Opleiding Community Librarianship versterkt rol Surinaamse bibliotheken

‘De organisatie faciliteert, terwijl de gemeenschap zelf uitvoerend betrokken is’

“Veel mensen binnen gemeenschappen beschikken over waardevolle kennis en vaardigheden, zoals koken, klederdracht, internet en ICT. Deze talenten blijven vaak onbenut, terwijl ze juist een belangrijke rol kunnen spelen in het versterken van de gemeenschap”, zegt Maureen Yvel tegen de Ware Tijd. Onder leiding van de docent, verbonden aan GO-opleidingen voor informatieprofessionals in Nederland, is vanaf november 2023 een vernieuwend opleidingsprogramma in Suriname gestart. Dit transformeert de traditionele bibliotheek tot een gemeenschapsgericht kennis- en ontmoetingscentrum.

Tekst en beeld Audry Wajwakana

Met het project ‘Community Librarianship in Suriname’ werken het Nationaal Archief Suriname, GO-opleidingen en Stichting GO Fonds samen om organisaties kennis, inzichten en vaardigheden bij te brengen die nodig zijn voor een transitie naar een meer gemeenschapsgerichte gerichte aanpak. “De organisatie faciliteert, terwijl de gemeenschap zelf uitvoerend betrokken is, wat leidt tot praktische oplossingen en duurzame initiatieven”, legt Yvel uit aan de krant.

“Positiviteit biedt kansen en mogelijkheden en daar plukken we allemaal de vruchten van”Maureen Yvel

De training, waaraan vijftien instellingen deelnemen, leert bibliotheekmedewerkers om proactief de behoeften van hun gemeenschap in kaart te brengen en daar hun activiteiten op af te stemmen. “Het doel is om bibliotheken om te vormen tot laagdrempelige, inclusieve hubs, die direct aansluiten bij de interesses en leerdoelen van de gemeenschap”, zegt Yvel. “We brengen hen praktische methoden bij, zoals het betrekken van doelgroepen en het opzetten van co-creatieve projecten.”

De laatste sessie van het Community Librarianship-trainingstraject voor januari vond plaats in het Claudetta Toney Multifunctioneel Centrum. De setting was informeel, met laptops, notitieblokken en een projector. De training was intensief, maar werd regelmatig afgewisseld met een grap. Het lijkt een gezellige groep, iets wat Yvel lachend bevestigt. “Deze afsluitende sessie was inspirerend en ontspannen, met deelnemers die actief waren betrokken bij de uitwisseling van ideeën.”

Inhoud

De opleiding, bestaande uit fysieke en online sessies, is sterk praktijkgericht. Het traject begon met inspiratiesessies, waaronder werkbezoeken aan deelnemende organisaties. “Tijdens die bezoeken kregen we rondleidingen, informatiesessies en de gelegenheid om vragen te stellen. Op basis daarvan maakten we een inspiratieflap voor elke organisatie, waarin we complimenten en tips noteerden om hen te helpen zichzelf te verbeteren”, licht Yvel toe.

Daarna volgden intensieve cursusdagen, verdeeld over verschillende periodes. Tijdens de bijeenkomsten werden vaardigheden geoefend, zoals het ontwerpen van programma’s en het betrekken van diverse doelgroepen. Ook werkten deelnemers aan concrete eindopdrachten, zoals het opstellen van een plan voor een nieuwe activiteit of samenwerking.

Volgens Yvel biedt het traject niet alleen kansen voor de deelnemende instellingen, maar ook voor de gemeenschappen die zij bedienen. “Een goed functionerende gemeenschapsbibliotheek versterkt sociale cohesie, stimuleert leren en biedt een platform voor het delen van kennis en cultuur”, benadrukt de docent.

Jongeren met een beperking

Voor Daveni Adjako, vertegenwoordiger van Zion’s Buurtbibliotheek, was de ervaring meer dan alleen een kennismaking met nieuwe vaardigheden. Ze vertelt enthousiast over de training. Adjako ontdekte hoe belangrijk het is om bibliotheken te ontwikkelen als veilige ruimtes voor jongeren. “Wat we nodig hebben, is een goed ingerichte plek waar jongeren kunnen leren en groeien. Vooral begrijpend lezen staat bij ons centraal. Er zijn zoveel jongeren in Suriname die dyslectisch zijn of een taalbarrière hebben. We willen hen, samen met kinderen met autisme, ondersteunen met visuele hulpmiddelen en leesconsulenten”, legt ze uit aan de Ware Tijd.

Adjako benadrukt ook dat de impact van een buurtbibliotheek verder reikt dan lezen alleen. “Kinderen die niet begrijpend kunnen lezen, hebben niet alleen moeite met taal, maar ook met vakken als wis- en natuurkunde. In onze bibliotheek willen we hen helpen om die kloof te dichten.”

Versterking

Reza Madhar, werkzaam bij Stichting Surinaams Museum, ziet de training als een mogelijkheid om de rol van de museum- en bibliotheekvoorzieningen te versterken. De bibliotheek van het Surinaams Museum is gevestigd aan de Commewijnestraat, midden in een gemeenschap van scholen. “We hebben AMS, Atheneum en Lyceum om ons heen. Historici en onderzoekers maken regelmatig gebruik van onze bibliotheek. Deze training is voor ons een manier om die verbindingen uit te breiden”, verklaart Madhar tegenover de Ware Tijd.

De inzichten uit de training hebben hem en zijn collega’s geleerd hoe zij de bibliotheek kunnen gebruiken om mensen uit de gemeenschap te ondersteunen bij het bereiken van hun doelen. “Het begint met luisteren: ‘wat heeft de gemeenschap nodig?’ Vervolgens geven we hen de kansen, tools en ruimte om hun doelen te verwezenlijken”, legt hij uit.

Platform

De training bood ook de mogelijkheid om te netwerken met andere organisaties, waaronder culturele instellingen, zoals VHJI, Naks, het Surinaams Museum en Stibula. “We hebben geleerd hoe we een platform kunnen vormen met bibliotheken en organisaties die met jongeren werken. Zo kunnen …

...