Recht geheime stemming vertrapt: mensen met beperking slepen staat voor gerecht

door

door Valerie Fris

PARAMARIBO — “Artikel 27 van het Kiesbesluit is niet rechtsgeldig!” Dat zegt Milton Castelen, advocaat van stichting Wan Okasi, resoluut. In dat artikel wordt gesteld dat personen met een beperking op de dag van de stemming behalve met een vertrouwenspersoon ook met een vertegenwoordiger van het stembureau hun stem zullen uitbrengen. De vertegenwoordiger zal dan het gewenste hokje inkleuren van de persoon met een beperking.ADVERTISEMENT

De stichting Wan Okasi en haar voorzitter Aniel Koendjbiharie zijn het oneens met deze regel en hebben de staat voor het gerecht gesleept. Donderdag (vandaag) vond de eerste zitting plaats. Dwight Kraag, advocaat van de staat, vroeg om uitstel. De zaak wordt vrijdag hervat.

“Men geeft aan dat je geen mag maken van het ingevulde stembiljet, maar nu komen wel twee extra ogen bij kijken”Milton Castelen

Castelen stelt dat door artikel 27 de kiezer met een beperking zijn recht op het geheime karakter van de stemming wordt ontnomen. “Men geeft aan dat je geen mag maken van het ingevulde stembiljet, maar nu komen wel twee extra ogen bij kijken”, vindt de advocaat.

Rechtsgeldigheid

Artikel 27 van het kiesbesluit is een nadere uitwerking van artikel 102 van de Kiesregeling, legt hij uit. Dit artikel geeft niet de bevoegdheid om bij staatsbesluit nadere regels vast te leggen.

Er is heel expliciet aangegeven in de kiesregeling – middels 32 bepalingen – dat een staatsbesluit nader mag worden uitgewerkt, maar dat geldt niet voor artikel 102. “Dus die bepaling van artikel 27 is niet rechtsgeldig”, concludeert Castelen.

Het gaat er in deze zaak primair niet om op het risico dat de stem niet correct zal worden uitgebracht. “Het gaat erom dat wanneer de kiezer stemt, niemand buiten weet wat uw keuze is geweest. In dit geval weten twee mensen wat mijn keuze is geweest”, benadrukt de advocaat.

Eerst andere wegen bewandeld

“Het is een vorm van discriminatie”, meent Koendjbiharie. Hij stelt dat mensen met een beperking staatszorg zijn, dus zich veilig moeten voelen bij de staat. Echter, nu is het dezelfde staat die hun rechten wil vertrappen.

Koendjbiharie zegt tegen de Ware Tijd dat hij te weten is gekomen over dit gewijzigde staatsbesluit tijdens een interview met een functionaris van het ministerie van Binnenlandse Zaken (Biza). Hij heeft daarna meteen actie ondernomen en op 31 januari een brief gestuurd naar Biza en het Onafhankelijk Kiesbureau (OKB), waarop er niet is gereageerd.

Op 21 maart is er een brief gestuurd naar het OKB om binnen een week te reageren. Er werd toen aangegeven dat het verzoek naar de regering zou worden doorgeleid. “Wij vonden dat geen bevredigend antwoord, dus hebben we besloten een kort geding aan te spannen”, geeft Koendjbiharie de bewandelde weg aan. Er is ook een open brief geschreven naar president Chandrikapersad Santokhi, waarop er nooit reactie is gekomen.

Castelen: “Wij hadden gehoopt dat deze bepaling in het Kiesbesluit voor deze verkiezing zou worden weggelaten, waardoor er ruimte was voor een bredere discussie hoe dat bij de volgende verkiezing het beste zou kunnen zijn. Het is de bedoeling dat de uitspraak ruim vóór 25 mei komt, waardoor de doelgroep ook goed kan worden geïnstrueerd in wat ze wel of niet kan toestaan. Ook de mensen van de kiesbureaus moeten weten dat ze zich niet meer kunnen opdringen aan de kiezer met een beperking.”