‘Quilten is net schilderen met textiel’

Wie denkt dat het aan elkaar naaien van verschillende lapjes stof met een tussenvulling ouderwets is, heeft het mis. Quilten is juist springlevend en wereldwijd populair. Er worden exposities en zelfs kampioenschappen gehouden voor de mooiste creaties. Textieldeskundige Carol Lemmert weet er alles van. Ze nam zelf deel aan Europese quiltkampioenschappen met maar liefst zevenhonderd inzendingen. In het weekend bracht ze in Spice Quest deze kunstvorm dichter bij het Surinaamse publiek met haar tentoonstelling ‘The Wonderful World of Quilts’. “Als je lapjes stof over hebt, dan denk je vaak aan het maken van een mamio. Maar met deze tentoonstelling wil ik laten zien dat veel meer mogelijk is met stoffen”, zegt Lemmert tegen de Ware Tijd tijdens de rondleiding langs haar 23 creaties.

Tekst en beeld Audry WajwakanaADVERTISEMENT

Alle quilts hebben een naam. Bij sommige heeft ze beschreven wat de inspiratie was. Zo is de ‘La Muleta’, een grote rode quilt tegen een muur, geïnspireerd naar de rode lap van een stierenvechter. Deze quilt maakte ze voor haar zwager, die dol is op de kleur rood. “Hij woonde en werkte in Saudi-Arabië, waar hij de stoffen kocht en vroeg mij een rode quilt te maken”, vertelt Lemmert.

“Van alle creatieve dingen die ik heb geprobeerd – kleren maken, haken, breien, borduren, macramé – gaven quilts mij de meeste voldoening”Carol Lemmert

’21 Salute’ symboliseert de 21 saluutschoten die werden afgevuurd bij de afschaffing van de slavernij in 1863. ‘Hanging garden’ deed haar denken aan de kleurrijke bloeiende hangplanten die in de zomer haar balkon sieren. In ‘Batik-DNA’ verwerkte ze Indonesische batikdoeken tot een symbolische DNA-ketting.

Een ander opvallende quilt is ‘Cats in Hiding’, waarin ze met textielstukken afbeeldingen van katten creëerde. “Het is puzzelwerk. Je zet vierkantjes, rechthoeken en driehoekjes zo in elkaar dat er een afbeelding ontstaat”, legt ze uit.

Quilten kent verschillende technieken waarmee prachtige werkstukken met vele patronen kunnen worden gemaakt. Een quilt bestaat uit een bovenlaag, tussenvulling en achterkantstof. Door verschillende lapjes stof aan elkaar te naaien met de hand of naaimachine ontstaat een hemd, deken, kussensloop, wandversiering of placemat.

Rouwverwerking

Lemmert, geboren in Suriname, werkte tien jaar bij een bankinstelling voordat zij naar Nederland emigreerde en daar jarenlang voor een luchtvaartmaatschappij werkte. Naast haar werk bleef ze altijd creatief bezig. Ze leerde naaien van haar moeder en maakte op achtjarige leeftijd haar eerste blouse. “Daarna naaide ik veel kleding, vooral tijdens mijn middelbare schooltijd. Tegenwoordig doe ik dat minder, omdat ik me nu volledig richt op quilts”, houdt ze de krant voor.

Haar passie hiervoor ontstond door een trieste gebeurtenis. Haar broer overleed in 2008. “Na zijn overlijden, zat ik met zijn hemden en dacht: ‘Hier moet ik iets mee doen. Hij mag niet verloren gaan, zijn herinnering moet blijven bestaan’.” Zij bewaarde twintig van zijn hemden en maakte er een quilt van toen zijn zoon Miquel in 2010 dertig werd. Dat was mijn eerste quilt.”

Voor Lemmert werd het maken van de quilt een vorm van rouwverwerking. “Elke keer dat ik het hemd van mijn broer aanraakte, voelde het alsof ik hem nog even bij me had. Maar toen de quilt af was, wist ik: ‘dit is het’. Van alle creatieve dingen die ik heb geprobeerd – kleren maken, haken, breien, borduren, macramé – gaven quilts mij de meeste voldoening. Alsof mijn broer van bovenuit zei: ‘Dit is wat je moet doen’.”

Precisiewerk

Tijdens de expositie werd Lemmert bijgestaan door haar zussen Ann en Phyllis, die haar kunstzinnigheid bewonderen en de zakelijke kant van de tentoonstelling op zich namen. Zij ontvingen gasten en gaven uitleg. “Als je naar haar stikvormen kijkt, lijkt het alsof ze met de naaimachine tekent. Maar ook de manier waarop ze stoffen en kleuren combineert is bewonderenswaardig. Ik noem het schilderen met textiel”, zegt Ann.

Quilten vergt niet alleen creativiteit, maar ook precisie. “Het ontwerp moet eerst worden uitgetekend en berekend”, legt ze uit. “Ik werk op ruitjespapier, waar ik alle verhoudingen en de naadtoeslag bereken. Hoeken moeten precies passen.”

Om deze vorm van kunst te kunnen beoefenen is geduld vereist. Daar Lemmert al met pensioen is, kan zij zich volledig op het quilten storten. Hoe lang ze aan een quilt werkt varieert. “Meestal werk ik er één tot drie maanden aan. Maar er zijn ook mensen die er langer over doen, soms meer dan zes maanden. Soms blijft bij mij een quilt even liggen bij gebrek aan inspiratie. Het verschilt per project.”

Lemmert benadrukt dat haar tentoonstelling niet was bedoeld voor de verkoop, maar als inspiratiebron voor modisten, kleermakers en andere creatievelingen. Met ‘The Wonderful World of Quilts’ wil ze laten zien dat quilten een kunstvorm is die meer is dan alleen het aan elkaar naaien van lapjes stof. Het is een ambacht waarin …

...