Reactie op ‘Onteigening boedelplantages per 1 mei 2025’

door

Met verbazing las ik het opinieartikel van 12 maart van Elviera L. Bruce-Sandie. Helaas bevat het onjuistheden die ik graag wil rechtzetten. Een goed begrip van het Nieuw Burgerlijk Wetboek (Nieuw BW) is namelijk van groot belang.In mijn onderzoek heb ik verschillende oplossingen voorgedragen om het (maatschappelijke) probleem van onverdeelde boedels en onbeheerde gronden aan te pakken. Dit probleem kent Suriname sinds de koloniale tijd en is door verschillende regeringen erkend. Het doel van het onderzoek is geweest om niet alleen een oplossing te vinden voor de ontwikkeling van Suriname, maar ook om de situatie van de mensen (mogelijk ook erfgenamen) die al decennialang op deze gronden wonen zonder zekerheid, te verbeteren. In verschillende ontwikkelingsplannen van diverse regeringen van Suriname is dit probleem ook benoemd. Voor de geïnteresseerde lezers verwijs ik bijvoorbeeld naar pagina 198 van het ontwikkelingsplan 2012-2016, waarin onder andere staat:”De boedelproblematiek zorgt ervoor dat de districten Para en Coronie niet optimaal ontwikkeld kunnen worden. In de praktijk is het aantal onbeheerde- en kennelijk verlaten plantages aanzienlijk gebleken, in het bijzonder aan de weerszijden van de Commewijne- en Surinamerivier. De verlaten plantages stagneren de optimale ontwikkeling van het gebied en belemmeren tevens de uitvoering van een gedegen domaniaal beleid.” Niet alleen in Suriname, maar ook op Curaçao en de BES-eilanden veroorzaken onverdeelde boedels al eeuwenlang belemmering van de ontwikkeling van zowel deze onverdeelde gronden als van de erfgenamen die erop wonen, wat uiteindelijk ook de ontwikkeling van het land belemmert. In Curaçao heeft de wetgever dit probleem aangepakt door speciale regels op te nemen in hun Nieuw Burgerlijk Wetboek. Deze regels maken het mogelijk dat de langdurig onverdeeld gebleven boedels in het economisch verkeer terechtkomen. Deze regels en de ervaringen van Curaçao zijn grotendeels overgenomen in ons Nieuw BW. Het Nieuw BW is gelukkig beschikbaar op de website van De Nationale Assemblee voor geïnteresseerde lezers. Zonder gedetailleerd in te gaan op de nieuwe regels over langdurig onverdeeld gebleven boedels (gemeenschappen), wil ik het volgende benadrukken:De nieuwe regels betekenen niet dat boedelplantages per 1 mei worden onteigend. Zoals eerder aangegeven, zien opeenvolgende regeringen het in stand houden van deze boedelgronden als een belemmering voor de ontwikkeling. Met deze nieuwe regels hoopt de wetgever daar verandering in de brengen.Bovendien hebben de nieuwe regels niet alleen betrekking op plantagegronden, maar op alle boedelgronden waarvan aannemelijk is dat de deelgenoten niet meer kunnen worden opgespoord of dat de waarde van hun aandelen zeer gering is. In zulke gevallen kan de rechter de onverdeelde grond of delen ervan toewijzen aan gebruikers. Zij krijgen dan eigendom en kunnen de grond verder ontwikkelen, bijvoorbeeld door er hypotheek op te vestigen. Pas als toekenning aan de gebruikers niet mogelijk is, kan de rechter beslissen de grond toe te wijzen aan de Staat of aan een stichting die daartoe een verzoek doet. Zo een stichting moet in haar statuten de ontwikkeling van de onverdeelde grond voor de gebruikers hebben opgenomen en zal onder toezicht van de overheid staan. De Stichting kan de grond dan in eigendom verkrijgen. Let wel: de rechter besluit alleen als hiervoor een verzoek is gedaan.In Para bestaan al verschillende stichtingen (en verenigingen) bij de plantagegronden. Met de nieuwe regels van het Nieuw BW kunnen deze beheersvormen eigenaarsbevoegdheden verkrijgen over de gronden, waardoor zij in staat zullen zijn de grond verder te ontwikkelen voor de gebruikers, mits zij uiteraard voldoen aan de regels van het Nieuw BW. Het is belangrijk dat de juiste informatie wordt gedeeld, zodat misvattingen worden voorkomen en een zinvolle discussie mogelijk blijft.Mr. dr. A.C. Akkal-Ramautar,