Paraplantages giftig op regering

‘Ik wil bijna Paranen overal oproepen niet op deze mensen te stemmen’

De kadermeeting van de Federatie van Paraplantages begint met gebed van dominee Edgar Loswijk van de Evangelische Broedergemeente Suriname, die zelf ook erfgenaam is van een van de plantages. “Ik leg deze vergadering in handen van de Almachtige en vraag om inzicht zodat de aspiraties van onze voorouders tot uiting kunnen komen”, smeekt de dominee. Het is niet onmogelijk dat in het geval van de Paraplantages een godswonder nodig zou kunnen zijn om de status quo te behouden met het ingaan van het nieuw Burgerlijk Wetboek (BW) op 1 mei. Immers, het protest, de petitie, het schrijven van de advocaat van de Paraplantages en de oproep van andere maatschappelijke groepen om de ingangsdatum van het BW aan te houden, hebben geen resultaat opgeleverd.ADVERTISEMENT

Tekst en beeld Euritha Tjan A Way

Het BW stelt derden in staat om, indien zij kunnen aantonen verblijf te hebben op een stuk onbeheerde boedel en beheersdaden uitgevoerd hebben, via de rechter het stuk grond te kunnen aanvragen. Daar zijn wel enkele voorwaarden aan verbonden waarmee de rechter en aanvrager rekening moeten houden. Dat levert gevaar op voor de Paraplantages: er is veel grond, het wordt niet optimaal beheerd en er zijn veel mensen die al geprobeerd hebben grond aan te vragen en het ook al gehad hebben

“Dit is gedaan omdat ze de gronden van Para willen inpikken. Wel dat gaat nooit gebeuren. Onze voorouders hebben met bloed, zweet en tranen deze grond gekocht voor hun nageslacht”Hesdy Ommen

Belangstelling

De voorzitter van de federatie, Hesdy Ommen doet verslag aan de aanwezigen over het verloop van de rechtszaak die de federatie had aangespannen tegen de regering en ook hoe de gesprekken met de president zijn geweest. “De rechter is helemaal niet ingegaan op onze vraag. Wij hadden gevraagd om uitstel van ingang van het BW zodat wij meer tijd hebben om het te bestuderen. De rechter zegt in zijn oordeel dat hij de wet niet mag toetsen. Maar dat was onze vraag helemaal niet”, zegt een pissige Ommen. Hij zegt dat op 1 mei in een Multifunctionele zaal in Onverwacht. Diezelfde zaal die op 16 maart tijdens een eerste bijeenkomst over het BW bomvol is en mensen buiten stonden te luisteren is op 1 mei niet eens voor een kwart gevuld.

Ommen is duidelijk in zijn oordeel, doelend op wat in het BW staat: “Dit is gedaan omdat ze de gronden van Para willen inpikken. Wel dat gaat nooit gebeuren. Onze voorouders hebben met bloed, zweet en tranen deze grond gekocht voor hun nageslacht. Het zal niet verdeeld kunnen worden.”

Een woeste Ommen gaat verder: “Ik wil niet op politieke podia gaan, maar met uw toestemming wil ik bijna ergens gaan roepen dat geen enkele Paraan op deze mensen stemt. Puur vanwege wat ze Para hebben aangedaan,” klinkt Ommen met stemverheffing. Hij noemt ook het opschonen van de Parakreek waar al bij verschillende regeringen om is gevraagd. “De federatie heeft zelfs meegewerkt aan het bestek en nog is het niet aanbesteed.”

Inspelen op kansen

In het gedeelte Open Forum van de kadermeeting komen verschillende ideeën naar voren die ertoe moeten leiden dat het beheer van de plantagegronden beter wordt aangepakt. Gordon Loswijk zoon van de dominee noemt enkele innovatieve ideeën op. Een daarvan is het opzetten van flats.

“Met het BW kunnen mensen nu ook flats kopen. Laten wij als federatie inspelen op de mogelijkheden van de nieuwe wet en flats bouwen. We kunnen grond ter beschikking stellen, investeerders zoeken en de flats bouwen met dien verstande dat de grond van de plantages blijft. Daarnaast kunnen we grote bedrijven interesseren om hun operatie in Para op te zetten. We stellen grond beschikbaar en dan eisen we bijvoorbeeld dat een bepaald percentage Paranen in die bedrijven moet werken. Als er werkgelegenheid is gaan mensen hier blijven; er is dan behoefte aan een school en de hele economische kringloop komt op gang.” Op zijn voorstellen wordt instemmend gereageerd.

Toezegging Santokhi

Een groot deel van de aanwezigen wil de zaak juridisch aanvechten, desnoods internationaal, als in Suriname geen rechtsingang gevonden kan worden. Volgens Helmut Gezius, lid van het wetenschappelijk bureau van de Paraplantages, die ook deelneemt aan de gesprekken van de bundeling van traditionele leiders van Para, Coronie, Sipaliwini en Marowijne genaamd Fiti Makandra, vergeet president Chandrikapersad Santokhi een toezegging. “De president verzuimt te vermelden dat hij bij de audiëntie van Fiti Makandra in augustus 2024, had beloofd dat er een commissie zou worden ingesteld om de kwestie van ‘boedels’ verder te bespreken met de Federatie. En dat het BW met het communaal grondbezit in Para rekening houdt.” Dat zei hij nadat de voorzitter …

...