Rijswijkse moorden: Een Vergeten Hoofdstuk uit de geschiedenis

door

In de jaren tachtig, tijdens de militaire dictatuur in Suriname, werd het land geconfronteerd met politieke onderdrukking, angst en geweld. Hoewel de Decembermoorden van 1982 wereldwijd aandacht kregen, zijn er andere minder bekende, maar belangrijke gebeurtenissen die licht werpen op deze donkere periode. Een daarvan is de aanslag op een muziekband aan de Verrijn Stuartlaan in Rijswijk, Nederland, een incident dat symbool staat voor de onderdrukking van culturele vrijheid en het verzet tegen het regime.In de nacht van 7 op 8 maart 1985 vond een gewelddadige aanslag plaats op een amateurmuziekband die repeteerde in een kantoorpand aan de Verrijn Stuartlaan 17 in Rijswijk. Twee gemaskerde en gewapende mannen drongen het pand binnen en openden het vuur op de vijf aanwezige muzikanten. Drie van hen werden geëxecuteerd: de 32-jarige A. Kneefel, de 29-jarige F. Bakker en de 29-jarige W. van Petten. Twee anderen raakten zwaargewond maar overleefden de aanslag. Deze gebeurtenis staat bekend als de ‘Rijswijkse moorden’ en is tot op heden onopgelost gebleven. Al snel na de aanslag werd duidelijk dat de muziekband waarschijnlijk niet het beoogde doelwit was. Het pand waar zij repeteerden, huisvestte ook de Bevrijdingsraad voor Suriname en de Weekkrant Suriname, beide fel gekant tegen het regime van Desi Bouterse. De Bevrijdingsraad was een organisatie die zich inzette voor het verzet tegen de militaire dictatuur in Suriname. Er wordt aangenomen dat de aanslag gericht was tegen leden van deze raad, maar dat de daders zich vergisten en in plaats daarvan de muzikanten aanvielen. De aanslag had een verwoestend effect op zowel de Surinaamse gemeenschap in Nederland als op de bredere samenleving. Het incident zaaide angst en liet zien dat niemand veilig was, zelfs niet in de culturele sector. Veel artiesten en muzikanten werden terughoudend om zich uit te spreken, uit vrees voor represailles. Tegelijkertijd versterkte het incident het verzet tegen het regime, doordat het de wreedheid en de bereidheid van het regime om geweld te gebruiken benadrukte.Ondanks verschillende onderzoeken is de aanslag nooit opgehelderd, en de daders zijn nooit berecht. Journalist Anna Korterink deed onderzoek naar de achtergrond van de aanslag en ontdekte dat het politieonderzoek mogelijk is tegengewerkt en dat veel documenten met betrekking tot de zaak als (staats)geheim zijn verklaard. In 2022 startten overlevenden en nabestaanden een crowdfund actie om opheldering te krijgen over de moorden, bijgestaan door advocaat Liesbeth Zegveld. In maart 2023 kreeg Zegveld toegang tot de politiedossiers, wat een stap voorwaarts betekende in de zoektocht naar gerechtigheid. Het is een vergeten hoofdstuk uit de geschiedenis dat het verdient om herdacht en verteld te worden, als een waarschuwing voor toekomstige generaties over het belang van vrijheid en democratie.Ter nagedachtenis aan de slachtoffers zal op 8 maart 2025 a.s. een monument onthuld worden door de burgemeester van Rijswijk, mevrouw Huri Sahin.Stichting 8 December 1982