Saamaka cultuur om aantrekkingskracht toerisme Brokopondo te vergroten

‘Indammen kleinschalige goudmijnbouw problematisch’
Wil het district Brokopondo er over enkele jaren niet gaan uitzien als een gapend en vervuild maanlandschap dan zullen andere sectoren dan de kleinschalige goudwinning als alternatief moeten dienen. De vrouwen van Brokopondo weten dat en strijden daar keihard voor. Op initiatief van de organisatie Tumaw (tweehanden) werd een activiteit gehouden in het district om te proberen mensen warm te maken voor het toerisme en dan specifiek geënt op de rijke Saamaka cultuur.

Tekst en beeld Euritha Tjan A Way
De seketi groep Poolo Fiti begeleidt het gezelschap zingend naar de tent. Duidelijk genietend van de muziek nemen de genodigden plaats en dan is het tijd om de activiteit te beginnen. Het is toerismemaand en de organisatie Tumaw onder leiding van Jolanda Leidsman wilde met dit initiatief meer bewustwording over de potentie die Brokopondo heeft om het toerisme als bron van inkomsten te gebruiken.

“We hopen met deze dag ook dat de regering kan zien dat wij er zijn en dat ze ons kan betrekken bij toerisme activiteiten”
Jolanda Leidsman
“Vandaag is een belangrijke dag voor ons omdat wij met onze cultuur willen tonen dat er heel veel is over de Saamaka dat de buitenwereld moet komen zien. We hopen met deze dag ook dat de regering kan zien dat wij er zijn en dat ze ons kan betrekken bij toerisme activiteiten. We denken aan training en promotie”, zegt Leidsman.

Jolanda Leidsman van de organisatie Tumaw.Seketi storytelling
De dag is gevuld met optredens van seketigroepen waarbij enthousiast wordt gevraagd naar de betekenis van de liederen. Er is veel hilariteit wanneer enkele van de liederen uitgelegd worden. Eén gaat over een vrouw die een scharrel haar telefoonnummer heeft gegeven en eenmaal thuis het telefoontje van hem niet kan aannemen omdat haar man thuis is. Compleet met telefoon wordt het ‘voorval’ bezongen.
Een ander stuk gaat over een afstandsrelatie. De man is niet bij de vrouw maar zegt dat ze uitloopt. “Hoe kan je zeggen dat ik uitloop? Je stuurt geld voor mijn maag, maar dat kan me niet voorzien in de nodige liefde”, klinkt het verhaal. Zo willen de dames Saamaka storytelling laten horen. Ook uitleg over de Saamaka gewoonten over interesse in elkaar, verloving en huwelijk worden getoond in een sketch.
Museum
Loes Trustfull is namens Conservation International Suriname (CI) aanwezig bij de activiteit die werd gehouden bij de Toerisme en Ondernemersmarkt die in maart 2024 werd geopend. “De markt is nog niet af, maar we gingen alvast open om het enthousiasme erin te houden. Er komt nog een trainingscenter voor jongeren van het district; dat gaat de ondernemer Pansa doen. Daarnaast komt er ook een museum. Het wordt een transmigratiemuseum om dat verhaal in beeld te brengen. Dan heeft de toerist ook een reden om te stoppen.”
De markt zoals die er nu staat met een kleine hal, en daarnaast drie cabana’s die vrolijk zijn aangekleed en een toilet, zijn tot stand gekomen met financiering van het EU-Lach-project dat CI samen met de Europese Unie heeft uitgevoerd. Dat project was bedoeld om te voorzien in alternatieve middelen van bestaan om de klein goudmijnbouw die het district vernietigt te doen afnemen.
De activiteiten van zaterdag werden deels gefinancierd door het African Descendentproject ADP dat CI nu aan het uitvoeren is in Brownsweg en Pikin Slee. “We zoeken voor Brownsweg nog meer financiering. We proberen via het mijnbedrijf Zijin en het bedrijf Apache”, zegt Trustfull hoopvol. Ze heeft veel bewondering voor Leidsman. “Eigenlijk neemt zij ons mee op haar reis en de visie die ze samen met de vrouwen heeft voor Brokopondo.”
Hoewel het vrolijkheid alom is op de markt en de activiteiten mooi van de grond lijken te komen is de realiteit dat er op geen half uur rijden een ‘maanlandschap’ te zien is vol vervuiling en dode bomen. De vraag is of succes geboekt is in het bieden van een alternatief voor de vervuilende mijnbouw.
Stappen vooruit
De districtscommissaris van Brokopondo Ludwig Mendelzoon zegt dat er wel stappen vooruit gezet worden. “Sinds mijn aantreden vier jaar terug is de kleinschalige goudmijnbouw geïdentificeerd als een enorme bedreiging voor het gebied. Daarom ben ik als dc begonnen om de nadruk meer te leggen op landbouw en toerisme. Ik kan u zeggen dat het vanwege het lucratieve karakter van de goudmijnbouw niet eenvoudig is.
Zo zijn vrijwel alle kreken in Brokopondo vervuild. Behalve Klaaskreek en Marchallkreek. Maar we zetten wel stappen vooruit. Deze markt is daar een bewijs van.” Hij is blij dat er de afgelopen tijd wel meer is geïnvesteerd in het bouwen van basis en praktijkscholen in Brokopondo. Daarnaast is de organisatie UNDP bezig milieuvriendelijke mijnbouw te demonstreren en …