OPTSU: “Overheid en verwerkers buiten volk en rijstboeren uit”

door

OPTSU slaat alarm over de voortdurende uitbuiting van de rijstboeren in het land. Volgens OPTSU werken de overheid en verwerkers hand in hand om de rijstboeren structureel in een nadelige positie te drukken, met ernstige gevolgen voor de voedselzekerheid van het land.
In een verklaring wijst OPTSU erop dat de rijstsector steeds verder achteruitgaat, mede doordat politici hun banden met opkopers – vaak partijfinanciers – boven het belang van de boeren en de samenleving stellen. “Het zal niet lang meer duren voordat ook rijst geïmporteerd moet worden, net zoals eerder is gebeurd met koffie, cacao, suiker, melk en spijsolie,” waarschuwt de organisatie.
Productiekosten rijzen de pan uitCijfers tonen een dramatische krimp van de sector. Waar in 1986 nog ruim 5500 boeren actief waren op 77.000 hectare, zijn dat er vandaag nog slechts ongeveer 1300, met een ingezaaid areaal van 30.000 hectare per seizoen. De productiekosten voor een baal padie, die in de jaren tachtig rond de US$ 10 lagen, bedragen nu ongeveer US$ 16.
Ook de droog- en pelkosten zijn fors gestegen. In 1987 waren deze nog US$ 2,50 per baal, terwijl pelmolenaars in 2018 al US$ 4,50 rekenden. In 2022, met maar liefst 25 operationele pelmolens, bedroegen de kosten nog steeds US$ 3,75 per baal.
Woekerwinst ten koste van boeren en consumentenEen rekensom maakt volgens OPTSU pijnlijk duidelijk wie er profiteert: bij een winkelprijs van SRD 24 per kilogram rijst, strijken verwerkers een nettowinst op van 70 procent per kilogram. Boeren lijden daarentegen een verlies van 86 procent. OPTSU wijst erop dat een winstmarge van meer dan 40 procent volgens de wet als woekerwinst geldt, en roept de regering op hiertegen op te treden, zoals ook is gebeurd bij de import van basisgoederen.
Politieke belangen verlammen de sectorVolgens OPTSU is het een publiek geheim dat de grote opkopers en verwerkers de belangrijkste financiers zijn van de grote politieke partijen. Dit zou verklaren waarom regeringen telkens hun handen aftrekken van problemen in de rijstsector en zich verschuilen achter de zogenaamde “liberalisering” van de markt. Als schrijnend voorbeeld noemt de organisatie de Petro Caribe-deal, waarbij goedkope kunstmest uit Venezuela werd toegewezen aan een partijgenoot die het vervolgens voor hoge prijzen aan boeren verkocht.
Boeren slachtoffer van dalende wereldmarktprijzenDe situatie wordt verergerd door een sterke daling van de wereldmarktprijs voor rijst, veroorzaakt door grootschalige dumping door India. Hierdoor kregen boeren in het tweede seizoen van 2023 niet de beloofde SRD 800 per baal padie, maar slechts SRD 400 of zelfs SRD 350. Ook voor de huidige oogst ontbreekt een gegarandeerde prijs.
In plaats van het probleem op te lossen, beschuldigt president Chandrikapersad Santokhi de boeren ervan gramoxone in hun padie te gebruiken, wat zou leiden tot exportproblemen naar de Europese Unie.
‘Boerenbedrog’ over subsidiesOPTSU hekelt ook de gang van zaken rond de beloofde subsidies. Aanvankelijk meldde de regering US$ 2 miljoen vrijgemaakt te hebben voor de export van rijst. Later werd dit door president Santokhi gepresenteerd als SRD 75 miljoen subsidie aan de boeren. De organisatie noemt dit “boerenbedrog”, aangezien beide bedragen op hetzelfde neerkomen. Verder werden boeren voorgespiegeld dat ze SRD 5000 per hectare zouden krijgen, maar dit bleek in de praktijk neer te komen op slechts SRD 70 extra per baal.
Oproep voor centrale opkoop en verwerkingAls structurele oplossing pleit OPTSU voor de oprichting van een centraal opkoop- en verwerkingsbedrijf voor rijst. Volgens de organisatie kan hiermee een eerlijke prijs voor boeren worden gegarandeerd, blijft rijst betaalbaar voor consumenten en wordt de sector beschermd tegen ondergang. OPTSU wijst erop dat landen als India, Thailand en Vietnam met dergelijke modellen hun voedselzekerheid hebben gewaarborgd en de rijstprijzen op de wereldmarkt domineren.
“Het is vijf voor twaalf,” aldus OPTSU. “Zonder ingrijpen verliest Suriname opnieuw een vitale sector.”