Pim de la Parra postuum in het zonnetje tijdens Caraïbische Filmdag

door

UTRECHT — Tijdens de tweede Caraïbische Filmdag die zondag in het Slachtstraat Filmtheater in Utrecht plaatsvindt, staat deze keer vooral de Surinaamse cultuur en het erfgoed centraal. De vorig jaar overleden Surinaamse filmmaker Pim de la Parra wordt die dag postuum in het zonnetje gezet. Er worden twee films van zijn hand vertoond en na afloop is er een gesprek met zijn dochter Bodil.

De Caraïbische Filmdag werd in het leven geroepen om aandacht te geven aan korte films, van poëtisch tot drama. Maar er staan ook lange rolprenten op het programma. Speciale aandacht is er dus voor Pim de la Parra met de vertoning van de korte film ‘Ontmoetingen’ vertoond. Deze is gemaakt door De la Parra en de – in 2015 overleden – Curaçaose schrijver Frank Martinus Arion, bekend van onder meer het boek ‘Dubbelspel’.

“Aan de hand van drie korte films wordt er onderzoek gedaan naar het Surinaamse koloniale verleden en de verbintenissen met hun land en volk”

In de in 1979 uitgebrachte film ‘Ontmoetingen’ worden Hans van Mierlo (Nederlands politicus), De la Parra en Martinus Arion gevolgd terwijl ze elkaar ontmoeten elkaar in Amsterdam. De beelden worden gelardeerd met filmfragmenten uit ‘Dirty Picture’ en ‘Wan Pipel’. Een tweede film is ‘Aruba Affair’ uit 1981 en stamt uit de tijd dat De la Parra op Aruba woonde, waar hij naartoe was verhuisd na het financiële debacle van ‘Wan Pipel’.

‘Aruba Affair’ gaat over een kibbelend echtpaar dat naar komt Aruba komt. De relatiemoeilijkheden blijven opspelen, waardoor ze steeds meer hun eigen weg gaan. Een televisiefilm, met weinig geld gefinancierd door de NOS, gefilmd tegen de achtergrond van het carnaval en het Arubaanse onafhankelijkheidsstreven.

‘Surinaams Passiespel’

Verder is er volop aandacht voor Suriname: aan de hand van drie korte films (moderne en klassiekers) wordt er onderzoek gedaan naar het Surinaamse koloniale verleden en de verbintenissen met hun land en volk. ‘Surinaams Passiespel’ (1960) is er daar één van. Onder regie van Antoon Sweers werd in 1960 te Paramaribo het passiespel van Albert Helman opgevoerd. Honderden deelnemers uit alle lagen van de bevolking namen met grote geestdrift aan de repetities deel.

De film geeft een beeld van de voorbereidingen van het spel, waarin het bijbels verleden en het Surinaamse heden dooreen geweven zijn. Die verwevenheid was voor Helman een uitdaging. De deelnemers getroostten zich grote opofferingen en gingen geheel in hun rol op. De voorstellingen werden door duizenden bijgewoond.

In ‘Up the River’ van regisseur Leon de Levita uit 2024 neemt Roy neemt zijn opa Benjamin (Borger Breeveld) mee de rivier op om diens verloren broer Hugo te bezoeken. Hoewel Roy weet dat opa’s geheugen hem in de steek begint te laten, beseft hij pas in de boot dat dit niet zomaar een stroomopwaarts boottochtje is.

De laatste film is ‘Luci’, eveneens uit 2024. Luci was het pseudoniem van de Surinaamse kunstenaar, schilder, tekenleraar, decorontwerper, graaf, dichter en schrijver G.G.T. Rustwijk (1862-1914). Hij was tevens een vroege criticus van het koloniale regime. Én hij was betovergrootvader van regisseur Mathieu Wijdeven die in dit filmdebuut het antwoord zoekt op de vraag ‘hoe ver deze verlichte Surinamer zijn tijd vooruit was’.

Rustwijk was een opmerkelijke man die als Surinamer van kleur kort na de afschaffing van de slavernij opviel door zijn kritische geluid tegen het koloniale regime en door zijn multidisciplinaire kunst. Uiteindelijk raakte hij in de vergetelheid. Maar wat was Rustwijks ‘licht’ en wat is daarvan overgebleven?

Na afloop van deze films heeft moderator: Michiel van Kempen een vraaggesprek met regisseurs Mathieu Wijdeven en Leon de Levita en hoofdrolspeler Borger Breeveld. Voor het complete programma, ga naar https://slachtstraat.nl/