Politiek pad nu geplaveid; de economische weg ligt vol valkuilen

door

Illustratie via Chatgpt

De verkiezing van Jennifer Simons als president en Gregory Rusland als vicepresident van de Republiek Suriname zal zondag een feit zijn. De VHP heeft geen tegenkandidaten naar voren geschoven en neemt plaats in de oppositiebanken. De politieke kaarten zijn geschud; het land maakt zich op voor de installatie van de eerste vrouwelijke president in de geschiedenis van Suriname. Hoewel een moeizaam proces is afgelegd, moet de echte uitdaging nog beginnen.De strijdbijl is begraven. De VHP kiest voor de oppositie. Er komt op dit moment geen tweede termijn voor president Chan Santokhi. Het is belangrijk dat hij en zijn partij aan zelfreflectie doen. Er zijn te veel offers van het volk gevraagd en door een arrogante opstelling zijn politieke vijanden gemaakt. Hoogmoed komt altijd voor de val. De VHP moet nu haar wonden likken en de weg terugvinden naar de grote massa. Dat kan het beste worden bereikt door een constructieve opstelling, want de ruim 87.000 stemmers van de oranjepartij willen een beter Suriname, zeker nu het land ruim een halve eeuw onafhankelijk is en het pad tot nu toe meer doorns had dan rozen.Brunswijk buigt: tussen ambitie en zelfbehoudRonnie Brunswijk was zichtbaar ontstemd dat zijn partij het vicepresidentschap niet kreeg, terwijl de NPS – met evenveel zetels en minder stemmen – wel een grondwettelijke topfunctie binnensleepte. Al vroeg in de formatie werd echter duidelijk dat als Brunswijk aan boord wilde blijven, hij geen aanspraak kon maken op een van de drie hoogste posities. Zijn aspiraties bleken onhoudbaar.De ABOP koos uiteindelijk voor het behoud van regeringsdeelname in plaats van confrontatie. Meeregeren garandeert invloed, toegang tot posten en zichtbaarheid. Brunswijk, die in juli 2020 enkele dagen Assembleevoorzitter was, aanvaardt nu het vicevoorzitterschap van het parlement – een strategische terugtocht, ingegeven door politieke realiteit. Een oppositierol zou funest zijn geweest voor de machtspositie van zijn partij.Als hij en de ABOP zich niet constructief opstellen, zullen zij in korte tijd naast de VHP in de oppositiebanken moeten plaatsnemen. De NDP-voorzitter heeft in de formatiefase al laten zien niet te zullen bezwijken voor intimidatie en chantage.Economische erfenis: zware last voor het nieuwe leidersduoWaar de politieke situatie nu helder is, blijft het economische landschap uiterst zorgwekkend. De staatsschuld is geëxplodeerd. Volgens cijfers van het Bureau voor de Staatsschuld bedroeg de totale schuld (binnenlands en buitenlands) eind april 2025 ruim SRD 138 miljard. Dit komt neer op een schuldratio van 108,6% van het BBP op kasbasis. De grafiek toont de maandelijkse opbouw van de binnenlandse (rood) en buitenlandse (blauw) schuld in USD-miljard. De staatsschuld steeg van circa 3,1 miljard USD begin 2022 naar bijna 3,8 miljard USD in april 2025. De stijging is voornamelijk toe te schrijven aan de buitenlandse component, versterkt door koersverliezen en rente-opbouw, zegt het Bureau voor de Staatsschuld. Grafiek: Bureau voor de StaatsschuldDe buitenlandse schuld is dominant en kwetsbaar voor wisselkoersverliezen. De internationale reserves bedragen USD 1,6 miljard, goed voor een importdekking van 7,6 maanden. Voldoende voor nu, maar ontoereikend om structureel rente en aflossing van de externe schuld te garanderen.De echte pijn zit in de komende jaren: van 2025 tot en met 2027 zijn er geen noemenswaardige nieuwe inkomstenbronnen. De eerste olie-inkomsten worden pas vanaf 2028 verwacht. Tot die tijd heeft het nieuwe kabinet weinig manoeuvreerruimte: streng begrotingsbeleid, hervormingen, heronderhandelingen met schuldeisers en mogelijk een nieuw IMF-traject, zijn niet ondenkbaar.Met een structureel begrotingstekort, krappe reserves, een onstabiele SRD en minimale economische groei wordt 2025–2028 een financieel mijnenveld.Een cruciale driejarige tussenfaseDe komende drie jaar vormen een transitiefase waarin elke beleidsbeslissing telt. Suriname staat op een kruispunt. De regering-Simons zal het niet kunnen redden met politieke symboliek of beloftes. Alleen daadkracht, transparantie, beleidsdiscipline en internationale geloofwaardigheid kunnen het verschil maken.Tegelijk biedt deze fase ook kansen. Het land kan stabiliteit herwinnen, het vertrouwen van investeerders terugwinnen en de fundamenten leggen voor toekomstige olie-inkomsten. Maar die kans is eindig – en vereist scherp leiderschap vanaf dag één. Het is all hands on deck!