Pikin Saron-zaak: veroordeelden gaan in hoger beroep

door

De zes verdachten in de strafzaak van Pikin Saron hebben aangekondigd in beroep te gaan tegen het vonnis dat gisteren werd uitgesproken. Rechter Duncan Nanhoe veroordeelde vijf van hen – Guilliano Z., Martin M., Rodney M., Joshua H., en Jonathan A. – tot een gevangenisstraf van acht jaar onvoorwaardelijk, rekening houdend met de tijd die zij reeds in voorarrest hebben doorgebracht.
Mitchel B., die eerder op vrije voeten was gesteld, blijft buiten de gevangenis door de aard van zijn straf. Hij kreeg twaalf maanden gevangenisstraf opgelegd, waarvan zeven maanden voorwaardelijk na aftrek van zijn periode in voorarrest.
Volgens de rechter is het bewijs voldoende om de verdachten verantwoordelijk te houden voor de gebeurtenissen van 2 mei 2023, waaronder brandstichting van houttrucks en een politiebureau, alsook gijzeling en andere verstoringen. Het Openbaar Ministerie (OM) had echter een aanzienlijk zwaardere straf van 15 jaar geëist. De rechter heeft eveneens rekening gehouden dat het hier gaat om first offenders.
De veroordeelden werden 18 strafbare feiten ten laste gelegd, te weten zware mishandeling met voorbedachte raden, diefstal, brandstichting, poging tot moord, diefstal middels geweldpleging, vernieling, wederrechtelijk vrijheidsberoving, poging moord en overtreding van de vuurwapenwet.
Protesten en teleurstelling over vonnisDe uitspraak heeft geleid tot grote onvrede binnen de inheemse gemeenschap en onder de verdachten zelf. Tijdens hun vertrek uit de rechtbank spraken de veroordeelden hun vastberadenheid uit. Guilliano Z. riep naar de aanwezigen: “Blijf sterk. Niets zal ons breken.” Dit werd beantwoord met luid gejuich en kreten zoals: “Power, power, power.”
Voor veel leden van de inheemse gemeenschap worden de veroordeelden niet gezien als criminelen, maar als mensen die opkwamen voor hun rechten. De protesten die tot de strafzaak hebben geleid, waren gericht tegen de exploitatie van hun grondgebied, wat volgens hen jarenlang zonder instemming is gebeurd. De acties van 2 mei 2023 hadden naast ontlusten in Pikin Saron ook tot gevolg dat Ivanildo Dijksteel (32) en Martinus Wolfjager (65), omkwamen tijdens een confrontatie met de politie.
Kritiek op de motivering van de rechterDe advocaten van de verdachten, Milton Castelen, Murwin Dubois en Pamela Karg, bekritiseren de uitspraak en stellen dat de rechter selectief gebruik heeft gemaakt van het beschikbare bewijs. Zij wijzen erop dat belangrijke onderdelen, zoals medische dossiers, volledig buiten beschouwing zijn gelaten, terwijl juist deze informatie relevant was voor een eerlijke beoordeling van de zaak. Volgens hen wordt het voortbestaan van deze groepen bedreigd door structureel falen van de staat om hun rechten te beschermen.
De beslissing om in hoger beroep te gaan, onderstreept de vastberadenheid van de verdachten en hun gemeenschap om gerechtigheid te zoeken. Volgens de advocaten is dit vonnis slechts een tussenstap in een langdurige strijd voor erkenning van hun rechten.
Gebeurtenissen op 2 mei 2023De rellen in Pikin Saron begonnen na aanhoudende spanningen over grondrechten. Inheemse bewoners voerden actie tegen de houtkap in hun gebied, wat resulteerde in de brandstichting van houttrucks en een politiebureau. Burgers werden ontvoerd, mishandeld, beroofd en met de dood bedreigd. Tijdens de confrontatie met de politie werden twee Inheemse mannen dodelijk getroffen.