Panama zet grondrechten opzij na rellen over pensioenwet

door

Betogers nemen deel aan een anti-regeringsdemonstratie in Panama-Stad. (Foto: AFP)

De Panamese regering heeft vrijdag de noodtoestand uitgeroepen in de westelijke provincie Bocas del Toro, na weken van aanhoudende protesten tegen een controversiële pensioenwet. De demonstraties, die inmiddels zijn geëscaleerd tot gewelddadige confrontaties, hebben geleid tot de dood van één persoon en tientallen gewonden, onder wie meerdere politieagenten.Volgens de autoriteiten hebben betogers overheidsgebouwen aangevallen, bedrijven geplunderd en zelfs een honkbalstadion en het provinciale vliegveld deels in brand gestoken. De luchthaven van Changuinola blijft voorlopig gesloten nadat gemaskerde groepen voertuigen stalen en goederen roofden uit een magazijn van het bedrijf Chiquita.Tijdens een persconferentie zei presidentieel minister Juan Carlos Orillac dat de tijdelijke opschorting van bepaalde grondrechten en het verbod op openbare bijeenkomsten noodzakelijk zijn om “orde te herstellen” en “de provincie te redden van radicale groeperingen”.”Het geweld en de schade aan publieke eigendommen zijn onaanvaardbaar en vormen geen legitieme protestvorm,” aldus Orillac. De noodmaatregel geldt voor een periode van vijf dagen.Banenverlies en escalerend geweldDe protesten begonnen twee maanden geleden toen werknemers, gesteund door vakbonden en inheemse groepen, de straat op gingen uit onvrede over hervormingen van het pensioenstelsel die in maart werden doorgevoerd. In Bocas del Toro — een belangrijke bananenregio — kwamen de onrusten in een stroomversnelling door stakingen bij een lokale plantage van Chiquita.Het fruitbedrijf, een dochter van het Braziliaanse Cutrale, noemde de staking “onverantwoord werkverzuim” en ontsloeg duizenden werknemers. Na onderhandelingen werden enkele voordelen hersteld, waarna de meeste Chiquita-werknemers zich uit de protesten terugtrokken. Desondanks blijven versperringen in de regio bestaan, aldus de regering.Op donderdag bereikte het geweld een hoogtepunt in Changuinola, de hoofdplaats van Bocas del Toro, waar relschoppers winkels plunderden en een stadion aanvielen waar politieagenten zich ophielden. Ook de luchthaven werd “overgenomen door vandalen”, aldus de politie.Wijdere onrust in PanamaDe protesten in Bocas del Toro staan niet op zichzelf. President José Raúl Mulino wordt op meerdere fronten geconfronteerd met volkswoede. Naast de pensioenhervormingen is er publieke verontwaardiging over een recent akkoord met de Verenigde Staten, waarbij Amerikaanse troepen worden gestationeerd langs het Panamakanaal. Het akkoord kwam tot stand na herhaalde dreigementen van de Amerikaanse president Donald Trump om “het kanaal terug te nemen”.Mulino ligt ook onder vuur van milieuorganisaties vanwege zijn dreiging om de controversiële kopermijn Cobre Panamá opnieuw te openen.