Politieke fout OKB kan niet worden gewist door een simpele verklaring

INGEZONDEN

Op 30 december 2024 bracht het Onafhankelijk Kiesbureau (OKB) een verklaring uit in reactie op de ophef die was ontstaan na zijn eerdere uiting van medeleven over het overlijden van voormalig president Desi Bouterse. De verklaring kwam na een reeks kritieken en bezorgdheid over de objectiviteit van het OKB naar aanleiding van de wijze waarop het de nalatenschap van Bouterse in de pers had gepresenteerd.

In zijn reactie probeerde het OKB zijn onpartijdigheid en neutraliteit te bevestigen door te stellen dat de verklaring uitsluitend een algemene uiting van medeleven was en geen politieke voorkeur impliceerde. Toch blijkt hieruit dat het OKB niet voldoende rekening heeft gehouden met de politieke gevoeligheden van zijn eigen handelen en dat de schade aan zijn geloofwaardigheid niet zomaar met een simpele verklaring kan worden hersteld.

“De verklaring van het OKB heeft, bewust of onbewust, politieke voorkeuren gesuggereerd die het instituut niet mag of kan hebben”

Het is van groot belang dat publieke instellingen als het OKB zich altijd aan de hoogste standaarden van onpartijdigheid houden. Het OKB speelt een fundamentele rol in de democratie van Suriname, aangezien het toezicht houdt op de verkiezingen en zorgt voor de transparantie en eerlijkheid van het verkiezingsproces. Dit vereist absolute neutraliteit, vooral wanneer het gaat om publieke communicatie. Elke uitspraak die door de samenleving als partijdig of politiek gekleurd wordt geïnterpreteerd, kan het vertrouwen in het hele democratische systeem ondermijnen.

Politieke fout

De verklaring die het OKB aflegde na het overlijden van Bouterse wekte de indruk van sympathie voor een omstreden politieke figuur, wat het vertrouwen in het instituut ernstig aantastte. Het uitgangspunt dat de verklaring slechts een formele uiting van medeleven was, zoals gebruikelijk bij het overlijden van een publiek figuur, lijkt op het eerste gezicht begrijpelijk. Het is namelijk niet ongebruikelijk dat instituten deelneming betuigen bij het overlijden van een belangrijke politieke figuur.

Echter, de manier waarop de verklaring werd geformuleerd, met termen als “bepalende politieke leider” en het aanduiden van het overlijden van Bouterse als “een groot gemis voor het land en de samenleving” deed meer dan enkel deelneming betuigen. Deze woorden gaven de indruk van politieke erkenning en sympathie voor de persoon Bouterse, wat zeker niet op zijn plaats is voor een instantie die wordt geacht politieke neutraliteit te bewaren. Het OKB had zich bewust moeten zijn van de impact van dergelijke bewoordingen, vooral gezien de controversiële geschiedenis van Bouterse, die door velen in Suriname wordt geassocieerd met zware mensenrechtenschendingen en politieke verdeeldheid.

Onvoldoende verantwoordelijkheid

De schade die deze verklaring heeft veroorzaakt, kan niet met een simpele herziening van de verklaring worden gewist. In plaats van het volstaan met een uitleg van “onbedoelde verwarring” had het OKB de gelegenheid moeten aangrijpen om diepgaandere verantwoordelijkheid te nemen voor zijn rol in het scheppen van de indruk van partijdigheid.

Het had moeten erkennen dat de formulering van de verklaring niet alleen ongepast was, maar dat het op het verkeerde moment werd geuit. De beslissing om deze uiting van medeleven te doen, zonder rekening te houden met de breed gedeelde verdeeldheid over de persoon Bouterse, toont een zorgelijke mate van politieke insensitiviteit die verder reikt dan een communicatiefout.

Het is duidelijk dat het OKB zijn eigen taak niet volledig heeft begrepen in de context van deze verklaring. Het gaat niet alleen om het spijtig verlies van een politiek figuur, maar om het vertrouwen van de samenleving in de integriteit van het kiesproces.

De verklaring van het OKB heeft, bewust of onbewust, politieke voorkeuren gesuggereerd die het instituut niet mag of kan hebben. Zeker gezien het feit dat het OKB geen enkele verantwoordelijkheid neemt voor de schaduwen die Bouterses politieke carrière over Suriname heeft geworpen, is deze poging om het incident snel te verdoezelen door middel van een oppervlakkige uitleg bijzonder zorgwekkend.

Het OKB stelt dat het zijn neutraliteit en onpartijdigheid zal blijven handhaven en dat het in de toekomst zorgvuldiger zal zijn in zijn communicatie. Echter, het probleem is dat de verklaring niet alleen een communicatiefout betreft, maar ook een fundamenteel misverstand van de rol die het OKB speelt in de samenleving.

Het OKB moet zich bewust zijn van de bredere implicaties van elke publieke communicatie die het uitzendt. Bij elke uitspraak moet het zich afvragen hoe het zou kunnen worden geïnterpreteerd door verschillende delen van de samenleving, die verdeeld zijn over het verleden van figuren zoals Bouterse.

Maatregelen

Het is belangrijk dat het OKB zich niet verschuilt achter een “onbedoelde verwarring” of “normale omgangsvormen”. In plaats daarvan moet het het gesprek aangaan over de bredere politieke en maatschappelijke verantwoordelijkheid die het draagt. De schade die is aangericht aan zijn geloofwaardigheid is niet eenvoudig te herstellen met een simpele verklaring. Het OKB …

...