Santokhi, pe a moni de? (2): Buitenlandse schulden niet afgenomen

De scheidende regering van president Chandrikapersad Santokhi heeft de laatste maanden (geleend) geld over de balk gesmeten, zo blijkt uit de cijfers van het Bureau voor de Staatsschuld (SDMO). Ook blijken de totale schulden hoger te zijn dan gedacht. En er komen waarschijnlijk veel meer onaangename verrassingen aan, want nog niet alle cijfers zijn bekend(gemaakt). Maar waar al dat geld voor is gebruikt, is grotendeels onduidelijk. Dus dat roept de vraag op: Santokhi, pe a moni de?

Tekst Armand Snijders

Beeld Financiën en Planning

Bij haar aantreden in 2020 trof de regering een lege schatkist aan en een “disproportioneel grote buitenlandse schuld”, zo noemde de mediacommissie van de VHP het maar al te graag. Echter, over hoe groot die schuld precies was, werd niet echt duidelijkheid gegeven. Eind 2020 werd in het Staatsschuldenplan dat president Chandrikapersad Santokhi aanbood aan De Nationale Assemblee een buitenlandse schuld van 2,1 miljard US dollar genoemd. Dat was ongeveer tweederde van de totale schuld van ruim 3,2 miljard US dollar.

“Santokhi wilde met de verkiezingen in aantocht heel graag een succes kunnen melden, ook al moest hij daarvoor de waarheid verdraaien”

Maar in een later stadium schermden regeringsvertegenwoordigers – van Santokhi tot zijn ministers en coalitiegenoten – met veel hogere bedragen, tot wel vier miljard US dollar! Uiteindelijk bleek het aanmerkelijk minder te zijn en was het toch 2,1 miljard US dollar. Toenmalig minister Armand Achaibersing van Financiën en Planning was in 2021 nog zeer optimistisch dat er een “duurzame oplossing zou worden gevonden voor de schuldenproblematiek” en dat de gesprekken met de schuldeisers positief waren voor Suriname.

Het fenomeen haircut

In die periode dook het fenomeen ‘haircut’ op, een woord dat Santokhi te pas en te onpas liet vallen en bijna als heilig beschouwde. Hij probeerde de samenleving ervan te overtuigen dat alle buitenlandse schuldeisers van Suriname, maar liefst 70 procent van hun openstaande schuld zouden schrappen, een forse haircut dus. En de terugbetaling van de rest van het bedrag zouden ze pas in 2046 laten beginnen … nota bene tegen een veel gunstiger rente. Dat was althans wat het staatshoofd beweerde.

Echter, in werkelijkheid voelden de schuldeisers er niets voor om bijna driekwart van hun vordering in te leveren. En dus moet Suriname elke geleende US dollar tot op de laatste cent terugbetalen. Weliswaar tegen soepelere aflossingsvoorwaarden en soms betere interest, maar het totale bedrag bij alle schuldeisers bleef overeind staan. Desondanks sloeg de regering zich regelmatig op de borst als er weer een moeizaam bereikte schuldherschikkingsovereenkomst was getekend, omdat deze Suriname “wat lucht” zouden geven en er daardoor ruimte vrij kwam om voor “verlichting voor de sociaal zwakkeren” in de samenleving te zorgen.

Oppenheimer

Met de relatief kleine bilaterale schuldeisers kwam de regering redelijk snel tot een vergelijk. Frankrijk, Nederland, Israël, Italië en Zweden, gebundeld in de Paris Club, hadden nog ruim 95 miljoen US dollar openstaan. Eind 2022/begin 2023 werd met deze landen het herstructureringstraject afgewikkeld. India en andere kleine schuldeisers volgden later.

Een kluif van geheel andere orde was de lening van de obligatiehouders van Oppenheimer, waar Suriname eind 2020 nog 912 miljoen US dollar aan moest betalen. Ook zij voelden er tot teleurstelling van Santokhi niets voor om een korting te geven van 70 procent. Wel waren zij als enige schuldeiser bereid een haircut van 28 procent te geven. Dat werd door de regering gebracht en gevierd alsof dat een enorme overwinning was.

Maar het bleek al snel dat het land een koekje van eigen deeg kregen. Want er moet 660 miljoen US dollar (met 7,95 procent rente) binnen tien jaar worden terugbetaald en daarna (ter compensatie van de bejubelde haircut) tot uiterlijk 2050 nog zo’n 314 miljoen US dollar (en 9 procent rente) uit de olie-inkomsten van het land.

Een simpel rekensommetje leert dat de staat uiteindelijk bijna één miljard US dollar aan de Amerikanen moet betalen (plús heel veel rente). Dus hoe kan de regering dan spreken over een succesvolle herschikking? Het land moet uiteindelijk veel meer betalen! Daarnaast moet Suriname ook nog minimaal drie miljoen US dollar betalen aan het financieel advies- en vermogensbeheerbedrijf Lazard voor de bemiddeling met Oppenheimer.

Waarheid verdraaien

De Ware Tijd en ook andere media hebben daarnaast meerdere malen de onwaarheden over een schuldherschikking met China – voor ruim een half miljard US dollar – aantoonbaar weerlegd. Terwijl men momenteel nog altijd aan het onderhandelen is over de laatste details van een schikking, beweerden Santokhi en toenmalig minister Albert Ramdin van Buitenlandse Zaken, International Business en Internationale Samenwerking een jaar geleden glashard dat er een deal was getekend. Echter, de Chinese regering van president Xi Jinping sprak dat tegen. Maar Santokhi wilde met de verkiezingen in aantocht heel graag een succes kunnen melden, ook al moest hij daarvoor de waarheid verdraaien.

Alle verhalen van de regering dat de …

...