Resocialisatie gedetineerden

door

OPNIEUW KUNNEN GEDETINEERDEN een beetje hoop hebben dat hun verblijf in de gevangenis er niet toe gaat leiden dat ze op het nog slechtere pad gaan komen dan ze al zijn. Dat bleek tijdens de afsluiting van het samenwerkingsproject tussen het Korps Penitentiaire Ambtenaren (KPA) en de Penitentiaire Inrichting Lelystad Nederland dat de resocialisatie voor criminelen moet regelen.

Iedereen is het erover eens dat de gedetineerden tijdens hun verblijf in hun cel al goed moeten worden voorbereid op hun terugkeer in de maatschappij, maar dat daar ernstig mee tekort wordt geschoten in het land. Daardoor verworden veel gevangenen uiteindelijk tot draaideurcriminelen, ofwel mensen die vrijwel hun hele leven gevangenissen in en uit gaan.ADVERTISEMENT

Al vele decennia wordt over de problemen bij de resocialisatie gesproken, maar in de praktijk komt daar bitter weinig van terecht

“Als samenleving moeten we bereid zijn om ex-gedetineerden een eerlijke tweede kans te geven”, zei minister Kenneth Amoksi van Justitie en Politie tijdens de afsluiting van het project eerder deze week. Om er gelijk aan toe te voegen dat gedetineerden zélf verantwoordelijk zijn voor resocialisatie, “waarbij de overheid kernzaken in place brengt”. En daar wringt in feite de schoen, want wat doet die overheid nou eigenlijk? Al vele decennia wordt over de problemen bij de resocialisatie gesproken, maar in de praktijk komt daar bitter weinig van terecht.

In 2001 liet de toenmalige regering-Venetiaan de Nederlandse professor Anton van Kalmthout, hoogleraar internationaal strafrecht aan de Katholieke Universiteit Brabant, de situatie in cellenhuizen en gevangenissen onderzoeken. Hij schrok van wat hij aantrof. Meervoudige moordenaars die samen met kruimeldiefjes opeengepakt in één overvolle cel zaten en aan voorbereiding op terugkeer in de samenleving werd nauwelijks iets gedaan.

Mede als gevolg daarvan bedroeg het recividisme 90 tot 95 procent. Dat zal anno 2025 niet veel beter zijn. “Als je met dertig man jarenlang in een cel zit, kun je niet verwachten dat je na die periode als een volwaardig burger weer vrijkomt. Voor lichtgestraften is het bovendien een slechte leerschool”, tikte Van Kalmthout de autoriteiten op de vingers.

Hij pleitte voor een soort doorgangshuis waar mensen met een korte straf zitten opgesloten, samen met mensen die het laatste deel van hun zwaardere straf uitzitten en op deze manier worden voorbereid op hun terugkeer in de samenleving. De adviezen van de internationaal zeer hoog aangeschreven rechtsgeleerde werden omarmd door de regering, maar uiteindelijk gebeurde daar heel weinig mee.

Daarna zijn om de zoveel tijd consultants en andere deskundigen binnengehaald, die zich vooral stortten op de verbetering van de resocialisatie. Ook dat heeft niet tot significante verbeteringen geleid. Vooral omdat veel politici dachten dat ze er weinig bij zouden kunnen winnen als ze zich om gedetineerden zouden bekommeren.

Het is te hopen dat dit recente initiatief, dat wordt gefinancierd door het Makandra-fonds, eindelijk wel eens resultaten gaat opleveren. Daar zullen de gedetineerden – maar uiteindelijk ook de samenleving – de vruchten van plukken. Iedereen verdient een tweede kans, maar dan moet deze hem of haar wel worden geboden.