Reactie op: Collegiaal bestuur wat is dat?

door

Als wordt gesteld dat de eerste tekenen van verandering in het bestuurssysteem er al zijn of zich hebben aangediend, dan rijst de vraag hoe dan? Zit de aanleiding in de aankondiging van de gekozen president?Binnen het institutionele kader van Suriname in vroegere tijden was de president hoofd van de staat en zag toe op de naleving van de grondwet. De regering werd toen gevormd door de president en de ministers. De ministers waren toen verantwoordelijkheid verschuldigd aan het parlement. De minister-president was voorzitter van de Raad van Ministers (R.v.M.). Deze zijn o.a. onderdelen van het parlementair stelsel.In het huidige vigerende bestuurssysteem is er ook geen sprake van een vrijblijvende stijlkeuze. Als de president aankondigt dat de regering als een team zal besturen, is dat het gevolg van artikel 116 van de grondwet. Zowel de uitvoerende verantwoordelijkheid als de individuele ministeriële verantwoording, berusten bij de president. Dit vloeit voort uit ons gemengd stelsel waarbij inderdaad met deze benadering van collegialiteit binnen deze constellatie een vorm kan ontstaan, die de onderlinge betrokkenheid tussen ministers kan bevorderen.Echter is de staatsrechtelijke verantwoordelijkheid altijd bij de president. Vandaar dat wanbeleid nooit hoeft te worden gesanctioneerd door de president.In dit kader moet artikel 99 van de grondwet voor een bestuurlijke relevante innovatie zorg dragen. De bevoegdheden van de president:De uitvoerende macht berust bij de president houdt in dat alles dat niet behoort tot de wetgevende en rechterlijke macht binnen de trias politica, valt onder de president. Vandaar dat ingevolge artikel 119 de Raad van Ministers het hoogste uitvoerende en administratieve orgaan van de regering is. Hier is er sprake van een bestuursorgaan. Alleen bestuursorganen kunnen besluiten nemen.De vorm, de zogenaamde gedeelde verantwoordelijkheid:Wij hoeven niet terug te gaan tot de zienswijze van Thorbecke in de gemeentewet, om te bereiken dat het kabinet als systeem leert functioneren. Na bijkans 38 jaren, onder de vigerende grondwet hebben alle presidenten de macht en bevoegdheid gehad, om zonder meer, slagvaardig te kunnen optreden. Als de durf en kennis afwezig zijn, is dat een andere zaak.Het uitgewerkt model van Nederland heeft onder meer te maken met de taken en bevoegdheden van de gemeenten op het gebied van:a. Autonomie: de regeling en het bestuur van de huishouding der gemeente  b. Zelfbestuur: de plicht mede te werken aan de uitvoering van wetten, algemene maatregelen van bestuur (bij ons staatsbesluiten). Deze begrippen behoren tot de grondslagen van de decentralisatiegedachte.                   Basisprincipes voor het functioneren van de Staatsorganen art. 54: Hierin staan enkele belangrijke normen voor het functioneren van onder andere ministers. Politieke ambtsdragers zijn burgerrechtelijk en strafrechtelijk aansprakelijk voor hun handelen en nalaten.Een opmerkelijke benadering van een wetgevingsjurist “Hoewel Suriname deze structuur niet in de wet heeft vastgelegd voor het nationale bestuursniveau, probeert Simons hier op informele wijze wel degelijk een soortgelijk bestuurlijk ethos te introduceren”. Met een onderzoeksethos kan veel meer worden bereikt. Binnen het staatsrechtelijke gebeuren, onder welke bestuursvorm dan ook, mogen wij het legaliteitsbeginsel nooit uit het oog verliezen.Als het de bedoeling is om middels collegiaal bestuur tijdelijk een oplossing te zoeken voor het falend beleid binnen het openbaar bestuur, dan betwijfel ik de eventuele effectiviteit ervan binnen onze gewoonten en gebruiken, daargelaten de legaliteitsnorm.Het wordt tijd dat de vigerende grondwet met al haar tekortkomingen correct en strikt formeel door het bevoegd gezag wordt gehandhaafd. Het zal dan blijken dat het functioneel voldoet onder alle omstandigheden. Wat moet worden voorkomen is om met een valse start te beginnen als de vorige regering.Eugène van der San( Bestuurskundige)