Patiëntenplatform komt eerste jaar gechoqueerd door

‘We hebben ziekenzorg, geen gezondheidszorg’
‘Baka Gado na datra’, is een gezegde van seniorenburgers. De arts werd vroeger niet lastiggevallen met ‘vervelende’ vragen, “want hij weet wat hij doet”. Intussen is de wereld verder gegaan en hebben patiëntenrechten hun intrede gedaan. “Maar er moet veel meer bewustwording komen over wat die rechten zijn en ook hoe ons gezondheidssysteem daarop moet worden afgestemd”, zegt Linda Rozenblad-Sairras na een schokkend jaar waarin de Stichting Patiëntenplatform Suriname steeds van de ene in de andere verbazing viel.

Tekst en beeld Euritha Tjan A Way
Mike’s moeder is al sinds 4 oktober opgenomen in het ziekenhuis. De seniorenvrouw van 81 jaar werd plotseling niet meer wakker. “Ze slaapt al sinds twee uur”, liet Mike wanhopig weten toen hij om elf uur ’s avonds bij de Spoedeisende Hulp aankwam. Ze werd een dag daarna opgenomen. Op 23 oktober heeft de specialist Mike nóg niet te woord gestaan, ondanks herhaaldelijk vragen.

“Iedereen doet lief en aardig en belooft documenten te zullen sturen, maar in de praktijk en door non-verbale communicatie zien we wel dat mensen ons niet graag helpen”
Linda Rozenblad-Sairras
Hij heeft tot nu toe alleen de zaalarts gezien. Die zegt dat het een infectie is. “Ik hoor steeds dat de internist het druk heeft en geen tijd heeft, maar hoe kan hij in bijna drie weken tijd niet eens vijf minuten voor mij hebben”, klinkt het wanhopig. De Ware Tijd mag zijn verhaal wel optekenen, maar niet met naam. “Ik wil geen dyugudyugu”, zegt de 59-jarige enige zoon van de vrouw.
We Care Suriname
Dit soort situaties zijn het patiëntenplatform niet vreemd, sinds het op 25 augustus 2023 werd gesticht. De slechte gezondheidszorg bij seniorenburgers was één van de redenen voor de oprichting, vertelt Rozenblad-Sairras. “Ik hoorde de eigenares van de particuliere instelling We Care Suriname die in Nederland zit, vertellen hoe erg de gezondheidszorg in Suriname is. Ze had het over seniorenburgers die de dupe werden, maar ook over kinderen die twee jaar geleden al overleden vanwege de problemen in de intensieve zorg voor kleine kinderen.”
Ze heeft het over psycholoog Iris Verwey. Rozenblad-Sairras maakte contact met Verwey en daaruit vloeide de oprichting van Stichting Patientenplatform Suriname voort. “Ik dacht bij mezelf: ‘hoe kan het dat iemand in Nederland zich zo zorgen maakt en hier doen we niets’”, schudt de oud-verpleegkundige misprijzend het hoofd.
Rozenblad-Sairras is ook onderwijskundige en heeft gedoceerd aan de opleiding bachelor in Health Education, die ze zelf heeft opgezet. Ze gaf ook les bij de opleiding de Centrale Opleiding voor Verpleegkundigen en beoefenaren van Aanverwante Beroepen (Covab).
Ernie Lienga is secretaris van de stichting. “Ik heb hem lesgegeven en ik weet dat hij een heel kundige persoon is”, zegt Rozenblad-Sairras. Samen met Patricia Baumgart, de penningmeester, vormen zij het bestuur.
Veel gesprekken
De stichting heeft sinds haar oprichting veel gezien. “We hebben gesproken met de directeur van Volksgezondheid en hem een lijst van actiepunten overhandigd en met de directeuren van alle ziekenhuizen, behalve het Sint Vincentius Ziekenhuis. Ook bij de bejaardentehuizen zijn we geweest en de directeur van het Psychiatrisch Centrum Suriname hebben we gesproken. Met de vaste parlementaire commissie voor Volksgezondheid en met het medische team van het Staatsziekenfonds (SZF) hebben wij een vruchtbaar gesprek gehad”, zegt Rozenblad-Sairras. “En wat we te weten kwamen! Nou, dat is niet mooi”, klinkt het bezorgd.
Volgens de stichting is het duidelijk dat rechten van patiënten niet worden nageleefd. Die conclusie trekt zij niet alleen uit de gevoerde gesprekken, maar ook uit de twee bijeenkomsten die de stichting heeft gehouden. “De eerste was in de zaal van de Kennedystichting. We hadden de ruimte voor slechts twee uur gehuurd, maar de mensen wilden niet weggaan. We kregen echt van alles te horen.”
Van lange wachttijden tot artsen die men niet te spreken kreeg. Relaties tussen patiënten en specialisten bleken zelden goed te lopen. Geen bijsluiter bij de medicijnen, problemen met de verzekering, geen gesprek over verdere behandeling, keuzes worden niet besproken. “We hebben uit die eerste bijeenkomst en de consultaties met de organisaties gemerkt dat er wel degelijk behoefte is aan een patiëntenplatform.”
De tweede bijeenkomst ging over patiëntenrechten en trok ook een volle zaal. “Dat was bij de Medische Zending. De lezing werd verzorgd door professor Monique Veira. We willen met onze activiteiten mensen bewust maken dat ze rechten hebben als patiënt.”
Ook gezondheidswerkers moeten weten dat patiënten rechten hebben. “Ze mogen vragen stellen en hun eigen dossier inzien. Ze hebben het recht om te weten waar ze voor zijn verzekerd en wat de verdere behandeling van hun aandoening zal zijn. Daarnaast wat de mogelijke gevolgen van een bepaalde behandeling zal zijn voor hun verdere …

...