Openingscollege universiteit benadrukt onderwijs en gezondheidszorg

door

Surinames ontwikkeling ligt in lange termijn visie
Het klinkt simpel en cliché, maar alleen een lange termijn visie en beleid op de in 2015 gelanceerde duurzame ontwikkelingsdoelen zal Suriname die ontwikkeling brengen die het dringend nodig heeft. Professor Wilco Zijlmans, kinderarts en docent aan de Faculteit der Medische Wetenschappen heeft tijdens zijn diesrede vrijdag in de Centrumkerk daarbij de nadruk gelegd op onderwijs en volksgezondheid.

Tekst Wilfred Leeuwin
De lange termijn effecten bij het ontbreken van gezondheidszorg en onderwijs, zijn rampzalig en slaan door in onder andere armoede en economische weerbaarheid, die op zichzelf ook weer duurzame ontwikkelingsdoelen zijn. De diesrede is het openingscollege van de Anton de Kom universiteit van Suriname, die jaarlijks wordt gehouden in de Centrumkerk, die dient als auditorium. Zijlmans stelde als centrale vraag waar Suriname, met een lange termijn visie in 2045 zou kunnen staan in de nationale en internationale ontwikkeling. Hij haalde voorbeelden aan van landen die met zo een visie in een periode van tussen de twintig tot dertig jaar, zich geconcentreerd hebben op echte ontwikkeling welvaart en economische weerbaarheid.

“In Suriname meldde eenenvijftig procent van moeders dat kinderen in hun gezin in het afgelopen jaar een of andere vorm van geweld hebben ervaren“

Opmerkelijk in die voorbeelden is dat een lange termijn visie en beleid op onderwijs en volksgezondheid de doorslag geven en aan de basis staan van die ontwikkelingen. Zijlmans legde met zijn detailanalyse over de medische sector de vinger op de zere plek en schetste een somber beeld van de reële Surinaamse gezondheidssector, die aan de basis zou moeten staan voor duurzame ontwikkeling.
Het is erg droevig gesteld met de sector, in het bijzonder de moeder- en kindzorg. Suriname heeft met 130 sterfgevallen op 100.000 inwoners de meeste moedersterfte in het Caribisch gebied.
Het treurige is dat de meeste van die sterfgevallen plaatsvinden in ziekenhuizen waar juist de kwaliteit van geboortezorg verbeterd moet worden. Wat verder opvalt, is een grote ongelijkheid tussen vrouwen van verschillende sociaaleconomische klasse en etniciteit.
Vrouwen van Afrikaanse afkomst hebben een grotere kans om te overlijden dan die van Aziatische afkomst. Terwijl tussen 2010 en 2014 de meeste vrouwen in het ziekenhuis overleden, stierf tussen 2015 en 2019 bijna de helft van hen thuis, in de polikliniek of ze arriveerden in zeer slechte klinische toestand in het ziekenhuis.
Neonatale sterfte
Er worden in Suriname per jaar gemiddeld ongeveer 10.000 kinderen geboren en heeft één op de vijf een ongunstige geboorte uitkomst. Neonatale sterfte wordt beschouwd als een goede indicator voor de gezondheid en zorg van pasgeboren kinderen in een land.
Inzicht in oorzaken kan leiden tot de ontwikkeling en invoeren van preventieve strategieën. In dat kader zijn ruim tien jaar terug gedurende tweeëneenhalf jaar alle 25.000 pasgeboren kinderen in Suriname in kaart gebracht.
De gegevens toonden een sterfte van dertien per duizend pasgeboren kinderen. Het waren vaker jongens, meerlingen, te vroeg geboren kinderen, kinderen met een laag geboortegewicht, kinderen geboren in stuitligging en kinderen die via een keizersnede zijn geboren.
Hun moeders waren vaker jonger dan twintig jaar en of ouder dan 35 jaar en vaker van tribale, creoolse of inheemse afkomst. Het tijdstip van overlijden lag meestal in de eerste vierentwintig uur na de geboorte.
“De neonatale sterfte in Suriname was daarmee hoog in vergelijking met omringende landen in Zuid-Amerika en het Caribisch gebied. Meer recente cijfers laten helaas nog geen verbetering zien”, zegt Zijlmans.

“De neonatale sterfte in Suriname was daarmee hoog in vergelijking met omringende landen in Zuid-Amerika en het Caribisch gebied. Meer recente cijfers laten helaas nog geen verbetering zien“

Kindermishandeling
Naast andere ziektebeelden waar Zijlmans niet al te fraaie onthullingen over deed, besteedde hij ook aandacht aan kindermishandeling. In Suriname meldde eenenvijftig procent van moeders dat kinderen in hun gezin in het afgelopen jaar een of andere vorm van geweld hebben ervaren.
Wat psychisch geweld betreft, zegt 56 procent van de moeders dat in het afgelopen jaar minstens één vorm van psychisch geweld tegen een kind in het gezin is gebruikt. Het schelden tegen kinderen wordt gerapporteerd door 45 procent van de moeders. Vierenvijftig procent van de kinderen in Suriname is getuige geweest van ruzie tussen volwassenen of er werd gedreigd dat ze – de kinderen – uit huis zouden worden gezet.
Ook lichamelijk geweld komt veel voor: de helft van de kinderen heeft hier weleens mee te maken gehad en kan variëren van een pakslaag of een paar rake klappen tot ernstigere lijfstraffen, zoals schoppen en verwonden van het kind. Gerapporteerd wordt dat zes procent van de kinderen te maken heeft met seksueel geweld maar waarschijnlijk ligt dat aantal (veel) hoger.
De docent wijst er op dat stress in het vroege leven leidt tot langdurige nadelige effecten op de neurologische ontwikkeling van het kind, waaronder ongunstige gedragsveranderingen. Daarbij …