Optimisme groeit over Gaza-wapenstilstand met Trumps aantreden nabij

door

Voor het eerst in maanden lijkt er optimisme te ontstaan over een mogelijke wapenstilstand in de Gazastrook. In Doha wordt al weken onderhandeld door delegaties van Israël en Hamas, onder bemiddeling van Qatar. Volgens bemiddelaars is een doorbraak binnen handbereik. Israëlische minister van Buitenlandse Zaken Sa’ar bevestigt dat er vooruitgang is geboekt.
Hamas meldt vorderingen op diverse kernpunten. Een conceptakkoord zou al zijn doorgestuurd naar sleutelfiguren, waaronder het hoofd van de Mossad en de premier van Qatar. Toch blijven obstakels het sluiten van een definitief akkoord bemoeilijken, volgens bronnen dicht bij de onderhandelingen.
De huidige deal voorziet in een gefaseerde aanpak. In een eerste stap zouden vrouwen en oudere mannen worden vrijgelaten in ruil voor enkele Palestijnse gevangenen. Daarna zou gesproken worden over de vrijlating van andere gijzelaars. Er blijven echter zorgen: van de bijna honderd gijzelaars is bekend dat zeker een derde niet meer in leven is.
Druk vanuit AmerikaHet afgelopen jaar hebben pogingen van Qatar, Egypte en de VS om het geweld in Gaza te beëindigen geen resultaat opgeleverd. Met het naderende presidentschap van Donald Trump lijkt dat te kunnen veranderen. Bronnen geven aan dat er binnen een week een akkoord moet zijn.
Trump, die binnen enkele dagen wordt ingehuldigd, eist dat Hamas alle gijzelaars vrijlaat. Hij waarschuwde dat anders “de hel losbarst” in Gaza, zonder verdere uitleg. Ook president Biden zet druk om een akkoord te bereiken in de laatste weken van zijn ambtstermijn.
Tijdens een telefoongesprek met Netanyahu benadrukte hij de dringende noodzaak van een deal, mede om meer humanitaire hulp mogelijk te maken. Teams van Biden en Trump werken gezamenlijk aan de onderhandelingen.
Oplopende spanningenDe onderhandelingen zijn gebaseerd op een voorstel van president Biden uit mei, dat destijds op niets uitliep. Hamas eist een einde aan de oorlog en de terugtrekking van Israëlische troepen uit Gaza, terwijl Israël aanwezigheid wil behouden. Premier Netanyahu verklaarde na de terreuraanslag van 7 oktober dat hij Hamas volledig wil vernietigen.
Inmiddels is de top van Hamas grotendeels uitgeschakeld en zijn grote delen van Gaza verwoest door bombardementen. Het dodental aan Palestijnse zijde wordt geschat op zeker 46.000, met mogelijk veel meer slachtoffers.
Binnen Israël is er verdeeldheid. Ultranationalistische minister Smotrich verzet zich fel tegen de voorgestelde deal, die hij ziet als “overgave” en een bedreiging voor de nationale veiligheid. Zijn uitspraken stuiten op verzet van gijzelaarsfamilies, en hij dreigde eerder uit het kabinet te stappen als een akkoord wordt gesloten.
Ondertussen gaan de Israëlische luchtaanvallen op Gaza onverminderd door. Het nieuwe jaar begon met honderden doden door bombardementen, terwijl de humanitaire situatie voor Palestijnen in tentenkampen verder verslechtert door de winterse omstandigheden.