Promotieonderzoek legt verband tussen mishandeling en ontwikkelingskansen kinderen

door Euritha Tjan A Way

PARAMARIBO — “Tien jaar geleden benaderde u mij omdat u dit onderzoek wilde doen. U wilde promoveren. Vandaag, tien jaar later, is het u gelukt. Door allerlei struggles heen, uitdagingen vanwege de zorg voor uw gezin, uw baan en toch staat u vandaag voor mij.” Lovende woorden van Tobi Graafsma, hoogleraar aan de Anton de Kom Universiteit aan het adres van de Arubaanse Clementia Eugène, die is gepromoveerd op een onderzoek naar kindermishandeling en de invloed daarvan op de ontwikkeling van kinderen.ADVERTISEMENT

Eugène heeft haar onderzoek gedaan op het autonome eiland Aruba, dat behoort tot het Koninkrijk der Nederlanden en waar ze ook woont. De gruwelijke moord op twee jonge kinderen in een gezin op Aruba in 2017 lijkt haar nog meer te hebben gestimuleerd dit onderzoek de wending te geven richting effecten van de ontwikkeling op het kind. De media spraken in 2017 van een groot probleem met betrekking tot kindermishandeling op het eiland.

“Ik heb niet gekozen voor kinderen jonger dan twaalf, omdat ik niet wil dat zij hun trauma moeten herleven”Clementia Eugène

‘Volgens de Taskforce Kinderrechten Aruba blijkt uit onderzoek dat één op de vijftien jongeren slachtoffer is van huiselijk geweld, misbruik (zowel seksueel als fysiek) en verwaarlozing. De werkelijke cijfers liggen waarschijnlijk hoger vanwege onderrapportage van geweldsgevallen en het ontbreken van een meldcode voor kindermishandeling’ tekenden de plaatselijke media toen op over het geval.

Eugène gaat in haar benadering ervan uit dat de ontwikkeling van een land niet slechts kan worden getoetst met economische indicatoren. De ontwikkeling van de mens en het kind zijn volgens de theorie die zij heeft gevolgd van groot belang en hebben invloed op het ontwikkelingsproces van een land.

Onderzoek en koloniale erfenis

Ze is in haar onderzoek ‘Reimagining Child Maltreatment: A Human Development Capability Approach’ uitgegaan van een rechtenbenadering en de Human Development Capability Approach ontwikkeld door Amartya Sen en Martha Nussbaum. Het onderzoek belicht hoe mishandeling de ontwikkeling van kinderen beïnvloedt door gebruik te maken van Nussbaums raamwerk van tien vermogens, die de nadruk leggen op waardigheid, levenskwaliteit en rechtvaardigheid bij de ontwikkeling van het kind.

Bij haar onderzoek heeft ze in 2019 een nationale schoolsurvey gedaan met 895 kinderen van twaalf tot en met zeventien jaar en een survey in 2021 onder 98 professionals uit de sectoren gezondheid, justitie, onderwijs en sociale diensten. De resultaten tonen een prevalentie van kindermishandeling van 78,4 procent, waarbij fysiek misbruik het meest voorkomt en familiaal seksueel misbruik het minst.

Opvallend is dat het misbruik van kinderen in de Caribische cultuur heel vaak wordt gezien als normaal, waardoor de effecten daarvan op de ontwikkeling van het kind niet worden gemeten. Het werk van Eugène is in die zin baanbrekend dat als uitvloeisel daarvan op Aruba de ‘Child Safety Code’ is geïntroduceerd die in zich de verplichting draagt om kindermisbruik op elk niveau gelijk te melden.

Promotie in Suriname

Bij de verdediging van haar onderzoek kreeg Eugène diverse vragen, zoals waarom niet een andere theorie toetsen en ook waarom niet jongere kinderen kiezen, omdat die ook heel vaak machteloos staan tegenover misbruik. “Ik heb bewust gekozen voor deze theorie, omdat het direct laat zien wat de gevolgen zijn van kindermishandeling dat volgens mij een koloniale erfenis is. Daarnaast heb ik niet gekozen voor kinderen jonger dan twaalf omdat ik niet wil dat zij hun trauma moeten herleven”, klonk Eugène heel erg overtuigd over haar eigen onderzoek.

Aan het einde van de avond op 30 april in de Centrumkerk aan het Kerkplein, werd het goede nieuws met haar gedeeld: haar promotieonderzoek is goed bevonden. Er volgden tedere woorden van dankbaarheid die Eugène had vervat in een zeer emotioneel gedicht.

Op vragen van de Ware Tijd waarom zij juist in Suriname promoveerde op een onderzoek dat op Aruba is gedaan, antwoordde ze: “Toen ik op Aruba wilde promoveren was daar nog geen instituut daartoe en professor Graafsma is verbonden aan de Anton de Kom Universiteit in Suriname. Ik vertikte trouwens de promotie te doen ergens in Europa.”

Ze beveelt aan dat vooral de herkomst van kindermishandeling kan dienen als vervolgonderzoek op haar eigen bevindingen. “En zeker ook wat daartegen kan worden gedaan”, aldus een breedlachende Eugène.

...