Open brief aan de regering en het Onafhankelijk Kiesbureau van Suriname

door

INGEZONDEN

Geachte regering en leden van het Onafhankelijk Kiesbureau, als voorzitter van stichting Wan Okasi, een organisatie die zich inzet voor de belangen van mensen met een beperking, wend ik mij tot u met een ernstige zorg over de toegankelijkheid en geheimhouding van de aanstaande verkiezingen voor blinden en slechtzienden. Dit onderwerp raakt aan de kern van onze democratische waarden: gelijkheid, autonomie en respect voor ieders rechten.

De Grondwet van Suriname garandeert elke burger het recht om in vrijheid en geheim te stemmen. Echter, voor blinden en slechtzienden is dit recht niet vanzelfsprekend. De huidige praktijk, waarbij een vertrouwenspersoon namens hen het stemhokje betreedt, doorbreekt al deels het stemgeheim. Met de nieuwe maatregel, waarbij naast de vertrouwenspersoon een lid van het stembureau aanwezig moet zijn om toe te zien op de juistheid van de stem, dreigt dit recht volledig verloren te gaan.

“Mensen met een beperking mogen niet het gevoel krijgen dat zij tweederangsburgers zijn, afhankelijk van anderen om hun stemrecht uit te oefenen”

Daarnaast wil ik mijn bezorgdheid uiten over het besluit om op het stembiljet alleen de ’s van de lijstrekkers te plaatsen, terwijl van de overige kandidaten enkel de namen worden vermeld. Dit beleid lijkt het gelijkheidsbeginsel te schenden en brengt ook praktische problemen met zich mee. Veel kiezers, onder wie mensen met een beperking of laaggeletterden, zijn afhankelijk van visuele herkenning via ’s om hun keuze te maken. Het niet opnemen van ’s van alle kandidaten kan hun mogelijkheid tot een geïnformeerde keuze ernstig beperken.

Het VN-verdrag inzake de rechten van personen met een beperking, dat Suriname heeft geratificeerd, onderstreept het belang van volledige participatie van personen met een beperking in het politieke en openbare leven. Artikel 29 van dit verdrag benadrukt dat landen passende maatregelen moeten nemen om ervoor te zorgen dat mensen met een beperking zelfstandig en in geheim kunnen stemmen, zonder discriminatie en met waarborging van hun stemrecht. Dit houdt in dat regeringen verplicht zijn om toegang tot verkiezingsprocedures, -faciliteiten en -materialen te garanderen.

Een alternatief voorstel

Wij pleiten voor een benadering die zowel het stemgeheim waarborgt als misbruik voorkomt, en die het stembiljet toegankelijker maakt voor alle kiezers. Hierbij stellen wij het volgende voor:

1.           Keuzevrijheid voor de kiezer: Laat de persoon met een visuele beperking zelf beslissen of een lid van het stembureau aanwezig mag zijn naast de vertrouwenspersoon. Deze vrijwillige keuze respecteert hun autonomie en biedt een extra controlemechanisme wanneer gewenst.

2.           ’s van alle kandidaten op het stembiljet: Overweeg om ’s van alle kandidaten op het stembiljet te plaatsen. Dit waarborgt gelijkheid tussen kandidaten en maakt het stembiljet begrijpelijker voor een bredere groep kiezers.

3.           Investeren in toekomstgerichte oplossingen: Hoewel de tijd kort is voor deze verkiezingen, kan de regering op lange termijn werken aan het invoeren van hulpmiddelen, zoals braille-templates, spraakgestuurde stemmachines of andere technologieën die zelfstandig en geheim stemmen mogelijk maken.

Een oproep tot respect en gelijkheid

Het is van groot belang dat mensen met een beperking volwaardig kunnen deelnemen aan ons democratisch proces. Deze groep mag niet het gevoel krijgen dat zij tweederangsburgers zijn, afhankelijk van anderen om hun stemrecht uit te oefenen. Als samenleving dragen wij de verantwoordelijkheid om deze obstakels weg te nemen en inclusieve oplossingen te bieden.

Ik roep u op om de voorgestelde maatregelen te heroverwegen en samen met ons en andere belangenorganisaties een oplossing te zoeken die recht doet aan de rechten en waardigheid van blinden en slechtzienden in Suriname. Tevens vraag ik u om de toegankelijkheid van het stembiljet te verbeteren door ’s van alle kandidaten op te nemen. Laten we gezamenlijk werken aan een inclusieve en rechtvaardige verkiezing, waarin elke stem telt én elk stemgeheim beschermd blijft.

Met hoogachting,

Aniel Koendjbiharie (voorzitter stichting Wan Okasi)

De redactie van de Ware Tijd stelt lezers in de gelegenheid stukken in te zenden ter publicatie. In principe worden alle ingezonden artikelen opgenomen, tenzij de inhoud schadelijk, kwetsend of beledigend is voor derden. Stukken die worden geplaatst komen niet noodzakelijkerwijs overeen met de mening van de Ware Tijd. De redactie behoudt zich het recht voor om stukken niet te plaatsen, of in te korten of te redigeren zonder dat die uit hun context worden gehaald.