelderfgoeddag is ‘Erfgoed dat bedreigd wordt door rampen en conflicten’. Niet alleen brand en verwaarlozing vormen een gevaar voor erfgoed, maar ook vernieling, nieuwbouw, milieuvervuiling, illegale sloop en klimaatverandering. Jongeren tussen veertien en achttien jaar worden uitgedaagd om hun creativiteit en schrijfvaardigheid te gebruiken om oplossingen te bedenken voor deze bedreigingen en zo bij te dragen aan het behoud van erfgoed.

Erfgoed kan zowel natuurlijk als cultureel zijn. Natuurlijk erfgoed is door de natuur gevormd. Een voorbeeld is het Centraal Suriname Natuurreservaat, dat sinds 2000 op de Unesco Wereld Erfgoedlijst staat.

Cultureel erfgoed daarentegen omvat historische gebouwen, monumenten, standbeelden, grafmonumenten, maar ook tradities en gebruiken. Suriname telt 353 historische gebouwen die wettelijk zijn beschermd. Daarnaast zijn er in Paramaribo 111 historische standbeelden en gedenktekens. “Ons erfgoed helpt ons te begrijpen wie we zijn, waar we vandaan komen en waar we naartoe willen. Het is een essentieel onderdeel van onze identiteit als Surinamers”, benadrukt Deekman. De VN-organisatie Unesco zet zich wereldwijd in voor bescherming en behoud van cultureel en natuurlijk erfgoed.

In de nabijheid van dit houten monumentale gebouw aan de Hogestraat worden auto reparatiewerkzaamheden verricht.

Voorwaarden

Elke deelnemer aan de schrijfwedstrijd mag één Nederlandstalig verhaal van tussen vijftienhonderd en 2.500 woorden, dat niet eerder is gepubliceerd, insturen. Het moet aansluiten bij het thema en mag enkele woorden in een andere taal bevatten, mits voorzien van een vertaling. Inzendingen moeten digitaal via het onlineformulier en uitsluitend in PDF-formaat worden ingediend.

Jongeren worden aangemoedigd een unieke interpretatie van het thema te geven en eventueel eigen ’s of illustraties toe te voegen. Gebruik van AI-tekstgeneratoren, zoals ChatGPT en Bard, is niet toegestaan. “Om de originaliteit en eigen creativiteit van de deelnemers te waarborgen, zijn AI-gegenereerde teksten verboden. SGES voert een eerste controle uit, waarna de jury hier zorgvuldig op toetst”, licht Deekman toe.

De jury beoordeelt de verhalen op basis van creativiteit, innovatie, taalgebruik, originaliteit en de integratie van het thema. Haar beslissingen zijn bindend. Deelnemers behouden hun auteursrechten, maar geven met deelname toestemming voor publicatie van hun verhaal op de socialemediakanalen van SGES en in het SGES Magazine.

Hulpmiddel voor SGES

Met de verhalen wil SGES inzicht krijgen hoe jongeren het gebouwd erfgoed ervaren. “Deze input zullen wij gebruiken bij de verdere ontwikkeling van bewustwordings- en erfgoededucatieprojecten”, zegt Deekman.

Geïnteresseerden kunnen voor meer informatie en deelname terecht op de Facebookpagina van SGES of telefonisch contact opnemen. Speciaal voor de schrijfwedstrijd heeft de stichting een instructievideo gemaakt, die te bekijken is op haar YouTube-kanaal. Inzenden mag tot en met 18  april.

Sinds 1982 vindt op 18 april ‘Werelderfgoeddag’ (World Heritage Day) plaats. Officieel heet het ‘International Day for Monuments and Sites’ (Internationale Dag voor Monumenten en Locaties). Deze dag is een initiatief van de International Council on Monuments and Sites (Icomos) en werd in 1983 officieel erkend door Unesco. Het doel is om het bewustzijn te vergroten over de diversiteit en de kwetsbaarheid van het culturele erfgoed van de mensheid en de inspanningen te benadrukken die nodig zijn voor de bescherming en het behoud ervan. Icomos houdt zich bezig met het behoud van culturele monumenten zoals gebouwen, historische ste-den, cultuurlandschappen en archeologische vindplaatsen. De organisatie is vooral bekend als adviseur van Unesco op gebied van het culture erfgoed op de Werelderfgoedlijst.